Pathologie aantekeningen
Les 1 Francien
Casus:
Vrouw van 30, die naar de huisarts gestuurd wordt omdat haar familie een geschiedenis heeft van
hyperlipidemie (hoge bloed lipide spiegels). Zelf nog geen klachten. Rookt niet, drinkt met mate,
eet gezond en sport regelmatig. Haar moeder broer en zus hebben allemaal hypercholesterolemie.
Francien haar BMI is goed maar haar bloeddruk is te hoog. Als er naar de ogen gekeken wordt is er
een duidelijke arcus lipoides zichtbaar in beide ogen. Dit is witte rand om haar oog. Ze heeft geen
Xanthelasmata maar wel een Xanthoma tendineum (Bobbel op achilles pees).
Er wordt een bloed lipide profiel bepaald en er wordt een genetisch onderzoek gedaan.
In de tabel zijn de resultaten te zien van het
bloed onderzoek.
Bij het genetische onderzoek wordt er ontdekt dat er een heterozygote E207K-mutatie in exon 4 van
het LDL-receptor gen is.
Diagnose: Familiaire hypercholesterolemie.
Familiaire hypercholesterolemie
Meest voorkomende vorm van hypercholesterolemie.
Bij Francien komt het door de mutatie in de LDL-receptor, deze receptor is erg belangrijk bij het
cholesterol metabolisme. De receptor wordt gecodeert op twee chromosomen en deze komen co-
dominant tot expressie.
Homozygote afwijking: Er blijft weinig receptor activiteit over (<25%) wat leidt tot extreem hoge
cholesterol spiegels en het vaak vroeg overlijden van de patiënten, aan cardiovasculaire ziekten.
Heterozygote afwijking: Er is 1 functioneel en 1 disfunctioneel receptor (werkt niet meer volledig)
allel wat er voor zorgt dat de bloed cholesterol levels wel stijgen maar niet zo erg als bij homozygoot.
De waarden zijn vaak 2-3 x verhoogd. De ziekte is goed onder controle te krijgen met een dieet en
medicatie.
LDL receptor
Membraan gebonden eiwit op elke lichaamscel en
vooral op lever cellen. De receptor bestaat uit veel
verschillende delen zoals te zien op de afbeelding,
op veel verschillende plekken kan dan ook een
mutatie zitten.
De mutaties worden opgedeeld in verschillende
klassen.
,Receptor mutatie hoofd klassen die zorgen voor hypercholesterolemie:
Klasse 1: Hele grote deleties in het allel wat er voor zorgt dat het gen niet afgeschreven kan worden.
Vanaf het foute allel (null allel) ontstaat geen eiwit meer. Hierdoor is 50% van de receptor activiteit
weg. (klasse 1 is het meest voorkomend)
Klasse 2: Mutaties in 1 van de domeinen rond het plasma membraan die er voor zorgen dat het eiwit
wel gevormd wordt maar heel traag of die het transport door de cel naar het plasma membraan
verstoren.
Klasse 3: Deze afwijking heeft Francien. Afwijkingen die de LDL binding beïnvloeden, wordt vaak lager
waardoor er hypercholesterolemie ontstaat.
Klasse 4: De receptor de LDL deeltjes die gebonden zijn moeilijk mee naar binnen neemt.
De receptor bindt normaal LDL deeltjes en eenmaal gebonden worden die deeltjes opgenomen in
blaasjes. Zoals te zien is in de onderstaande afbeelding.
Wanneer er te veel cholesterol opgenomen wordt via LDL dan gaat de cel het aantal LDL-receptoren
verminderen. Het overschot aan cholesterol wordt opgeslagen als cholesterol esters door het enzym
ACAT. Ook wordt de activiteit van het enzym HMG-CoA verlaagt, wat zorgt voor minder aanmaak van
cholesterol.
Bij te weinig cholesterol in de cellen zal HMG-CoA dit gaan aanvullen.
Een verhoogde hoeveelheid LDL kan zorgen voor een myocard infarct en een vernauwing van de
kransslagader (zoals bij Francien). LDL hoopt zich op in de ogen wat zorgt voor de Arcus Lipoides, ook
kenmerkend zijn vetbultjes in de huid; Xanthelasmata (niet bij Francien te zien). Ook hoopt LDL zich
op als knobbels op pezen; Xanthoma tendineum. Dit is allemaal ongevaarlijk maar LDL gaat zich ook
ophopen in de vaatwand en dit is wel gevaarlijk. Hierdoor ontstaat Atherosclerose, dit is een hoge
risico factor voor het ontwikkelen van hart en vaat ziekten.
, Atherosclerose
LDL komt de bloedvat wand binnen en zet
processen op gang waardoor de diameter van
bloedvaten kleiner wordt.
Normale opbouw bloedvat wand:
Endotheel houdt het bloed vloeibaar.
Daaronder ligt het basaal membraan (tunica
intima)
Daaronder zit de tunica media, dit is veel glad
spierweefsel
Daaronder voor stevigheid zit de tunica
adventitia met veel collageen.
Het vormen van een atherosclerotische plak begint bij de formatie van een laesie. Op plekken waar
hoge bloeddruk heerst raken de endotheelcellen gestrest. Hierdoor neemt de permeabiliteit toe,
hierdoor kunnen LDL deeltjes het basaal membraan binnendringen (in de tunica intima). Als
endotheel cellen gestrest zijn gaan ze ook NOS (Nitric Oxide Synthase) en ROS (reactive Oxygen
Species) vormen. NOS en ROS oxideren de LDL deeltjes wat zorgt voor geoxideerd LDL wat zich gaat
ophopen in de vaatwand. Dit proces wordt geremd door HDL via PON1 waardoor LDL maar een klein
beetje geoxideerd wordt.
Stres van endotheel cellen alleen is niet gevaarlijk alleen als dit gepaard gaat met hoge concentratie
LDL deeltjes.
Wanneer geoxideerde LDL deeltjes in de bloedvat wand zijn kunnen ze endotheelcellen aan zetten
tot productie van chemokinen en adhesie factoren. Langskomende leukocyten weten hierdoor dat er
sprake is van een ontstekingsreactie. Leukocyten worden aangetrokken, vooral monocyten die
vervolgens differentiëren in macrofagen.
De geoxideerde LDL deeltjes zetten de endotheelcellen ook aan om de NO (stikstofoxide) productie
te remmen. NO zorgt voor het ontspannen van de vaatwand dus als deze productie geremd wordt de
diameter van de vaatwand kleiner.
De macrofagen gaan aan de slag met het geoxideerde LDL, met behulp van scavenged receptors gaan
ze het fagocyteren. Hierdoor worden het grote macrofagen met veel vet er in, daarom worden ze
schuim cellen (foam cells) genoemd.
Bij grootschalige macrofaag activatie worden de gladde spiercellen ook aangetrokken. Hier krijgen ze
een signaal om te delen. Ze vormen een Fibrous cap wat zorgt voor een verdikking van de vaatwand.
Dit is een atherosclerotische plak.
Bij hoge bloeddruk en het ontstaan van
een grote verdikking van de vaatwand
kan het makkelijk gebeuren dat de plak
scheurt. Hierdoor komt de binnenkant
van de plak in contact met het bloed.
Omdat er in deze plak geen endotheel zit
gaat het bloed stollen (er ontstaat
trombus vorming).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkekruise. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
