Alleen als er wordt verkregen krachtens erfrecht, wordt er erfbelasting geheven. Hetzelfde geldt voor
schenkingen: alleen als er wordt verkregen krachtens schenking/gift, wordt er schenkbelasting
geheven.
Woonplaats erflater en schenker
Zowel bij de erfbelasting als bij de schenkbelasting is het zo dat er alleen wordt geheven als de
woonplaats van de erflater ten tijde van zijn overlijden in Nederland is gelegen (art. 1 lid 1 onder 1 Sw),
of als de woonplaats van de schenker ten tijde van de schenking in Nederland is gelegen (art. 1 lid 1
onder 2 Sw). De belasting zelf wordt van de verkrijger geheven.
Om vast te kunnen stellen of er een woonplaats is in Nederland, is art. 4 AWR van belang
beoordeling naar omstandigheden. Uit jurisprudentie volgt dat je dan met name kijkt naar waar
diegene een huis heeft of gewoonlijk verblijft, waar diegene werkt en waar zijn gezin woont.
Art. 1 lid 9 Sw ziet op de gift onder opschortende voorwaarde. Daarin wordt gezegd dat als iets wordt
verkregen krachtens gift onder opschortende voorwaarde, dat die gift dan wordt geacht tot stand te
zijn gekomen op het moment dat de voorwaarde wordt vervuld. De aanleiding voor de invoering van
dit artikel is een arrest van de Hoge Raad: een Nederlandse ging emigreren naar België. Voordat zij
naar België vertrok is er een schenking gedaan. Aan die schenking was een opschortende voorwaarde
gekoppeld. Deze voorwaarde hield in dat de schenking uiteindelijk zou worden uitgevoerd na verloop
van tien jaar na de emigratie. Hier was over het hoofd gezien dat civielrechtelijk de schenking al direct
tot stand kwam. Dit betekent dat de Hoge Raad heeft geoordeeld dat de schenking vanuit Nederland
is gedaan Nederlandse schenkbelasting. Met de invoering van art. 1 lid 9 Sw wordt van het civiele
uitgangspunt afgeweken. Wanneer je dit artikel toepast op de casus van de Hoge Raad, is het dus
België die mag heffen. Dit artikel werkt ook de andere komt: een buitenlander komt naar Nederland
toe.
Nationaliteit erflater en schenker
In art. 3 Sw staan twee woonplaatsficties. Uit lid 1 volgt dat een Nederlander die in Nederland heeft
gewoond en die binnen tien jaar nadat hij Nederland heeft verlaten, is overleden of een schenking
heeft gedaan, geacht wordt ten tijde van het overlijden of de schenking in Nederland te hebben
gewoond. Wel van belang is dat de erflater of schenker ten tijde van de emigratie én ten tijde van het
overlijden of het doen van de schenking, de Nederlandse nationaliteit had.
2
,Uit lid 2 volgt dat een ieder (dus ook zonder Nederlandse nationaliteit) die in Nederland heeft gewoond
en binnen één jaar nadat hij Nederland heeft verlaten een schenking heeft gedaan, geacht wordt ten
tijde van de schenking in Nederland te hebben gewoond.
Situs
Nederland past als een van de weinigen geen heffing meer toe op basis van situs. Nederland doet dit
niet meer sinds 2010. Vóór 2010 speelde situs in Nederland bijvoorbeeld als je als buitenlander een
onroerende zaak bezat in Nederland. Door situs kon Nederland over dit vermogensbestanddeel
schenk- en erfbelasting heffen.
Overig
Bijvoorbeeld Spanje knoopt voor de heffing van erf- en schenkbelasting aan bij de woonplaats van de
verkrijger.
3
, Erfbelasting
Erfbelasting wordt geheven als je verkrijgt krachtens erfrecht. Om te weten hoeveel je verkrijgt
krachtens erfrecht, raadpleeg je het Burgerlijk Wetboek. In Boek 4 staan drie soorten erfrechtelijke
verkrijgingen:
• Verkrijging als erfgenaam
• Verkrijging als legataris
• Verkrijging als lastbevoordeelde
Fictiebepalingen
In 4rt. 6 t/m 17a Sw staan fictiebepalingen. Er zijn namelijk een heel aantal omstandigheden te
bedenken die juridisch niet leiden tot een erfrechtelijke verkrijging, maar daar wel tegenaan hangen.
Daarom is het begrip ‘verkrijging krachtens erfrecht’ uitgebreid met fictieve verkrijgingen krachtens
erfrecht. De fictiebepalingen leiden dus tot extra heffingsgrondslag in aanvulling op hetgeen
civielrechtelijk al uit de nalatenschap verkregen wordt.
Vergunningen en aanspraken
Art. 1 lid 2 Sw bevat ook een aanvulling op het begrip ‘verkrijging krachtens erfrecht’. Als er sprake is
van een bepaalde vergunning, zoals een teeltvergunning, kan deze doorrollen naar de erfgenamen.
Een vergunning vertegenwoordigt namelijk een bepaalde waarde en daarvoor zal dus erfbelasting
moeten worden betaald.
Er wordt geen erfbelasting geheven in het geval van een vruchtgebruik. Als dus de één het bloot
eigendom heeft en de ander het vruchtgebruik, en degene met het vruchtgebruik overlijdt, krijgt de
eerstgenoemde het volle eigendom. Hierover wordt geen erfbelasting geheven.
Rentevergoedingen
Als de wettelijke verdeling wordt toegepast, krijgt de langstlevende alle goederen en de kinderen
krijgen een niet-opeisbare vordering. Dan is de vraag of op deze vordering rente zit. Als er een rente
wordt vastgesteld of overeengekomen, dan bepaalt art. 1 lid 3 en 4 Sw dat wanneer dit gebeurt binnen
acht maanden na overlijden (aangiftetermijn erfbelasting), dit niet leidt tot een extra erfrechtelijke
verkrijging.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tax-student. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
