Samenvatting
Samenvatting Biologie nectar VWO (4) H4 'Cel en leven'
samenvatting van heel hoofdstuk 4 uit nectar.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Hoofdstuk 4 Cel en leven4.2 Industrie op miniformaat
Je lichaam bestaat uit 5 X 10^13 cellen, deze maken allerlei typen eiwitten.
Bouwstenen voor eiwitten zijn aminozuren. Eiwitten in je voedsel vormen de
grondstoffen om je eigen eiwitten te vormen.
Eicelproductie begint in de Celkern. Daarin ligt een mix van DNA-moleculen,
verstevigd met eiwitten: Chromosomen. In het DNA liggen de bouwinstructies voor
het maken van eiwitten. RNA is een kopietje van het DNA. Om de celkern heen ligt
het celmembraan als bescherming voor het DNA. Via de kernporiën in het
celmembraan gaat het RNA naar de ribosomen (= organellen die aminozuren aan
elkaar koppelen volgens RNA) in het grondplasma. Ribosomen liggen in het
grondplasma of zijn gebonden aan het ER.
Endoplasmatisch reticulum
Het ER is netwerk van twee membranen met tussenruimte. Het is een
transportsysteem. Er zijn twee typen ER:
Glad ER (zonder ribosomen)
Vormt Fosfolipiden (vetachtige stoffen voor celmembranen) en steroïden
hormonen (in testis en eierstokken). Verder ook andere functies in bijv. spieren en
levercellen.
Ruw ER (met ribosomen)
De enzymen (ook eiwitten!!) doen de nabewerking (nadat ribosomen aminozuren
hebben gekoppeld) van de eiwitten in de tussenruimte van het Ruw ER. Verpakt in
transportblaasjes (= gemaakt van ER-membraan) gaan ze voor verdere afwerking
naar het Golgi-systeem. Daarna in blaasjes naar het celmembraan en dan de cel
uit.
Golgi-systeem
Bestaat uit een stapel platte schijven, gevormd uit
membranen. Transportblaasjes uit ER versmelten met de
membranen. Hierdoor komen de eiwitten in het Golgi-
systeem. Het Golgi-systeem maakt de laatste
aanpassingen aan het eiwit. Daarna kunnen ze werkzaam
zijn. De blaasjes worden afgesnoerd die eiwitten naar het
celmembraan vervoeren (zie plaatje). Verteringsenzymen
=> via afvoerbuisje verteringskanaal. Hormonen => door
celmembraan bloedvat in.
Energiecentrales van de cel
ATP is de energiebron die cellen meestal gebruiken. ATP is een molecuul waarin je
cel energie opslaat. Het opladen van ATP gebeurt in de Mitochondriën. Ze zijn te
herkennen aan staafvormige tot ronde vorm met een sterk opgevouwen
binnenmembraan en een glad buitenmembraan.
Lysosomen
Zorgt voor het afbreken van versleten organellen. Een blaasje met daarin versleten
, organellen versmelt met een Lysosoom, een blaasje met enzymen, afkomstig uit het
Golgi-systeem. De enzymen breken de versleten organellen af, waarna de
afbraakproducten door de cel kunnen worden hergebruikt of uitgescheid. Lysosomen
spelen ook een rol bij afbreken moleculen van endocytose.
Celskelet
Zorgt voor stevigheid cel. Bestaat uit netwerk verschillende eiwitdraden. Geeft cel
vorm. Cellen veranderen voortdurend van vorm en organellen verplaatsen in
cytoplasma. Celskelet is constant in beweging: groeit en krimpt.
Centriolen
Alleen in dierlijke cellen! Vorm van een cilinder. Spelen rol bij celverdeling:
verdubbelen en gaan naar tegenovergestelde kant van de cel. => met behulp van
eiwitdraden splitsen ze chromosomen en verdelen ze over beide helften cel.
Vervolgens deelt celplasma en ontstaan twee dochtercellen.
Plantencellen
Chloroplasten zijn organellen voor planten en enkele eencelligen. Hier vindt
fotosynthese plaats. Aan de buitenkant omgeven door glad membraan. Inwendig
stapels membranen met Chlorofyl (bladgroen), hiermee vangen chloroplasten
zonlicht op. Daarmee kunnen ze ATP-moleculen opladen. Planten maken glucose
met energie uit ATP+CO2+H2O. Glucose is voor planten een grondstof om
organische stoffen mee te maken.
Plastiden komen niet voor bij dieren
Chloroplasten (= groene kleur -bladgroenkorrels-)
Chromoplasten (= andere kleuren –oranje, geel, rood-)
Amyloplasten (= korrels zonder kleur)
Plastiden kunnen in elkaar overgaan. Bijv. Rijpt een tomaat, verandert groene kleur
in rode kleur. Choroplast => Chromoplast.
Vacuole
Water in een cel, omgeven met celmembraan. Vacuolevocht bevat verschillende
opgeloste stoffen, suikers, zouten, afvalstoffen en kleurstoffen. Door veel water op te
nemen groeien de cellen vooral in de lengte => een grote vacuole. Dit is groei door
Celstrekking. Vacuole kan 90% van celvolume innemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelismijnnaam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
