In deze samenvatting worden de volgende hoofdstukken van 'De media explosie' van Kees van Wijk samengevat: H12.1 - H12.3 + H12.5, H13.1 - H13.5, H14.1 - H14.5, H15.1 - H15.7, H16.1 - H16.6, H17.1 - H17.5, H19.1 + H19.8 - H19.10, H20.1 - H20.5. Verder worden de zeven propagandatechnieken uitgelegd.
Hoofdstuk 12: Honderd jaar communicatieonderzoek
12.1 Relevantie van onderzoek naar media-effecten
Er is veel materiaal verzameld over de ‘impact’ van media. Achter al deze overzichten en
rapporten gaat een immense hoeveelheid onderzoeksgegevens schuil. Met name op het
gebied van marketingcommunicatie, reclameonderzoek en mediaplanning is het
kwantitatieve mediaonderzoek geprofessionaliseerd. Al deze bronnen en onderzoeken
helpen de professional om betere keuzes te maken op het gebied van communicatie,
journalistiek en mediaplanning.
12.2 Fundamenteel en toegepast communicatieonderzoek
Er zijn twee soorten onderzoek:
Fundamenteel vergroten van de algemene kennis van de werkelijkheid
- Opstellen van hypotheses en deze bevestigen of onderuithalen.
- Weten om te weten.
Praktijkgericht oplossen van een praktisch probleem
- Inzichten toepassen en met de uitkomst een goede oplossing aanreiken.
- Weten om te doen.
Welke methode je kiest hangt af van je onderzoeksdoel en je onderzoeksonderwerp. Verder
hangt het van de concrete situatie af, hoe je je mediaonderzoek opzet en welke
mediatheorie je voorkeur heeft.
12.3 De richting en inrichting van het onderzoek
Metavragen gaan over het verwoorden van je veronderstellingen en invalshoeken. Ze zijn
moeilijk te beantwoorden, maar wel relevant. Ze verwijzen namelijk naar de keuzes die je in
het uitoefenen van je beroep moet maken. Als communicatiedeskundige moet je beslissen
welke invalshoek je kiest. Dit soort metavragen gaat over het scherp krijgen van je eigen
veronderstellingen. Ze gaan nog niet over concreet mediaonderzoek.
Je gaat een stap verder als je concreet empirisch onderzoek wil doen. Eerst breng je je
onderwerp in kaart en geef je aan wat je te weten wil komen. Op basis van je
vooronderstellingen formuleer je een onderzoeksdoel. Daarna ontwikkel je een centrale
vraag die je wil beantwoorden.
Bij communicatieonderzoek zijn altijd meerdere analyse-eenheden in het geding: kenmerken
van zenders, specifieke eigenschappen van media, vormgeving van boodschappen en
karakteristieken ontvangers. Als je mediacommunicatie wil bekijken als proces, moet je met
die analyse-eenheden en hun verschillende kenmerken rekening houden. Elk medium heeft
zijn eigen specifieke werking en dat stelt ons voor de vraag welk medium we het beste
kunnen inzetten om onze doelgroep en daarmee ons doel te bereiken.
,Als communicatieonderzoeker moet je hoge eisen stellen aan het verzamelen van gegevens.
Je kunt als onderzoeker de hypotheses pas toetsen als je zowel kwantitatief als kwalitatief
over voldoende mediagegevens beschikt.
Het wordt al moeilijker als je deze massa gegevens over mediabereik en mediagebruik wilt
interpreteren. De verschijnselen van de media-explosie zijn op meerdere manieren
wetenschappelijk te onderzoeken. Denk hierbij aan een case of een hypothese.
12.5 Vijf fasen in de theorievorming
Je uitgangspunten kun je verankeren in theorievorming. Theorieën zijn systematisch
geordende uitspraken en regels om de werkelijkheid te kunnen beschrijven, verklaren en
voorspellen.
Bij mediacommunicatie pas je de theorievorming aan de ontwikkeling van een bepaald
medium aan. Per fase kijk je naar verschillende denkrichtingen en zienswijzen die het
medialandschap op een bepaalde manier benaderen. Pas wanneer een nieuw medium
doorgebroken was, kon je kijken naar de gevolgen ervan. De komst van een nieuw
mediumtype gaf dus een impuls aan nieuwe theorievorming.
Verschillende theoretische benaderingen hebben elkaar in de twintigste eeuw afgelost. Er
zijn vijf fasen in de theorievorming. Per fase wordt de macht en invloed van media op mens
en samenleving verschillend gewaardeerd.
De vijf fasen in de theorievorming over mediacommunicatie
Fase 1: De almacht van de media in wetenschappelijk onderzoek wordt de overheersende
macht van de media benadrukt.
Theorie: one-step-flow-theory (reuzeninjectienaaldtheorie).
Fase 2: Beperkte macht van de media: de invloed van de opinieleider men verbindt de
media-impact met de invloed van de sociale omgeving van de ontvanger.
Theorie: two-step-flow-theory (stap 1: van zender naar opinieleider – stap 2: van
opinieleider naar leden van publiek in omgeving van opinieleider) of multi-step-flow-
theory (meerdere stappen mogelijk met opinieleider als schakel).
Fase 3: Aandacht voor de ontvanger focus komt te liggen op de keuzemogelijkheden van
de ontvanger.
Theorie: zwamvlokmodel en uses and gratifications (Nut en beloningen).
Fase 4: Sturende macht van de media macht wordt benadrukt, maar er wordt ook kritiek
geleverd op de sturende invloed van de media.
Theorievorming: agenda-setting, framing en discoursanalyse, kenniskloof, culturele
indicatoren, zwijgspiraal, cultuurindustrie, media-imperialisme, specifieke
mediawerking.
Fase 5: Media in het informatietijdperk: de media-explosie theorievorming op basis van
interactiviteit.
, Theorievorming: wederzijdse betrekkingen tussen zender en ontvanger staan in het
middelpunt (interactie, participatie, convergentie, co-creatie, user-generated
content, platformwerking).
Onderzoek naar de zes dimensies van de media-explosie: groei van aantal en
diversiteit van mediamiddelen, digitalisering van mediatechnologie, convergentie,
uitbreiding van zintuiglijke ervaring, massazelf-communicatie en professionalisering
van communicatie- en mediaberoepen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper smartstudentje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
