lOMoARcPSD|11911780
WC1 Metatheorieën - Media & Maatschappij
Leerdoelen
- Kun je uitleggen waarom inzicht in de relatie tussen mens en massamedia belangrijk is
voor HBO-mediaprofessionals;
- Begrijp je de samenhang tussen de begrippen wetenschap, onderzoek en theorie.
Metatheorieën
- Inzichten in wat media doen met mensen
- De Boer & Brennecke: “Theorieën die het verband tussen de inhoud van media, het
gebruik van media en de effecten daarvan op individu en samenleving verklaren”.
Wetenschap en theorie
- Wetenschappers doen onderzoek: desk en field
- Maar ook: fundamenteel en praktijkgericht
- Dit onderzoek leidt tot theorieën: stukjes waarheid
- HBO-mediaprofessionals gebruiken die theorieën
, lOMoARcPSD|11911780
WC2 Media & Maatschappij
Leerdoelen:
- Injectienaaldtheorie, two-step-flow en multi-step-flow uitleggen;
- Begrijp je de relatie tussen mens en massamedia in de tijdperken van de almachtige
media de beperkt machtige media;
- Kun je uitleggen wat intermediërende factoren, opinieleiders en influentials zijn.
- War of the Worlds
Vijf fasen van theorievorming massacommunicatie
1. Almachtige media (vanaf ca. 1900)
2. Beperkte macht media (vanaf ca. 1930)
3. Aandacht voor ontvanger (vanaf ca. 1945)
4. Sturende macht media (vanaf ca. 1965)
5. Massamedia in informatietijdperk (21e eeuw)
Fase 1: Almachtige media (vanaf ca. 1900)
- One-step-flow theorie (injectienaaldtheorie)
Fase 2: Beperkte macht media (vanaf ca. 1930)
- Two-step-flow theorie
- Multi-step-flow theorie
Fase 1
VRAAG Waarom groeiden media rond 1900 uit tot massamedia? Welke massamedia waren er rond
die tijd? En hoe zag de maatschappij eruit?
- School en leerplicht verplicht vanaf 1901 waarmee alfabetisering kwam. Democratie,
eerste wereldoorlog, kiesrecht 1919. Media via posters. Industriële revolutie. Elite vs.
Massa/arbeiders.
Welke media spelen er in deze tijd?
- Radio, telefoon, kranten, fotografie, film, telegraaf (, tijdschriften.
1900: uitvinding van de massa
VAN..
Landbouw Handwerk Platteland Onwetendheid Absolute monarchie Oude elite
NAAR..
Massaproductie (industriële revolutie)
Machines en elektra (stoomrotatiepers, radio, film) Stad
(urbanisatie) Kennis (schoolplicht, alfabetisering)
Democratie (stemrecht, emancipatie)
Arbeiders (vakbonden, socialisme) en nieuwe elite (ondernemers, kapitalisme)
1900: uitvinding van de massa
- Tijdschriften, kranten, radio, film krijgen groot bereik
- Groot bereik betekent: invloedrijk
- Wetenschappers vragen zich af: hoe invloedrijk?
- Willen inzicht in relatie tussen mens en massamedia
- Massacommunicatie: groot bereik én openbaar
, lOMoARcPSD|11911780
Tijdperk almachtige media
- Vanaf 1900 explosieve groei massamedia als gevolg o.a. industrialisatie,
urbanisatie, alfabetisering, democratisering;
- Komst massamedia: krant, tijdschrift, film, radio;
- Massamedia krijgen invloed en
wekken belangstelling
wetenschappers;
- Maatschappij van grote massa vs. kleine elite.
One-step-flow-theorie
1. Invloed massamedia is
groot eenrichtingsverkeer;
2. Ontvangers zijn weerloze sponsjes
en zijn passief;
3. Boodschap direct van zender
naar ontvanger
4. Massa is makkelijk te
manipuleren, de elite niet.
Propaganda
“De verspreiding van communicatieboodschappen die tot doel hebben het publiek in de gewenste
richting te beïnvloeden.”
Orson Welles
“War of the worlds.”
Demonisering
Demoniseren is het doelbewust negatief afbeelden van een zaak of persoon, met als doel de
mening van anderen over het onderwerp te beïnvloeden.
Kritiek op one-step-flow-theorie (injectienaaldtheorie)
1. Kritiek op mensbeeld; verkeerde voorstelling publiek
2. Verwaarlozing intermediërende factoren
Fase 2; beperkte macht media (vanaf ca. 1930)
Intermediërende factoren (schakels tussen media &
ontvanger) Sociale omgeving -> opnie leiders
Pastoor, huisarts, politici etc.
Two-step-flow-theorie
• Anderen blijken belangrijke rol te spelen bij keuzeproces en nemen van besluiten.
• Ontdekking van de opinieleider.
• De opinieleider is deskundig, goed geïnformeerd en maatschappelijk betrokken.