In dit document is alle stof verwerkt die in het tentamen aan bod komt. Dat is eigenlijk heel het boek. Hierin staan de leerdoelen en begrippen in verwerkt. Een bestand van 35 pagina's.
Samenvatting alles MCS
Hoofdstuk 1 – Wat is sociologie
- Wat maakt dat je via het sociologisch perspectief op een andere en stimulerende wijze naar
de wereld gaat kijken?
- Waarom is sociologie belangrijk voor je toekomstige loopbaan?
- Welke rol speelt sociale verandering in het werk van sociologen?
Leerdoelen:
1. Uitleggen hoe een socioloog naar de wereld kijkt
2. Uitleggen waarom een mondiaal perspectief nodig is om de samenleving te begrijpen
3. Het belang van het sociologisch perspectief duidelijk maken
4. Het ontslaan van sociologie toelichten
5. Uitleggen hoe de drie hoofdvragen van de sociologie verbonden zijn met de moderne
samenleving
6. Begrijpen hoe sociologie zich als wetenschap ontwikkeld heeft
Paragraaf 1 – Het sociologisch perspectief
Sociologie is het systematisch onderzoek van de menselijke samenleving. De kern van deze discipline
bestaat uit een geheel eigen gezichtspunt dat we het sociologisch perspectief noemen.
Paragraaf 1.1.1 – Hoe we het algemene in het bijzonder kunnen zien
Peter Berger (1963) bedoelde dat de sociologie ons helpt om in het gedrag van bepaalde mensen
algemene patronen te ontdekken.
Paragraaf 2 – Het belang van een mondiale visie
Mondiaal of globaal perspectief is het bestuderen van de wereld in zijn geheel en de plaats die onze
samenleving daarin inneemt.
Een globaal bewustzijn is een logisch verlengstuk van het sociologisch perspectief. Sociologie laat ons
zien dat onze positie in de samenleving zeer veel invloed heeft op de ervaringen die we in ons leven
opdoen.
Hoge-inkomenslanden zijn landen met de hoogste algemene levensstandaard. Gezamenlijk leveren
deze landen de meeste goederen en diensten en hun inwoners bezitten het merendeel van de
rijkdommen die de wereld te bieden heeft. Deze inwoners zijn welvarender.
De middeninkomenslanden vormen de tweede categorie. Dit zijn landen met een levensstandaard,
die we als we de wereld in zijn geheel bekijken, gemiddeld kunnen noemen. De inwoners van deze
landen wonen op het platteland en steden. In de meeste middeninkomenslanden is er grote sociale
ongelijkheid. Sommige zijn extreem rijk, maar de meeste leven onder slechte omstandigheden.
De overige landen vormen de lage-inkomenslanden. Dit zijn landen met een lage levensstandaard,
waarvan de meeste inwoners arm zijn. Kenmerkend is dat de meeste inwoners arm zijn. Zij hebben
ook nog eens weinig mogelijkheden om hun situatie te verbeteren.
1. Het leven dat we leiden wordt gevormd door het land waarin we leven
2. De contacten tussen samenlevingen zijn zeer sterk toegenomen
, 3. Veel sociale problemen waarmee de westerse wereld geconfronteerd wordt, zijn elders veel
ernstiger
4. Globaal denken helpt ons om meer inzicht in onszelf te krijgen
Paragraaf 4 – Het ontstaan van de sociologie
Paragraaf 1.4.1 – Sociale veranderingen en sociologie
Door veranderingen in de 18e en 19e eeuw, gingen mensen denken over de samenleving en hun
positie daarin. Dit heeft de ontwikkeling van sociologie versneld. De drie belangrijke veranderingen:
de industrialisering, de explosieve groei van steden en nieuwe opvattingen over democratie en
politieke rechten.
Paragraaf 5 – Sociologie en de moderne samenleving
1.5.1 – Moderniteit
Moderniteit is sociale patronen die het resultaat zijn van industrialisering. Modernisering kunnen we
omschrijven als het sociale veranderingsproces dat in gang is gezet door de industrialisering.
Modernisering kunnen we omschrijven als het sociale veranderingsproces dat in gang is gezet door
de industrialisering.
Peter Berger onderscheidde vier kenmerken van modernisering:
1. Het verdwijnen van kleine, traditionele gemeenschappen
2. De uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden individualisering
3. Grote sociale diversiteit
4. Oriëntatie op de toekomst en een groeiend tijdsbewustzijn
Paragraaf 1.5.2 – Ferdinand Tönnies: de teloorgang van de gemeenschap
Zijn theorie over Gemeinschaft en Gesellschaft is waardevol. De Gemeinschaft, de kleine menselijke
gemeenschap, verdween steeds meer van het wereldtoneel. De industriële revolutie wordt
gekenmerkt door zakelijke benadering die is gebaseerd op feiten, efficiëntie en geld. Hiermee is de
sociale wereld van familie en traditie uitgehold. Sociale betrekkingen tussen mensen zijn op
eigenbelang gebaseerd. Dit wordt de Gesellschaft genoemd. Volgens hem houdt de traditionele
gemeenschapszin in dat mensen ondanks de factoren die hen verdelen toch een hechte eenheid
vormen. Het is de wereld van de Gesellschaft waar mensen in de steden leven, vreemden van elkaar
zijn en elkaar negeren op straat.
Pararaaf 1.5.3 – Emile Durkheim: arbeidsverdeling
Voor Durkheim werd de modernisering gekenmerkt door een toenemende arbeidsverdeling. Ook wel
een gespecialiseerde economische activiteit. Anomie is een situatie waarin een samenleving het
individu weinig morele richtlijnen te bieden heeft.
Paragraaf 1.5.4 – Max Weber: rationalisering
Volgens Weber stond de moderniteit aan de opkomst van een rationeel wereldbeeld.
Paragraaf 1.5.5 – Karl Marx: kapitalisme
In zijn ogen staat de moderne samenleving gelijk aan kapitalisme. Hij zag de moderne samenleving
als een bureaucratische ijzeren kooi.
,Paragraaf 1.5.6 – Drie hoofdvragen van de sociologie
1. Hoe is sociale ongelijkheid mogelijk?
2. Hoe is sociale wanorde mogelijk?
3. Hoe werkt het proces van rationalisering van de wereld?
Hoofdstuk 3 – Cultuur
- Wat is cultuur?
- Waarom is het zo belangrijk om inzicht in culturele verschillen te hebben?
- Hoe houdt een cultuur sociale ongelijkheid in stand?
Leerdoelen:
1. Cultuur uitleggen als een menselijke overlevingsstrategie
2. Verschillende elementen van culturen onderscheiden
3. Beschrijven hoe technologie van invloed is op cultuur
4. Cultuurverschillen en veranderingen in cultuur bespreken
5. Macrotheorieën toepassen op cultuur
6. Uitleggen hoe cultuur de menselijke vrijheid inperkt of vergroot
Paragraaf 1 – Wat is cultuur?
Cultuur is de wijzen van denken, de wijzen van handelen, de symbolen en de materiële objecten die
in combinatie de levenswijze van een volk vormen. Een immateriële cultuur omvat door de leden van
een samenleving ontwikkelde ideeën. Materiële cultuur verwijst naar materiële objecten gecreëerd
door de leden van een samenleving. Cultuurschok is een gevoel van desoriëntatie als we met een ons
onbekende levenswijze geconfronteerd worden. Deze ervaren we vooral in andere landen.
Paragraaf 3.1.1 – Cultuur, samenleving, natiestaat
Een natiestaat is een politieke eenheid met een eigen afgebakend grondgebied. Samenleving zijn
mensen die in een bepaald gebied leven en een bepaald cultuur gemeenschappelijk hebben.
Paragraaf 3.1.2 – Hoeveel culturen?
Taal is een van de indicatoren voor cultuur. De bevolking is diverser geworden door migranten en
vluchtelingen.
Paragraaf 2 – Cultuurelementen
Culturen hebben aantal elementen gemeen: symbolen, taal, waarden en normen.
Paragraaf 3.2.1 – Symbolen
Een symbool is een verschijnsel dat een bepaalde betekenis heeft die door mensen met dezelfde
culturele achtergrond herkend wordt.
Bijvoorbeeld: rookworst
Paragraaf 3.2.2 – Taal
, Taal vormt de kern van een symbolenstelsel. Het is een systeem van symbolen dat mensen in staat
stelt om met elkaar te communiceren. Taal is essentieel in het kader van cultuuroverdracht. Dat is
het proces waarmee een generatie een cultuur doorgeeft aan de volgende generatie of aan mensen
elders. De Sapir-Whofthese houdt in dat mensen de wereld zien en begrijpen door het culturele
perspectief van de taal.
Paragraaf 3.2.3 – Waarden en overtuigingen
Waarden zijn cultureel gedefinieerde standaarden waarmee mensen bepalen wat wenselijk, goed en
mooi is, en die als algemene richtlijnen voor het maatschappelijk leven fungeren. Waarden zijn
algemene beginselen die ten grondslag liggen aan overtuigingen. Dit zijn specifieke uitspraken die
mensen als waar aannemen.
De kernwaarden van de westerse wereld:
1. Gelijke kansen
2. Individuele prestaties en persoonlijke successen
3. Materiële welstand
4. Activiteit en werk
5. Praktisch en efficiënt zijn
6. Vooruitgang
7. Wetenschap
8. Individuele rechten
9. Vrijheid
10. Superioriteitsgevoelens
Waarden sluiten in veel opzichten bij elkaar aan. Een belangenconflict is een conflict waarbij twee
strijdende partijen er beide belang bij hebben om eruit te komen.
Bijvoorbeeld: ze hebben elkaar later weer nodig
Een waardenconflict gaat verder dan dat. Bij een belangenconflict betekent de winst van de een niet
automatisch het verlies van de ander. Een waardenconflict is een conflict over diepgewortelde
opvattingen, die wegens hun aard moeilijk met elkaar te verenigen zijn en waarvoor moeilijk één
gemeenschappelijke taal te vinden is.
Bijvoorbeeld: abortus en euthanasie.
Paragraaf 3.2.4 – Normen
Normen zijn regels en verwachtingen waarmee een samenleving het gedrag van haar leden
reguleert. Normen zijn concreter dan waarden. Mores zijn normen die we in veel situaties kunnen
waarnemen en een grote morele betekenis hebben. Traditionele gebruiken zijn normen voor
routinematige of vluchtige interacties.
Bijvoorbeeld: begroeten van mensen, gepaste kleding
Paragraaf 3.2.5 – Sociale controle
Sociale controle zijn pogingen van de samenleving om gedrag en gedachten van mensen te
beïnvloeden.
Bijvoorbeeld: schuldgevoel, schaamte aanpraten
In situaties waarin dit niet werkt, is er sprake van anomie. Er is dan sprake van normloosheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper angelinesegers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
