De vijf religies van de wereld, Henk Schouten, 2017
1. Hindoeïsme
2. Boeddhisme
3. Jodendom
4. Christendom
5. Islam
Een godsdienst betreft een God.
Een religie betreft geen God maar een geloof.
In het Engels, Frans en Duits geen onderscheid in deze termen zoals hierboven
beschreven.
Jaartelling: Joden en Moslims hebben een eigen jaartelling.
Gjt is gebruikelijke jaartelling.
HOOFDSTUK 1: HET HINDOEÏSME
Het Hindoeïsme is een polytheïsme (geloof in meerdere verschillende Goden)
geloof aangezien deze religie een bonte en veelkleurige verzameling is van
diverse Indische tradities, riten, leerstellingen met elk hun eigen naam en
godengestalten.
De oorsprong van het Hindoeïsme ligt in India en dankt zijn naam aan de rivier
de Indus die uitmondt in de Pakistaanse Zee. Ten oosten ligt nu Indië. De Indiërs
zelf gebruiken een andere naam namelijk Santana Dharma wat Eeuwige leer en
bestemming betekent.
Het Hindoeïsme kent geen stichter maar is het resultaat van een
ontwikkelingsproces. Telkens nieuwe sociale of religieuze elementen werden
opgenomen waardoor het zich steeds verder ontwikkelde.
Volgens de Indiërs geen probleem dat er zo veel verschillende Goden, rites en
gebruiken zijn want alle rivieren stromen immers naar dezelfde rivier: de
uiteindelijke verlossing.
In het Hindoeïsme zijn 2 lagen te onderscheiden:
1. De natuurreligie van de oude Indiërs. Natuurkrachten werden
geassocieerd met goden en geesten (God van het vuur, van de aarde
enz.)
2. Religie van de Ariërs die na 2000 voor gjt heel India zijn gaan
beheersen en daar een sociale orde hebben aangebracht, het latere
kastenstelsel. De brahmanen (priesters) hebben het vervolgens
systematischer gemaakt.
Dharma = bestemming. Deze is niet materiaal maar in het goddelijke. Je kunt
deze bereiken door de vervolmaking van jezelf.
Kosmische orde is soms tijdelijk verstoord maar komt altijd weer goed.
Kastenstelstel
,In het hindoeïsme gelooft men dat je door je geboorte in een kaste/varna (kleur)
terecht komt. Dit is een sociale groep met dezelfde naam, beroep, tradities of
religieuze praktijken (beroepen) waar je je hele leven op in blijft.
Brahmanen: priesters, filosofen, zieners. Zij zijn vaak opdrachtgevers
Ksatriya’s: strijders, prinsen, koningen, landbestuurders, militairen. Zij
beschermen, besturen en bieden liefdadigheid.
Vaisya’s: boeren, kooplieden, handelaren, geschoolde arbeiders. Zij
oefenen een beroep uit.
Sjoedra’s/dasa’s: ongeschoolden, slaven, bedienden. Zij zijn verplicht
zich dienstbaar op te stellen ten opzichte van de hogere kasten.
Een ander deel viel buiten het systeem: de onaanraakbaren, de dalits, zij
moesten onreine werkzaamheden uitvoeren zoals leerlooien, stratenmaker)
Tegenwoordig bestaan er meer moderne beroepen die niet in het systeem
vallen.
Het kastenstelstel is afgeschaft maar werkt nog wel in een beperkte mate door in
het Hindoeïsme.
Je kaste:
*je houdt je aan de regels
*je bestemming ligt binnen de horizon van je kaste
*je trouwt binnen je kaste
*je hebt hetzelfde beroep als je ouders
*morele orde*
*reinheidsvoorschriften
*Morele orde houdt in: geduld en tevredenheid respect voor andermans
bezit
gelijkmoedigheid reinheid van het leven,
lichaam en geest
vergevingsgezindheid ontwikkeling wijsheid
matigheid verwerven kennis en liefde
Bronnen van het Hindoeïsme:
Veda’s:
Opgeschreven gebeden, lofliederen, spreuken, offers. Opgeschreven tussen
1500-800 voor gjt in het Sanskriet, gelezen door risji’s en brahmanen (de wijzen).
Het charisma en gezag
Oepanisjaden:
Na de veda’s ontstonden de Oepanisjaden (=zij die zitten aan de voeten van de
leermeester). Dit zijn geschriften die:
1. zoeken naar de waarheid achter het bestaan van de wereld
2. pessimistischer wereldbeeld hebben (materieel vergankelijk) ten
opzichte van de optimistische veda’s
3. relatie tussen Brahman en atman ontstaat. Brahman = de oergrond van
alle bestaan. Atman = diepste essentie van mijn eigen bestaan. Dit biedt
verlossing.
De grote verhalen:
Bron van inspiratie voor het leven van alledag, meer dan de veda’s dat waren.
Mahabharata (het grote verhaal)
, Mix van spannende verhalen, 200 voor gjt – 200 na gjt. Verhaal over de
Pandava’s (Yudisthira) en de Kaurava’s (Duryodhana) over de
troonopvolging.
Bhagavadgita is een onderdeel van Mahabarata
Gaat over Arjuna en Krisjna (avatara van de god Visjnoe) en is het hart
van het Hindoeïsme. Krisjna staat centraal gaat over de strijd tussen goed
en kwaad. Gita (Bhavadgita) is zang van de verhevene en is als de bijbel
voor de Christenen.
Ramayana
Gaat over de verhalen uit het begin van de gebruikelijke jaartelling. Rama
en Sita spelen de hoofdrol waarbij Rama de avatara van Visjnoe is. Sita is
het ideaal voor de ware vrouwtrouw en opofferingsgezind.
Krisjna verhalen
Nog meer verhalen over Krisjna, erg geliefd.
Brahman = eeuwig goddelijk, is geen persoon, ontstaan is niet belangrijk maar
gaat meer over de opgang, de ondergang en de wederkeer.
Atman = essentie en zit in ieder mens. Atman verhuist van bestaansvorm
naar bestaansvorm (reïncarnatie).
Samsara = cirkelgang van leven en dood (wedergeboorte).
Hoe je wederkeert wordt bepaald door:
Karma (handeling en intentie van de handelingen die je tijdens je leven
uitvoert)
Moksja (Hindoe is op zoek naar de werkelijkheid. Samsara kan niet het
einddoel zijn, daarom cirkel doorbreken. Geen goed of kwaad karma
dus geen wedergeboorte dus geen karma - mokjsa, mukti = ware
verlossing
3 verlossingswegen (marga’s)
1. Karma-marga: weg van het handelen, doe wat je moet doen en je komt
in de oceaan van Brahman.
2. Bahkti-marga: weg van de liefdevolle overgave. Je richt je op 1 god.
3. Jnana-marga: weg van het inzicht. Door studie en meditatie kom je tot
dieper verstaan van de eenheid Brahman en Atman. Geen
wedergeboorte druppel in de oceaan van Brahman.
Goden in het Hindoeïsme
Visjnoe Vriendelijke God met verschillende avatara’s en komt veel voor in
Noord-India. Kent wel 10 avatara’s waaronder de eerdergenoemde
Krisjna, Rama en Boeddha (deze laatste wordt in twijfel getrokken
door de Hindoes).
Laksjmi Dit is de vrouw van Visjnoe en is de godin van voorspoed en
geluk.
Sjiva Staat voor de kringloop van het universum en heeft vier armen.
Staat symbolisch te dansen op een demon. Komt vooral veel voor in
Zuid-India.
Durga Dit is de vrouw van Sjiva en staat voor vruchtbaarheid en welvaar.
Brahma Schepper of God van de wijsheid heeft 4 hoofden die de 4
windrichtingen symboliseren
Sarasvati God van de creativiteit, kunst en wetenschap. Vrouwelijke god.
Hanuman Apenkoning en staat voor trouw en eerlijkheid
Trimoertie Drie-eenheid van de 3 Goden Visjnoe, Brama en Sjiva.
