10 pagina samenvatting van het eerste hoofdstuk van het boek Cogito Ik Denk, met Wat is de mens?, Aristoteles, Friedrich Nietzsche, Helmut Plessner, Ludwig Wittgenstein, Sigmund Freud, waanzin, psychoanalyse, ontwikkelingsfases, John Locke, Ben je nog de baby die je was? Is er zoiets als een kern/z...
Aristoteles:
De mens = een dier dat kan denken (animale rationale)
Kunnen alleen mensen denken?
Heeft het te maken met zelfbewust zijn?
Zijn we misschien ‘mens’ omdat we ons bewustzijn van de eindigheid van ons bestaan?
Monistisch: lichaam en ziel kunnen volgens hem niet los van elkaar bestaan
Bv. homo sapiens – wetende mens
Volgens sommige hebben sommige dieren ook een zelfbewustzijn (spiegel)
20ste eeuw: mens werd opgevat als een diersoort
Friedrich Nietzsche (1844-1900):
Het verstand/de rede -> ziekmakend
We zijn gericht op de ‘wil tot macht’: heersen en overleven
Mensen zijn slecht uitgeruste dieren (geen vacht, snelheid) dus we moeten het
vooral van onze intellectuele capaciteit hebben om te kunnen overleven
Mangelwesen
‘God is dood’, de mens = meester en vormgever in zichzelf
Dit maakt ons vrij
bv. het denken is niet iets extra, het is de enige manier dat de mens kan overleven
Het leven van een vogel is meestal precies hetzelfde als een andere vogel van dezelfde soort, maar een mens
moet zelf bepalen hoe het zijn leven gaat leiden
Helmut Plessner (1892-1985):
Vanuit de biologie
Fenomenologisch:
Levenloze dingen kunnen omgeving niet vormgeven
Planten beperkt, er is geen zelf
Dier is centrisch
Mens:
- Excentrisch, mensen zijn zich bewust van zichzelf
- Centrisch, mensen weten dat zij het centrum van activiteiten zijn
We zijn een lichaam en hebben een lichaam
Monistisch
Het ligt in ons aard om cultuur te scheppen
We zijn ook ‘cultuurwezen’ doordat we afstand kunnen nemen van onze natuurlijke
behoeftes
We proberen via cultuur zin te geven aan het leven
Of: cultuur maakt de mens
= enculturatie: onze oordelen worden voor een groot deel bepaald door de cultuur waarin
we zijn opgegroeid
Bv. de mens kan zichzelf leren kennen door: boeken, schilderijen, televisieprogramma’s, gebouwen en
gerechten
Grotten van Lascaux laat ons overgang zen van aap naar mens
, Visie op het lichaam is verschillend in het Westen versus het hindoeïsme
Ludwig Wittgenstein (1918):
‘The limits of my language are the limits of my world’
Sigmund Freud (psychiater, 1856-1939):
Mens heeft 3 zware slagen te verduren gekregen:
1. Copernicus: aarde was niet middelpunt heelal, zon wel (1514)
2. Charles Darwin: Soorten ontstaan toevallig door natuurlijke selectie (survival of the
fittest) -> mens als evenbeeld van god verdwijnt (1859)
3. Sigmund Freud zelf: we zijn een ziek dier en hebben nood aan therapie
Geschiedenis van de waanzin:
De zieken werden behandeld met aderlatingen, het plaatsen van bloedzuigers,
kruiden, magie of het aanbidden van heiligen
de
18 eeuw:
Bestonden er instellingen -> privé-initiatieven zonder enige genezende of
therapeutische aanpak (alleen zieken opsluiten)
de
19 eeuw:
Arbeiders leefden in miserie en armoede en hadden geen zicht op beterschap, velen
werden depressief
Hysterische vrouw
Heel wat theorieën en therapieën hadden de hersenen als uitganspunt bv. de
frenologie (vorm van de schedel zoals een dier)
ste
20 eeuw:
Psychoanalyse met als centrale figuur, Sigmund Freud (gewoon therapie)
Bed- en bedverpleging toegepast (patiënten bleven lange periodes in bed of in bad)
Jaren 50:
Psychofarmaca (medicijnen)
Freud en psychoanalyse
Structuur van persoonlijkheid
Het ICH zit tussen UBER-ICH en ES in
BEWUST
Het ICH: persoonlijkheid, want ja wat doe je dan realiteitsbesef
ICHES: de driften
Het
UBER-ICH
Het ÜBER-ICH: geweten opgebouwd
(morele geweten) ik heb geen int door opvoeding
ONBEWUST
ES
(driften: honger, slaap…)
Werking van persoonlijkheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper avoswallow. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
