Hoofdstuk 1 Inleiding in de biologie
§1.1 Wat is biologie?
De organisatie niveau’s van de biologie van groot naar klein;
Biosfeer - ecosysteem (woestijn of naaldbos) - levensgemeenschap -
populatie - organisme (vogel) - orgaanstelsel - orgaan (maag, bladeren van
plant)
weefsel (spierweefsel) - cel (bloedcellen)- organel (celkern of
bladgroenkorrels) - molecuul (O2) - atoom
Organellen: vb; mitochondriën, Golgi-systeem en het endoplasmatisch
reticulum.
Biologie: is een natuurwetenschap die zich bezighoudt met de studie van
het leven en levende organismen.
Biosfeer: geheel aan ecosystemen op aarde, ook systeem aarde genoemd.
Ecosysteem: min of meer begrensd gebied met bepaalde eigenschappen.
Zowel de levende als de niet-levende natuur in dat gebied maken deel uit
van het ecosysteem.
Levensgemeenschap: bestaat uit verschillende populaties van soorten
planten, dieren, schimmels en bacteriën.
Populatie: groep individuen van één soort die zich onderling kunnen
voortplanten.
Orgaanstelsel: bestaan uit groepen samenwerkende organen die
gezamenlijk één hoofdfunctie hebben.
Atoom: is het kleinste deeltje waarin materie met scheikundige methoden
opgedeeld kan worden.
Levenscyclus: alle individuen doorlopen tijdens hun levensloop dezelfde
stadia, ondanks dat individuen van een soort sterven, blijft de soort bestaan.
Enzymen: stoffen die de chemische reacties van stofwisselingsprocessen
versnellen.
Interactie: biologische eenheden (bijvoorbeeld moleculen) reageren op
elkaar en op de invloeden uit hun omgeving.
Context: een situatie waarin biologie een rol speelt.
Emergente eigenschap: als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe
eigenschap ontstaat die er op het lagere organisatieniveau niet is.
Systeem aarde: geheel aan ecosystemen op aarde, ook biosfeer genoemd.
Katalyseren: het versnellen van de chemische reacties van
stofwisselingsprocessen.
, §1.2 Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels:
• Ademhalingsstelsels: voor opname zuurstof en afgeven van CO2
-> longen en luchtwegen.
• Bloedvatenstelsels: voor transport van stoffen door het lichaam
-> hart en bloedvaten.
• Verteringsstelsel: voor voedselvertering en opname van het voedsel
-> mond, speekselklieren, maag-darmkanaal, lever, galblaas
en alvleesklier.
• Scheidingsstelsel: voor uitscheiding van afvalstoffen andere stoffen
-> nieren, urineblaas, lever, galblaas en longen.
• Zenuwstelsel: aansturen van spieren en het verwerken van informatie
uit zintuigen.
• Skelet (beenderstelsel): beschermt organen, stevigheid en maakt
beweging mogelijk.
• Huid: beschermt tegen ziekte-verwekkers, isoleert het lichaam, regelt
lichaamstemperatuur en afgeven van vocht (zweet)
• Lymfestelsel: helpt vocht uit weefsels af te voeren, belangrijke rol in
ons afweersysteem.
Weefsel: groepen cellen met dezelfde vorm en functie.
Dekweefsel (epitheel): bekleedt en beschermt inwendige en uitwendige
lichaamsoppervlakken.
Steunweefsel: hebben een verbindende, steunende of verzorgende functie.
Vetweefsel: een zogenaamde onderhuidse mantel. Het bedekt en
beschermd organen.
Zenuwweefsel: de zenuwcellen in zenuwweefsel geven informatie door.
Spierweefsel: langgerekte cellen die kunnen samentrekken en zo beweging
mogelijk kunnen maken.
Tussencelstof: bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan,
maar komt tussencelstof voor. Het soort tussencelstof hangt samen met de
functie van het weefsel
• Groepen cellen in een weefsel, orgaan of orgaanstelsel oefenen een
gezamenlijke functie uit -> om een samenwerkend geheel te vormen
hebben de cellen een vergelijkbare bouw, maar bovenal dezelfde functie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sathveegax. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.