Een uitgebreide samenvatting van Hoofdstuk 3 van Nectar Biologie, boek 4 VWO inclusief alle kernbegrippen en belangrijke binas tabellen (groen gemarkeerd).
3.1
Ecosysteem = afgebakend gebied met organismen en (a)biotische relaties (zoals een
voedselweb/symbiose)
Uitwisseling van met andere ecosystemen komt nauwelijks voor omdat er in een ecosysteem
kringlopen ontstaan
Kringlopen in een ecosysteem bestaan uit verschillende onderdelen:
1. Producent = planten en algen die anorganische stoffen (CO 2, H2O en zonlicht) omzetten
naar organische stoffen die dieren op kunnen eten
2. Consument (van verschillende orden) = soorten die organische stoffen uit andere
organismen halen
3. Reducent = bacteriën en schimmels die organische stoffen verwerken naar
anorganische stoffen
Er is vaak sprake van vermenging tussen ecosystemen omdat dieren zich niet aan het afgebakende
gebied houden
De energie van een voedselketen verdwijnt stap-voor-stap als warmte
Draagkracht van een ecosysteem = de maximale populatie die een gebied kan onderhouden
» de draagkracht wordt bepaald door de beperkende factor (H2)
Er zijn een paar factoren die een ecosysteem tijdelijk kunnen veranderen:
1. Populatiedynamiek = doordat de populatie vaak schommelt kunnen andere delen van
het ecosystemen meer/minder worden (bv: meer konijnen » minder struiken en
gewassen, en andersom)
2. Abiotische factoren (bv: water en temperatuur) waardoor de grenswaarden van
sommige soorten overschreden kan worden
Er zijn ook een paar factoren die een ecosysteem blijvend kunnen veranderen = verstoringen (vaak
zijn deze van menselijke oorsprong):
1. Door biotische factoren kunnen soorten verdwijnen (bv: vossen ontdekken een nieuw
gebied waardoor de populatie lepelaars blijvend vergaat)
2. Door abiotische factoren kan het gebied voor sommige soorten niet meer leefbaar zijn
(bv: vulkaanuitbarsting, brand, overstromingen)
Een verstoring kan klein beginnen en later pas erg duidelijk zichtbaar zijn (bv: plasticsoep, begon met
één keer plastic achterlaten op het strand » in de oceaan » microplastics » dieren dood)
3.2
Biologen werken veel liever met biomassa (= totaalgewicht van organismen) i.p.v. aantallen omdat
dat beter laat zien hoeveel energie organismen uit hun voedsel halen
» het gaat hier vaak om het drooggewicht = gewicht van organismen - gewicht water (» beter zicht
op de hoeveelheid energierijke stoffen)
Alle drooggewichten worden weergegeven in een voedselpiramide (93E2). Aan zo'n piramide kan je
zien hoeveel biomassa er van de ene soort nodig is voor andere soorten.
Bij het maken van een voedselpiramide wordt niet naar gekeken naar soorten maar naar groepen die
op (bijna) dezelfde manier aan voedsel komen. Deze groepen noemen we trofische niveaus (bv: 1 =
producenten, 2 = consumenten van de 1e orde, 3 = consumenten van de 2e orde, enz.)
Een complexer ecosysteem geeft meer lagen, maar het aantal lagen is beperkt door het verdwijnen
van energie
Energie raakt bij elk trofisch niveau verloren om 2 redenen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martijnvanstrien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.