Een uitgebreide samenvatting van Hoofdstuk 4 van Nectar Biologie, boek ?4 VWO inclusief alle kernbegrippen en belangrijke binas tabellen (groen gemarkeerd).
4.1
Organisatieniveau = de schaal waarop biologische onderzoek plaats vindt (bv: molecuul, cel,
organisme, populatie, ecosysteem)
Organellen = structuren binnen de cel
Op verschillende organisatieniveaus worden bepaalde levenskenmerken (bv: eencellig/meercellig,
groei, voortplanting, stofwisseling, waarnemen/reageren op omgeving en organisatie erfelijk
materiaal)
Cellen zijn de kleinste vorm van leven en bestaan uit organellen die belangrijk zijn voor het
(over)leven
Elke celkern bevat DNA die de handeling over het leven bevatten
Cellen verschillen in oppervlakte-volumeverhouding: volume bepaalt mate van zuurstofbehoefte,
oppervlakte bepaalt de snelheid van stofuitwisseling
Eencelligen hebben vaak een grote oppervlakte-volume verhouding omdat hun hele oppervlakte in
direct contact staat met zuurstof
Hoe groter een organisme, des te kleine de oppervlakte-volumeverhouding (oppervlakte neemt
kwadratische toe, maar het volume met een derdemacht)
Meercellige organismen hebben vaak speciale organen ontwikkeld om de zuurstofvoorziening toch
op peil te houden
Celdifferentiatie = bij de deling van cellen ontstaan cellen die verschillen in grootte, vorm en functie
Verschillende cellen maken daardoor verschillende eiwitten » groepen met dezelfde bouw en functie
= weefsel
Samenwerking in weefselverband verbetert de celactiviteit
Organen = delen van een organisme met gespecialiseerde taken die uit verschillende weefsels
bestaan
Problemen op celniveau kunnen snel uitgroeien door de deling van cellen een problemen
veroorzaken voor andere organisatieniveaus
Stamcellen = ongedifferentieerde cellen die kunnen blijven delen. Er zijn 3 groepen:
1. Embryo's: stamcellen afkomstig van IVF kunnen tot alles beïnvloed worden, maar dit
roept ethische kwesties op
2. Navelstreng: stamcellen van de navelstreng kunnen minder goed beïnvloed worden
3. Volwassen organen: volwassen stamcellen kunnen beïnvloed worden om een andere
functie te hebben (bv: stamcellen in het beenmerg die bloedcellen produceren)
4.2
Mensen bestaan uit 50.000.000.000.000 cellen die heel veel verschillende eiwitten maken.
Aminozuren zijn hier de basis van (67H)
Stappenplan productie eiwit:
1. In de celkern ligt het DNA (deoxyribonucleïneacid)
2. Hier wordt een kopie van gemaakt = RNA
3. Het RNA gaat via de kernporiën (in het kernmembraan) naar ribosomen in het
grondplasma
4. Ribosomen (aan het ER) koppelen aminozuren aan elkaar (volgens de instructie van
RNA)
5. Het Golgi-systeem maakt de eiwitten af
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martijnvanstrien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.