Samenvatting
Samenvatting rechtsstaat 4 Havo
Samenvatting studieboek Thema's Maatschappijleer voor HAVO van Heleen Ruijg E.A. (rechtsstaat) - ISBN: 9789086742332, Druk: 5, Uitgavejaar: - (rechtsstaat 4 Havo)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
H1 Recht en rechtvaardigheidWaarom is het goed dat we een rechtsstaat hebben?
Waarden: principes die mensen willen nastreven
Normen: regels
ongeschreven een regel die niet op papier staat (de deur openhouden)
geschreven Regels die te vinden zijn in het wetboek
Geschreven regels rechtsnormen: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn
vastgelegd. Ontstaan om het leven te ordenen en conflicten op te lossen.
Rechtvaardigheid: Persoonlijke beleving van hetgeen wat juist/eerlijk is. Veranderen mee
met de tijd.
Rechtsstaat: staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid. (rechten: datgene waar je recht op hebt)
Absolute monarchie: de regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft.
Grondwet: hierin staat wat de grondrechten zijn en hoe het land geregeerd moet worden.
(Basisregels die een land toepast en die beschermen jou als burger.)
In een dictatuur bepaalt één machthebber of partij wat de regels zijn. Hierdoor kan diegene
politieke tegenstanders uitschakelen.
Niet alleen rechten maar ook plichten (datgene wat je moet doen ongeacht wie je bent).
leerplicht: jongeren moeten onderwijs volgen.
iedereen is wettelijk verplicht om iemand te helpen die in levensgevaar is.
Binnen het recht zijn er verschillende gebieden:
Publiekrecht: regelt de inrichting van de staat en Privaatrecht/burgerlijk recht: regelt de betrekkingen
de relatie tussen burger en overheid. tussen burgers onderling.
- Staatsrecht - Personen- en familierecht
alle regels voor de inrichting van de regelt zaken als: huwelijk, scheiding,
Nederlandse staat. Wat mag een minister? geboorte, overlijden
- Bestuursrecht - Ondernemingsrecht
verhouding tussen burger en overheid. Wie onder welke voorwaarden je een bedrijf mag
een café wilt beginnen moet een oprichten
vergunning hebben. Het bevat ook regels - Vermogensrecht
die je beschermen tegen de overheid. Als zaken die te maken hebben met iemands
de gemeente een nieuwe weg wilt vermogen. Koop-, huur- of
aanleggen. arbeidsovereenkomst. Regelen van
- Strafrecht nalatenschap.
bestaat uit alle wettelijke regels die
aangeven welk gedrag strafbaar is.
Relatie Overheid tegenover de burger Relatie burger tegenover de burger
, H2 De grondbeginselen
Wat zijn de grondbeginselen van onze rechtsstaat? Welke waarden horen daarbij?
Doel van rechtsstaat is zorgen voor de veiligheid van burgers: beschermen tegen de macht
van de overheid en zorgen dat burgers gelijk worden behandeld en in vrijheid kunnen leven.
Grondbeginselen:
- Er is sprake van een verdeling van de macht.
- Grondrechten zijn vastgelegd.
- door legaliteitsbeginsel mag de overheid alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van
de burgers als ze in wetten zijn vast gelegd.
Trias politica: de macht zou worden opgedeeld onder verschillende personen. Zo zou
absolutisme en dictatuur onmogelijk worden. Dit is de machtsverdeling in NL:
- Wetgevende macht: maakt wetten waar iedereen zich aan moet houden
(leerplichtenwet). De taak van parlement en regering samen. De regering komt met
een wetvoorstel en het parlement keurt dit goed of af.
- Uitvoerende macht: zorgt dat goedgekeurde wetten worden uitgevoerd. De regering
is verantwoordelijk.
- Rechterlijke macht: beoordeelt of mensen wetten hebben overtreden en doet
uitspraak. In handen van onafhankelijke rechters.
Checks and balances: de staatsmachten moeten elkaar controleren en aanscherpen.
Rechters zijn neutraal en onafhankelijk, dit zorgt voor bescherming:
1. Reken op eerlijke rechtspraak: waarin de eigen mening van rechters niet meespeelt.
2. We worden beschermd: ongeoorloofd optreden van de overheid
3. Geen eigen rechter spelen: doordat daders in een eerlijk proces hun verdiende straf
krijgen.
Twee soorten grondrechten:
o Klassieke grondrechten: recht op gelijke behandeling, vrijheid van godsdienst en
meningsuiting. Het zijn (vrijheid)rechten die de overheid moet garanderen.
o Sociale grondrechten: recht op werk, gezondheidszorg, woongelegenheid. De
overheid kan dit niet garanderen maar zich er wel voor inspannen. Sociale
grondrechten staan in de grondwet sociale rechtsstaat
Legaliteitsbeginsel: De overheid mag alleen beperking opleggen aan de vrijheid van burgers
als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd.
Strafbaarheid: iets is alleen strafbaar als het in de wet staat.
Strafmaat: bij ieder strafbaar feit staat er een maximale straf bij.
Ne bis in idem-regel: je kan niet twee x gestraft worden voor hetzelfde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veravdwijngaard. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen