Enerzijds lijken wij mensen allemaal op elkaar, anderzijds zijn er ontzettend veel verschillen. Overeenkomsten en verschillen uiten zich in menselijk gedrag, en dat is wat wij kunnen waarnemen, beoordelen, sturen en motiveren. Al deze elementen komen in dit vak aan de orde.
Psychologie= de studie van de geest
definitie= wetenschap (logica van het gedrag en de psychische/mentale processen.
Inleiding
De mens is de verbindende factor tussen individu, organisatie en maatschappij
Voor gedrag van de mens is meestal niet 1 duidelijke verklaring
Psychologie: de studie van gedrag en mentale processen
Focust zich op
Wat te zien is (gedrag)
Wat zich intern afspeelt (mentale processen)
Mentale processen: processen die zich intern afspelen. Ze zijn niet direct zichtbaar voor
anderen (BV nadenken, verheugen)
Gedrag: wat je ziet en waarneemt (BV praten, bewegen)
Om te kijken hoe gedrag beïnvloedt kan worden is het belangrijk om te kijken waar gedrag
vandaan komt en hoe het verklaart kan worden à anders kan niet gekeken worden naar hoe
gedragsverandering kan plaatsvinden
Psychologen kijken naar het gedrag en de mentale processen van de gemiddelde mens
(‘gezonde mens’) en van mensen die last hebben van korte of langdurige stoornissen of
veranderingen in de processen
HRM en psychologie
HRM gaat over het belang van mensen in het werk à daarom heb je er kennis over. Zodat je
weet hoe je dingen kunt aanpakken en goed kan verwerken.
3 categorieën psychologen
Docenten à binnen HBO/WO of binnen een aanverwante opleiding van Psychologie
(BV pedagogiek, HRM)
Experimenteel psychologen à doen onderzoek naar gedrag van mensen (BV naar een
nieuwe methode om angstklachten op te lossen)
Toegepaste psychologen à passen de kennis van experimenteel psychologen toe, zijn
bezig met het verklaren en beïnvloeden van gedrag (grootste groep) (psychologen)
Specialisaties in de psychologie
Arbeidspsychologen en organisatiepsychologen à weten alles van mensen op de
werkvloer, hun gedrag dat ze daar laten zien en hoe je dat kan beïnvloeden
Sportpsychologen à helpt atleten om goed te kunnen functioneren
Schoolpsychologen à weten veel over wat de invloed is van school op studenten en
leerlingen
, Klinisch psychologen à de ‘normale psycholoog’, kan een psychiatrische diagnose
stellen en daarop behandelen. Richten zich op de geestelijke gezondheid van mensen
Forensisch psychologen à weten alles over daders en slachtoffers
Omgevingspsychologen à kijken naar wat de interactie is tussen milieu en omgeving
Gerontopsychologen à weten alles over de gezondheid en het welzijn van ouderen
Je wordt doorverwezen naar 1 van deze psychologen per situatie
Geschiedenis psychologie
Psychologie is ontstaan uit de filosofie Sommige landen zoals oosterse landen en
Griekenland waren geïnteresseerd in de geest van de mens.
Grondleggers
René Descartes (RATIONALISME)
Een filosoof die als eerste veronderstelde dat de geest en het lichaam gescheiden
waren, dit werd dualisme genoemd
Dualisme: de mens bestaat uit 2 onderdelen à geest en lichaam
Doordat hij dit zei werd het mogelijk menselijke processen te bestuderen
De geest was nog steeds domein van de kerk maar Descartes gaf aan (op basis van
biologische theorieën en onderzoeken die er toen waren) dat de menselijke
waarneming gesteld was op lichamelijke processen
Door de scheiding van geest en lichaam kon men toch de menselijke en lichamelijke
processen gaan bestuderen
Grondlegger rationalisme
Rationalisme: een stroming die zei dat de ratio (het denken) de enige manier was om aan
wetenschap en filosofie te doen. Stelt het gebruik van de ratio (verstand) voorop
‘Kennis vergaar je door te denken’
Veel kritiek omdat denken niet objectief is
Een van de stromingen die hier kritiek op had was het Empirisme
John Locke (EMPIRISME)
Empirisme: vooral onderzoek doen op basis van de werkelijkheid
“Wat is er nou vanuit de werkelijkheid waar te nemen en te ervaren?”. Denken is
onnodig en storend in de
wetenschap. Waarnemingen, ervaringen en experimenten zijn de enige ware bron
van kennis
Dus niet denken (subjectief), alleen maar objectief
De mens is bij geboorte een Tabula Rasa
Tabula Rasa: onbeschreven blad zonder kennis, vaardigheid en persoonlijkheid. Het
moet door ervaring/opleiding alles nog leren en zich ontwikkelen tot een
persoonlijkheid en waardigheden opdoen
Beide stromingen zijn van belang geweest voor de psychologie
Descartes à door zijn dualisme is het biologische perspectief ontstaan
, John Locke à we doen nu nog steeds op een empirische manier wetenschappelijk onderzoek
in de psychologie
Op een gegeven moment komt het periodiek stelsel
Periodiek stelsel: alle stoffen/elementen worden in dit systeem weergegeven en
samengebracht
Wilhelm Wundt (1832-1920) (INTROSPECTIE)
Vroeg zich af of het periodieke stelsel ook met de geest mogelijk zou zijn om die te
vereenvoudigen om daardoor de geest in kaart te brengen
Was vooral geïnteresseerd in de menselijke waarneming
Zijn doel à de elementen van onbewuste waarneming ontdekken
Lukte niet helemaal
Wel heeft hij de manier waarop ze bijvoorbeeld onderzoeken in de scheikunde deden
in de moderne psychologie toegepast
Hij ging dan ook als eerste wetenschappelijke experimenten doen met
proefpersonen
Voorbeelden
Reactietijdonderzoek (wordt nog steeds veel in de experimentele psychologie
toegepast)
Introspectie: mensen zo duidelijk mogelijk laten omschrijven wat ze van binnen
ervaren. Beschrijven vanuit je eigen innerlijke bewuste ervaringen. Zintuiglijke en
emotionele reacties zo uitgebreid mogelijk omschrijven à werd een nieuwe manier
van onderzoeken (naar binnen kijken)
Hij dacht dat het mogelijk was de menselijke geest te simplificeren zoals het
periodiek systeem die de scheikunde had vereenvoudigd
Edward Titchener (1867-1927) (STRUCTURALISME)
Nam de ideeën van Wundt mee naar de VS
Hij was geïnteresseerd in de elementen en de structuren van de geest, dit wordt
het structuralisme genoemd
Grondlegger structuralisme
Hij wilde dan ook de structuren van de geest aan het licht brengen
Structuralisme: structuren en elementen van de geest aan het licht brengen
Darwin (1809-1882)
Organismen passen zich aan aan de omgeving
William James (1842-1910) (FUNCTIONALISME)
Een belangrijke criticus van Wundt
Grondlegger functionalisme
Hij was niet geïnteresseerd in de structuren van de geest, hij zei dat dat eigenlijk
helemaal niet zo interessant was
Interessanter was volgens hem om te kijken naar de functies van de geest en wat we
daar nou eigenlijk mee kunnen
BV geheugen, bespreken, bedenken, bewustzijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carmenhuibers1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
