Thema 4 afweer
Bs 1 bescherming
Ziekteverwekkers -> pathogenen
Organismen die je ziek proberen te maken zoals virussen en bacteriën, schimmels en
dieren (bv insecten)
Inwendig milieu is gescheiden van het uitwendig milieu door het dekweefsel van de huid,
longen en darmen -> om het inwendig milieu te bereiken moet een
celmembraan gepasseerd worden
Lichaamsvreemd
Stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren
Lichaamseigen
Stoffen/cellen die door je lichaam worden gemaakt of onderdeel van je
lichaam zijn -> worden normaal niet door immuunsysteem aangevallen
Infectie -> het binnendringen van pathogenen in je lichaam
Schimmels infecteren meestal alleen de huid of luchtwegen
Bacteriën, virussen en eencellige dieren kunnen het hele lichaam infecteren
Vaak door giftige stoffen (toxinen)
Virussen
Bevatten DNA of RNA met daaromheen een eiwitmantel (capside)
Kunnen zich niet zelfstandig voortplanten -> gebruiken specifieke gastheercellen om
voor te planten
Nadat het virus aan de receptoren van de gastheercel bindt komt het
virus-DNA/-RNA in het cytoplasma van de gastheercel -> het vermenigvuldigen van
het virus vindt plaats
Wanneer je ziek wordt doordat virussen
zich voortplanten in je cellen noem je
dat een virusinfectie (virale infectie)
Virussen kunnen cellen beschadigen of doden door afgifte
van eiwitverterende enzymen -> ze kunnen ook toxinen
produceren die de stel beschadigen/doden
De hoeveelheid schade die een virus veroorzaakt hangt af
van het vermogen van het geïnfecteerde weefsel om te
herstellen
Eerste verdedigingslinie -> externe, niet-specifieke afweer
Huid en slijmenvliezen vormen eerste verdedigingslinie van het immuunsysteem ->
houden de ziekteverwekkers tegen
Mechanische afweer -> afweer met behulp van fysieke aanpassingen
o Traanvocht en speeksel spoelen indringers weg en slijmt vangt
ziekteverwekkers op in de neus, luchtwegen, verteringsstelsel en
uitscheidingsstelsel en het voortplantingsstelsel
1
, Chemische afweer -> afweer met behulp van stoffen
o Bv maagsap bevat zoutzuur met een pH van 1 a 2 die de ziekteverwekkers
doden
o Bv zweet en olie op de huid die voor een pH van ong. 3 a 5 zorgt dat bacteriën
niet op de huid kunnen groeien
o ‘goede’ bacteriën helpen het lichaam om het lichaam te beschermen -> vaak
is er geen plek voor andere (schadelijke) bacteriën als er al bacteriën
aanwezig zijn
Huid beschermt lichaam ook tegen invloeden van buitenaf zoals beschadiging,
waterverlies door verdamping en DNA-beschadiging door uv-straling
o Kiemlaag bevat pigmentvormende cellen ->
melanocyten -> vormen melanine -> worden via
uitlopers afgegeven aan de opperhuidcellen
Melanine wordt gestimuleerd door
blootstelling vd huid aan zonlicht en
beschermd kiemlaag tegen de uv-straling
Antibiotica werkt niet voor virussen
Corona is een RNA-virus
Auto-immuunziekte -> lichaam ziet het verschil tussen lichaamsvreemd en -eigen niet
Antigenen -> is een herkenningseiwit en kan zowel lichaamseigen als lichaamsvreemd zijn
Bs 2 afweer
Aangeboren afweer -> gericht tegen vele verschillende typen ziekteverwekkers
Komt bij alle dieren en planten voor als 2e, externe, afweer linie
Is de basis voor de verworven afweer
Geworven afweer -> deel immuunsysteem dat je gedurende je leven ontwikkelt
Gericht tegen één type ziekteverwekker
Komt alleen bij gewervelde dieren voor als 3e afweer linie
Lymfoïde organen -> belangrijke organen van het immuunsysteem
Beenmerg, de thymus (klier boven in borstholte), de milt en lymfeknopen
Hebben een functie bij de opslag en vervoer van witte bloedcellen
Rode beenmerg -> maakt verschillende witte bloedcellen zoals fagocyten en lymfocyten
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alanadekker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.