Een uitgebreide samenvatting van Hoofdstuk 18 van Nectar Biologie, boek 6 VWO inclusief alle kernbegrippen en belangrijke binas tabellen (groen gemarkeerd).
Nectar, 6 VWO, Hoofdstuk 18: Wereldwijde kringlopen
18.1
Het CO2-gehalte van de atmosfeer neemt sterk toe sinds de industriële revolutie
CO2 is onderdeel van de koolstofkringloop (93F). Het is een broeikasgas (= een gas dat
terugkaatsende zonne-energie vast houdt) wat door het vasthouden van warmte in de atmosfeer
een broeikaseffect veroorzaakt
Het broeikaseffect is belangrijk voor de aarde omdat het zonder erg koud zou zijn. Daarentegen, als
er meer broeikasgassen in de atmosfeer terecht komen ontstaat een versterkt broeikaseffect (=
meer dan normaal vasthouden van warmte)
Door het versterkt broeikaseffect stijgt de zeespiegel, sterven soorten uit en uitdroging/teveel water
voor sommige gebieden
CH4 kan ook een versterkt broeikaseffect veroorzaken, 25 keer erger dan CO 2. Het ontstaat uit
organisch materiaal onder zuurstofloze omstandigheden, die vaak in moerassen aanwezig zijn (we
noemen het ook wel moerasgas)
Methaan-bacteriën = archaeabacteriën (enkelvoudig celmembraan bacteriën) die organische stoffen
onder anaerobe omstandigheden omzetten tot moerasgas (voornamelijk CH 4)
Deze bacteriën leven in erg koude en zoute omgevingen, vaak in de toendra
Herkauwers maken in het anaerobe milieu van de pens ook erg veel CH 4
Bomen zetten CO2 (+ andere stoffen) om in organische stoffen: zetmeel, cellulose (67F), aminozuren
(67H), vetzuren (67G) en houtstof
Bijna al deze koolstoffen blijven in de boom totdat deze vergaat. Een deel wordt gebruikt voor de
dissimilatie door de boom en een ander deel gaat het ecosysteem in door vraat van dieren
De dieren ademen CO2 uit en reducenten maken van de detritus (dode resten van planten en dieren)
ook weer CO2. Hierdoor komt een klein deel van de CO 2 weer terug in het milieu
Snelle koolstofkringloop = de kringloop waar koolstof in maximaal een paar honderd jaar één maal
rondgaat
CO2 vormt, opgelost in water, HCO3-, wat algen en waterplanten gebruiken voor de fotosynthese. De
planten/algen die niet opgegeten worden zakken met hun opgenomen CO 2 naar de bodem »
vermindering CO2-gehalte in atmosfeer
Zeedieren nemen deze HCO3- ook op om kalk (CaCO3) te maken voor hun schelpen, die naar de
bodem zakken en dus ook CO2 vasthouden (door verwering komt CO2 weer vrij)
Onder hoge druk kan kalk in kalksteen veranderen » CO 2 erg lang opgeslagen. Hetzelfde gebeurt bij
het veranderen van organische stoffen naar steenkool/olie = langzame koolstofkringloop
De stijging van het CO2-gehalte is grotendeels afkomstig van de langzame koolstofkringloop omdat er
veel olie/kool verbrand is
18.2
Stikstof komt in verschillende moleculen in veel in alle plaatsen voor (atmosfeer, water, organismen
en bodem)
Bepaalde bacteriën (stikstofbindende bacteriën) kunnen N2 binden aan organische stoffen =
stikstoffixatie
Deze bacteriën kunnen bijvoorbeeld in symbiose met planten leven om van N 2, NH4+ te maken waar
de planten eiwitten van kan maken: mutualisme
Groenbemesting = planten onder de grond duwen zodat de organische stoffen afgebroken kunnen
worden tot NO3- en NH4+ zodat de grond veel voedingsstoffen heeft
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martijnvanstrien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
