Samenvatting sociologie MLU 2.
College 1: Socialisatie van het kind.
Socialisatie gaat niet alleen om aanpassen en leren nadoen, het gaat ook over hoe de eigen manier
van meedoen aan het maatschappelijk leven vorm kreeg. Het gaat dus zowel over het leren
deelnemen als over de vorming van eigenheid dubbelproces.
Dit dubbele proces kan je weergeven door het input-outputmodel.
Input individu output
De input kan ook wel de ‘opvoeding’ genoemd worden en het individu staat hierbij centraal. Het
individu gebruikt de input in de loop van zijn leven om eigen bijdragen te leveren aan het sociale
leven.
Van baby af aan vormt de mens vermogen om dingen te doen, te zeggen of te denken, hier is wel
sociaal verkeer voor nodig.
Door sociale interactie vormt men op drie vlakken het vermogen om zelf te handelen en zich te
onderscheiden:
1. Lichamelijk iemand leert zijn lichaam te gebruiken (aankleden, auto rijden, telefoneren)
2. Communicatief gesprekken voeren
3. Mentaal namen onthouden, hoofdrekenen, verjaardagen onthouden
De roltheorie: wordt gebruikt om uit te leggen hoe iemand door socialisatie zelf leert handelen. De
roltheorie houdt in dat er op elk podium wederzijdse rolverwachtingen zijn, ook als tegenspelers
afwezig zijn. De roltheorie legt de nadruk op de output.
Wederzijdse rolverwachting: beide interactiepartijen weten welke spel-of gedragsregels in een
situatie gelden.
Rolverwachtingen: bovenpersoonlijke en normatieve gedragsregels waaraan iemand zich door de
socialisatie heeft leren te houden.
Rolverwachtingen zitten eigenlijk ‘tussen je oren’, het zijn regels die eigen zijn gemaakt mentale
bagage.
Mentale bagage bestaat uit drie onderdelen:
1. De regels kennen
2. Een interactiedeelnemer die de rolverwachting kent moet in staat zijn er naar te handelen.
3. Elke partij moet bereid zijn om in beweging te komen en rekening te houden met de
verwachtingen
De mentale bagage is intern, maar het resultaat ervan is extern zichtbaar in de kenmerkende manier
waarop het zich uit en beweegt.
1
,Op het externe resultaat ontstaan reacties, zowel positief als negatief en ook niet alleen van buiten
af maar ook op jezelf.
Negatief zelfoordeel schaamte
Positief zelfoordeel tevredenheid
Er vindt ook vorming van mentale bagage plaats in contact met leeftijdsgenoten.
Hoe heeft de vloeibare maatschappij volgens Bauman invloed op de roltheorie?
- Individualisering de duurzame bindingen nemen af in de vloeibare samenleving.
- Keuzebiografie steeds meer plekken waar je komt, mensen reizen en verhuizen.
Er wordt tegenwoordig van de jongeren verwacht dat zij goed om kunnen gaan met veranderingen,
vroeger was er meer continuïteit.
In de huidige maatschappij verdwijnt elke houvast, dit hangt samen met individualiseren. Vroeger
hadden we vaste structuren, de kerk, de familie en dit gaf veel sturing. Tegenwoordig zijn we meer
op ons zelf aangewezen en zijn er meer mogelijkheden, alles is veel vloeibaarder en staat minder
vast.
Sociale differentiatie: de scheiding van:
- Wonen
- Werken
- ontspannen.
De levensgebieden wisselen af gedurende iemands dag.
Vroeger lag werk en wonen erg dicht bij elkaar en zagen mensen vrijwel de hele dag dezelfde
mensen.
Tegenwoordig is dit veel meer uiteengegaan en dit leidt tot:
- meer mobiliteit
- Een hoger levenstempo
- Gevarieerde contacten met bekenden en onbekenden.
Wonen, werk en ontspannen bevinden zich op verschillende levensgebieden en hebben ook een
ander ‘doel’.
Wonen intimiteit
Werken beloning
Ontspannen plezier
Zo verschillen de gedragsregels per leefgebied.
2
, Men neemt op verschillende leefgebieden ook een andere rol aan. De verschillende leefgebieden
worden ook wel een position set genoemd.
Toch kan je binnen een position set ook weer een andere rol aannemen dit is een role set.
Status set: per levensgebied verandert ook iemands status en in hoeverre mensen naar iemand
opkijken. Status set wordt soms gebruikt in plaats van position set.
Even samengevat: een persoon is actief in levensgebieden van haar position set en binnen elk
afzonderlijk gebied heeft ze met de bijbehorende role set en status te maken.
De position set van iemand kan veranderen, wanneer je gaat verhuizen of wanneer je ouder wordt
bijvoorbeeld. Op deze momenten verandert jouw omgeving.
Toeschrijving van verwachtingen: Iemands geslacht, huidskleur, leeftijd en accent roepen
verwachtingen op bij anderen en dit is een vooroordeel. (lijkt op etikettering)
Kruispunt van verwachtingen: op verschillende plekken neem je verschillende rollen aan en
daardoor ontstaan er ook veel verwachtingen van jou.
- De meervoudige deelname aan het sociale verkeer, biedt ook meer ruimte aan het individu.
- Hoe iemand zich op het kruispunt van meervoudige, veranderlijke en meerduidige
verwachtingen staande houdt, onderscheid hem van medespelers.
Verworven rolverwachtingen: regels die mensen eigen hebben gemaakt, ze hebben het geleerd door
middel van socialisatie en ze staan niet op papier ongeschreven regels.
Sociale differentiatie heeft invloed op rolverwachtingen op school houd ik mij aan de regels, op
werk doe ik wat er van mij gevraagd wordt, maar bij vrienden ben je gewoon een vriendin.
Verschillen tussen socialisatie en opvoeden.
Opvoeding en socialisatie is niet hetzelfde, maar er is wel een gemeenschappelijke kern: het besef
dat niemand als kant-en-klaar individu geboren is. Er is interactie nodig en je moet ondersteuning
hebben om je te kunnen ontwikkelen.
Opvoeding:
- Wordt bewust gedaan
- Wordt gedaan door een opvoeder (de initiatief nemer)
- Heeft een opvoedingsdoel voor de volwassenwording
- Het gaat om de persoonlijke houding van te opvoeder tegenover het kind
- Stopt bij de volwassenwording
Socialisatie:
- Onbewust (er is geen controle over)
- Alles wat je leert op school van vrienden etc.
3
