HC Recht 1 Periode 3
Harry.kroeze@fontys.nl
Ma en vrij werkdagen
Week 1 Inleiding recht
Betekenis
- Het regelt…/verbiedt…
- Objectief recht
- Ik heb recht op…
- Right
- Subjectief recht
- Dat doet geen recht aan…/ het recht moet zegevieren
- Recht is rechtvaardig
Objectief recht
- Geheel van rechtsregels
- (In Nederland: Nederlands objectief recht)
- Doel: ordening/ vreedzaam verloop van de samenleving
- Objectief recht regelt verhoudingen en regels tussen elkaar
Subjectief recht
- Een recht (bevoegdheid, aanspraak) van iemand in een concreet geval
- Als iets failliet gaat heb je geen rechten meer op dat product of dienst.
- Degenen met een subjectief recht heet crediteur of schuldeiser
- Zijn wederpartij heet debiteur of schuldenaar
- Wie kunnen subjectieve rechten hebben
o Rechtssubjecten
o Rechtssubject= persoon of bedrijf
o Rechtssubject: drager van rechten en plichten
- 2 soorten rechtssubjecten
o Natuurlijke personen:
Mensen
Ontstaan door geboorte
o Rechtspersonen
Organisaties met subjectieve rechten
NV, BV
Overheidsinstanties
Ontstaan door oprichting
Objectief recht
- Twee grote gebieden
- Publiekrecht
o Overheid
- Privaatrecht
o Verhouding tussen twee natuurlijke personen
- Criterium publiekrecht:
o Tenminste 1 der partijen is overheidsinstantie
, o Gebruikt overheidsgezag
- Privaatrecht: regelt verhoudingen op basis van gelijkwaardigheid
- Privaatrecht: regelt verhoudingen tussen burgers en overheid kan zich als burger
gedragen
Publiekrecht
Deelgebieden:
Staatsrecht: wie is de overheid en wat is overheidsgezag
Bestuursrecht: overheidsbesluiten in concrete gevallen (belastingrecht en sociaal
zekerheidsrecht)
Strafrecht: verdachten vervolgen en strafeisen
Privaatrecht:
Personen- en familierecht: wie ben ik en met wie heb ik familierechtelijke betrekking
Rechtspersonenrecht:
- Wat is rechtspersoonlijkheid en wie heeft dat?
Erfrecht:
- Wie erft er bij overlijden
Vermogensrecht:
- Regelt positie van iemand t.o.v. diens vermogen (hieronder valt ook arbeidsrecht)
Een andere indeling van objectief recht
- Materieel vs formeel recht
- Regels van materieel recht regelen hoe wij ons tot elkaar hebben te gedragen
- Regels van formeel recht regelen wat we moeten doen als een regel van materieel
recht wordt geschonden
- Formeel recht heet ook wel procesrecht
Rechtsbronnen
- Vindplaatsen en ontstaansbronnen van rechtsregels (van objectief recht)
- 4 soorten:
o De wet
o Jurisprudentie
o Internationale verdragen
o Gewoonte en andere ongeschreven rechtsbronnen
De wet
- Door bevoegd overheidsgezag vastgesteld geheel van rechtsregels op een bepaald
gebied
- Door de koning ondertekend
- Wetten zijn besluiten met algemeen geldende regels die voor het land gelden
- Opgenomen in Staatscourant
- Ook lagere overheden mogen algemene regels maken voor het eigen grondgebied
- Voorbeelden: Opiumwet, politiewet, gemeentewet, rijdtijdenwet, wet
studiefinanciering
- Wetboek: grote wet (ifz) waarin een deel van het objectief recht systematisch wordt
geregeld, bv burgerlijk wetboek, wetboek van. Strafrecht.
- De meeste wetten bevatten algemeen geldende regels
- Uitzondering bv. Wet tot goedkeuring van het huwelijk van de kroonprins
, Jurisprudentie
- Ook wel: Rechtersrecht
- Rechter doet uitspraak, andere rechter neemt dat over.
- Geheel van rechterlijke uitspraken
- Rechtsregels die hierin te ontdekken zijn:
o Rechter moet beslissing nemen in elke zaak
o Ook wanneer de wet het niet regelt of niet voldoende duidelijk is
o Geen beslissing heet rechtsweigering
- Rechter moet wettekst interpreteren
- Rechters streven naar eenheid in de rechtspraak
- Lagere rechters nemen in gelijke gevallen gelijke beslissingen
- Uitspraken van de Hoge Raad zijn leidend voor de lagere rechters
Internationale verdragen
- Contracten tussen staten
- Om bepaalde materie te regelen
- Of internationale organisatie op te richten
- Multilateraal: meerdere staten, Benelux, EU en de VN
- Bilateraal:2 staten, Uitleveringsverdragen
- “Vb. EU-verdrag, Handvest van de Verenigde Naties, Europees Verdrag tot
bescherming van de rechten van de mens
- Supranationaal en intergouvernementeel
- Art. 94 Grw.
- Nederlandse burgers kunnen jegens elkaar een beroep doen op bepalingen in
internationale verdragen die naar hun inhoud eenieder kunnen verbinden
- Dit heet: ‘rechtstreekse werking’
- Ook wel: directe werking of ‘self-executing’
- Bv. EVRM
- Bv.art.6lid4ESH
Gewoonte en ongeschreven recht
- Ongeschreven recht:
o Goede trouw
o Redelijkheid en billijkheid
o Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Week 2 Staatsrichting
Staatsrecht
- Gaat over het begrip staat en overheid
- Staat: Een rechtsgemeenschap van burgers op een grondgebied die een overheid
heeft ingesteld die overheidsgezag uitoefent
- Vier elementen: burgers, rechtsregels, grondgebied en overheidsgezag
- Overheidsgezag definitie: aan de overheid toegekende macht/ bevoegdheid die niet
aan individuele burgers toekomt t.b.v. Vreedzaam en ordelijk verloop van de
samenleving, inrichting van het land, en positie in de internationale gemeenschap.
- Overheid: verzamelnaam van instanties die overheidsgezag hebben
- Gaat ook over overheidsbeslissingen met algemeen geldende regels
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper trkylm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.