Biologie 4H Thema 7 Ecologie en milieu
7.1 Organismen
Een organisme (individu) is een levend wezen. Een populatie is een groep organismen van dezelfde
soort in een bepaald gebied. Een levensgemeenschap zijn alle populaties in een ecosysteem. Een
ecosysteem is een natuurlijk begrensd deel van de biosfeer. Biotische factoren zijn invloeden
afkomstig van de levende natuur. Abiotische factoren zijn invloeden van de levenloze natuur. De
abiotische factoren in een ecosysteem vormen samen de biotoop. De belangrijkste abiotische
factoren zijn bodemgesteldheid, licht, water en temperatuur.
Zand zijn grote bodemdeeltjes met veel lucht en weinig water. Klei zijn kleine bodemdeeltjes met
weinig lucht en veel water. Humus is een mengsel van organische en anorganische stoffen en micro-
organismen. Humus verbetert de structuur van de bodem en gaat uitspoeling van mineralen tegen.
Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit en schaduwplanten bij een lage
lichtintensiteit. De daglengte heeft bij veel organismen invloed op het tijdstip van voortplanting.
Landplanten in een vochtig milieu hebben zwak ontwikkelde wortelstelsels, bladeren met een dunne
cuticula en veel huidmondjes. Landplanten in een droog milieu hebben goed ontwikkelde
wortelstelsels, bladeren met een dikke cuticula en weinig huidmondjes.
De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur.
Tolerantie is het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te
verdragen. Het optimum is de waarde van een abiotische factor die het gunstigst is voor het
organisme. Een beperkende factor is een abiotische factor die bepaalt hoeveel organismen van een
soort in een gebied kunnen overleven. Een verspreidingsgebied is het gebied op aarde waar een
soort voorkomt.
7.2 Populaties
In een ecosysteem is er concurrentie om voedsel, ruimte en een partner. Concurrentie tussen
populaties is meestal minder sterk dan binnen een populatie. Natuurlijke selectie houdt in dat de
organismen die het best aangepast zijn aan het milieu de grootste overlevingskans hebben. Bij sterke
concurrentie is de selectiedruk groot. Symbiose is een langdurige samenleving van organismen van
verschillende soorten. Bij mutualisme hebben beide soorten voordeel. Bij commensalisme heeft een
organisme voordeel. Bij parasitisme leeft een organisme op of in een organisme van een andere
soort en onttrekt er voedsel aan.
De populatiegrootte is het gemiddeld aantal organismen van een soort per oppervlakte-eenheid of
volume-eenheid. Factoren die van invloed zijn op de populatiegrootte: predatie, parasitisme,
concurrentie, geboorte, sterfte, migratie, het klimaat of de mens. Biologisch evenwicht is een
toestand waarin de populatiegrootte van elke soort in een ecosysteem schommelt om een bepaalde
waarde. Een biologisch evenwicht wordt gehandhaafd door negatieve terugkoppeling. Als een soort
zich nieuw in een ecosysteem vestigt, kan populatiegroei plaatsvinden. Inheems is een soort die van
nature in een gebied voorkomt. Uitheems is een soort die van nature niet in een gebied voorkomt.
Exoot is een soort die als gevolg van menselijk handen terechtkomt in een gebied waar hij van
oorsprong niet thuishoort.
Draagkracht is de maximale populatiegrootte in een ecosysteem. Na het instorten van een populatie
kan zich een nieuw biologisch evenwicht instellen, meestal met een lagere draagkracht.
7.3 Ecosystemen
Een informatienetwerk is communicatie via stoffen tussen organismen in een ecosysteem. Bij planten
signaalstoffen. Een voedselketen is een reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shiriveldman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.