Samenvatting
Samenvatting V4 Geschiedenis leerdoelen H7 en 8
antwoorden van de leerdoelen aan het eind van de hoofdstukken
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H77.1
Rationalisme = vertrouwen op de rede/het verstand
Sociaal contract = het volk besluit dat ze tezamen een politieke gemeenschap vormen
Rationeel optimisme = de overtuiging dat door het gebruik van de ratio een betere en eerlijkere maatschappij
kan worden ontwikkeld
Natuurlijke rechten = rechten die voor alle mensen gelden, zoals vrijheid van meningsuiting, het recht op
eigendom en het recht op veiligheid
Trias politica = de verdeling van macht (uitvoerend, wetgevend en rechtsprekend) om de kans op
machtsmisbruik kleiner te maken
Absolutisme = vorsten hebben alle macht in handen
Droit divin = alle macht ligt bij één persoon
De ratio = menselijk vermogen om te denken en begrijpen
Je kunt het ontstaan van verlichte ideeën beschrijven en verklaren. Je kunt verlichte ideeën benoemen.
Wetenschappelijke revolutie van de 17e eeuw -> veel nieuwe kennis over natuur en wereld (door methodes zoals
systematisch onderzoek, waarneming en gebruik van de ratio). Succes van wetenschappelijke werkwijze
inspireerde verlichte filosofen en politiek denkers.
Het gebruik van de ratio door natuurwetenschappers had grote positieve gevolgen, is dit dan ook zo voor het
bestuderen van de mens en de samenleving? De overtuiging dat door het gebruik van de ratio een betere
maatschappij kon worden ontwikkeld is kenmerkend voor het verlichte denken. Het wordt rationeel optimisme
genoemd.
De verlichte ideeën boden weinig ruimte aan allerlei mysterieuze volksgebruiken en wonderlijke tradities die vaak
al eeuwen het dagelijks leven van mensen beïnvloedden. Ook over religie lieten veel filosofen zich kritisch uit.
Ze waren zo gericht op de ratio dat zij op zoek gingen naar een godsbewijs -> sommige van hen kwamen
hierdoor in conflict met de kerk (die was er niet van gediend)
Verlichte filosofen gingen ervan uit dat er rechten bestaan die voor alle mensen gelden, net zoals er natuurwetten
bestaan die overal in de natuur gelden. Mensen moesten in hun optiek altijd vrij over deze natuurlijke rechten,
zoals het recht op vrijheid van meningsuiting, het recht op eigendom en het recht op veiligheid, kunnen
beschikken.
Je kunt verklaren waarom verlichte denkers belang hechtten aan onderwijs en de verspreiding van
kennis.
Om zelfstandig te kunnen nadenken, moet men beschikken over kennis. Daarom werd door twee Franse filosofen
(Denis Diderot, Jean d’Alembert) een 28-delige Encyclopédie samengesteld, waarin door een team van
tweehonderd deskundigen een groot deel van de toenmalige beschikbare kennis en ideeën werd samengevat.
De boeken werden ruim verspreid en hadden veel invloed op het denken van de burgerij in Europa.
Veel edelen en geestelijken voelden zich aangevallen door de inhoud van sommige artikelen (er was
veel kritiek op privileges van de adel en op de positie van de Kerk en de geestelijkheid in de
Encyclopédie).
Een oproep tot een verbod van de boeken werkte averechts, de verkoopcijfers namen daarna juist sterk
toe
Ook kranten speelden een grote rol in het verspreiden van nieuws en ideeën. Dankzij steeds betere
druktechnieken konden kranten snel en in grote oplagen worden gedrukt. Sommige kranten in Frankrijk hadden
oplage van twintigduizend exemplaren. Elke krant werd gemiddeld door zes personen gelezen.
, Het analfabetismepercentage (aantal mensen dat niet (goed) kan lezen/spellen/schrijven) nam af.
Steeds meer mensen die niet tot de sociale bovenklasse behoorden waren dus in staat om nieuws en
kennis tot zich te nemen.
Montesquieu Voltaire John Locke Rousseau Adam Smith Immanuel
Kant
Absolute macht Verdraagzaamheid De hoogste De beslissing van Er moet sprake Durf te denken!
zorgt voor naar elkaar. De macht ligt bij het de meerderheid zijn van vrije Durf je eigen
corruptie. De macht van de vorst volk, het volk representeert de handel met verstand te
scheiding der moet beperkt heeft het recht algemene wil van import en gebruiken.
machten (Trias worden. Het volk is soeverein te het volk. Alle export; wanneer Gebruik je eigen
Politica). te dom om handelen en de burgers hebben de een ander land verstand en laat
Monarchie met bestuurlijke wetgevende plicht om actief iets goedkoper je niet leiden
parlement waarin verantwoordelijkheid macht of zelf uit deel te nemen aan kan leveren, dan door anderen
de macht te dragen, het te oefenen of de politiek, alleen moet je daar (zoals de koning /
verdeeld is. bestuur moet een op deze manier is gebruik van kerk /
Parlement zijn voorbehouden regeringsvorm de algemene wil maken. etc.) .Empirisme
bekwame blijven aan de op te richten, die afkomstig van Monopoliën en rationalisme
afgevaardigden minderheid van de deze macht van iedereen en zo op moeten zijn beide
van het volk. mensen die daar het volk krijgt. iedereen van voorkomen essentieel voor
vaardig genoeg voor Het volk stelt de toepassing. worden, omdat kennisvergaring.
was. wetgevende Partijvorming en deze de Na de eerste
macht aan. vertegenwoordiging natuurlijke prijs observaties en
Wanneer de van het volk is niet verhogen (dit waarnemingen
wetgevende wenselijk. Partijen kan niet (empirisme), kan
macht echter en iedereen de mens zijn
tegen het volk vertegenwoordigers betalen). Door verstand
handelt, dan handelen in eigen vrije handel met gebruiken om
mag het volk de belang en denken concurrentie een interpretatie
wetgevende niet aan de kunnen te geven
macht algemene wil van consumenten (rationalisme)
ontbinden. De het volk. producten voor
mens is van de laagste prijs
nature vrij, gelijk kopen en ook
aan iedereen en hun eigen zaken
onderworpen vervolgen. De
aan niemand. overheid moet
Om zijn rechten zich zo min
toch te mogelijk
beschermen bemoeien met
komt de mens de economie,
samen in een want dit
gemeenschap. verstoort het
systeem van
vraag en
aanbod.
(laissez-faire)
Je kunt met voorbeelden uitleggen wat verlicht absolutisme inhoudt.
Het verlicht absolutisme is een regeringsvorm waarbij de vorst probeert met verlichte ideeën zijn bestuur te
verbeteren, maar wel alle macht blijft houden.
Frederik de Grote (vorst van Pruisen) was zo’n vorst. Hij stond open voor verlichte denkbeelden, in tegenstelling
tot de meeste koningen die vasthielden aan het absolutisme (regeringsvorm van het ancien régime).
Frederik zag zichzelf als ‘eerste dienaar van de staat’.
Hij wees het droit divin af.
Hij vond dat hij verantwoording was verschuldigd aan het volk, waarmee hij een sociaal contract had. Hij
vond wel dat het contract voor altijd bindend was en dat het volk hem dus niet kon afzetten.
Hij gaf zijn volk geen inspraak in het bestuur, maar zette zich in voor het welzijn van zijn volk. Dit deed
hij onder meer door geloofsvrijheid toe te staan en het onderwijs te verbeteren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper valeriedepree. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80796 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen