Samenvatting
Aardrijkskunde hoofdstuk 4 conflicten samenvatting 3VWO
Deze samenvatting is van paragraaf 2 tot en met 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde h4: Conflicten4.2 Conflictgebieden in de wereld
Gewapend conflict = een aanhoudende strijd waarbij in één jaar in totaal
minstens 25 doden vallen Er zijn
2 soorten gewapende conflicten:
- Internationale conflicten spelen zich tussen staten af. (Bijv: de oorlog
die de VS in Irak voerde)
- Interne conflicten of burgeroorlogen blijven meestal binnen de
grenzen van een land. Het gaat vaak om opstandelingen die vechten
tegen de regering of elkaar (noem je terroristen of vrijheidsstrijders).
Terrorisme = geweld om een politiek doel de bereiken. Het kan bij
een intern conflict ook gaan om geweld met een financieel doel ->
dan bevechten bendes criminelen elkaar. Een intern conflict kan zich
uitbreiden tot over de landsgrenzen -> regionaal conflict (= conflict
dat begint als een intern conflict of burgeroorlog, maar zich uitbreidt
tot voorbij de landsgrenzen). De meeste interne conflicten gaan over
de macht die volkeren in een land hebben.
Het territorium is het woongebied van een volk, als er om dat gebied een
grens ligt is het een staat (= Gebied met eromheen een internationaal
erkende grens. Binnen een staat gelden wetten en regels).
Een staat heeft recht op -> soevereiniteit (of zelfbeschikking) = de staat
oefent zelf de macht uit en andere staten mogen zich niet met
binnenlandse aangelegenheden bemoeien.
Volk = groep mensen die zich bij elkaar voelen horen door taal, geloof of
doordat ze een gemeenschappelijke geschiedenis hebben. Als een volk
een eigen staat met een eigen territorium heeft, is er weinig reden voor
een conflict. Maar op aarde zijn er vijfduizend volken en maar 200 staten.
Etniciteit = de identiteit van een volk (afkomst, cultuur etc)
Regionalisme = een volk houdt, binnen een staat, sterk vast aan de eigen
geschiedenis en cultuur. Men eist dan bijv onderwijs in eigen taal.
Gewelddadig zijn dit soort conflicten meestal niet.
Nationalisme (= een volk streeft naar onafhankelijkheid en het stichten
van een eigen staat) -> heeft vaak bloederige gevolgen. Na de 2e
wereldoorlog wilden veel koloniën onafhankelijk worden.
Separatisme = de wens van een volk om zich van een staat af te scheiden.
Soms besluit een staat een autonome regio te vormen -> de regio krijgt
dan zelfbeschikking over een aantal zaken, bijvoorbeeld onderwijs,
belastingen en politie.
Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn Nederlandse landen. Bonaire, Sint
Eustatius en Saba zijn Nederlandse gemeenten. Ze zijn in de koloniale tijd
, door Nederland veroverd. Sindsdien is er veel veranderend en misschien
worden deze eilanden later wel onafhankelijk.
4.3 Oorzaken van gewapende conflicten
Er zijn vaak conflicten tussen verschillende culturen en religies. Nu zijn er
op veel plaatsen gewapende conflicten tussen groepen moslims,
soennieten en sjiieten. Cultuur of religie is meestal niet alleen de oorzaak
van een gewapend conflict -> de oorzaak ligt vaak in een combinatie van
de oneerlijke verdeling van macht, het gevoel van achterstelling en
armoede.
In de demografische opbouw van deze landen zie je een jeugdbult (= een
groot aandeel van 15- tot 29-jarigen in de bevolking). Hier leidt
werkloosheid van soms wel 50 % tot grote frustratie en verzet tegen
machthebbers.
Conflicten kunnen gaan over natuurlijke hulpbronnen (= rijkdommen die
van nature voorkomen in of op de aarde, bijv: goud, aardolie, aardgas,
water, wind). Het gaat dan vaak over -> van wie zijn die rijkdommen? Van
degene die ze vindt, of de eigenaar van de grond, of overheid?
In de VS zijn mineralen, zoals aardolie, eigendom van degene die het land
bezit. In NL is het aardgas van de overheid.
Door de paradox van de overvloed (= in een land met veel brandstoffen of
mineralen is de kans op gewapende conflicten veel groter dan in een land
zonder dergelijke rijkdommen) hebben landen met veel bodemschatten
meer gewapende conflicten.
In Canada waren er mensen aan het demonstreren tegen fracking van
gashoudende schalie, want dat vervuilt het grondwater.
In conflictgebieden is vaak een autoritair regime (= de macht in een land
ligt bij één persoon of een kleine groep), een dictatuur. In andere gebieden
wordt er steeds door allerlei groepen gevochten om de macht (zoals:
Afghanistan) -> hier is sprake van een failed state/mislukte staat (= een
staat met een overheid die vrijwel geen controle heeft; overal is corruptie,
misdaad en economische chaos, veel mensen zijn op de vlucht).
Global Peace index -> meet jaarlijks hoe vredig elk land is
In NL worden conflicten meestal niet gewelddadig uitgevochten.
4.4 Gevolgen van gewapende conflicten
Een oorlog kost veel geld -> rijke westerse landen bekostigen hun militaire
uitgaven uit de belastingen -> rebellengroepen doen dat door de
inkomsten van drugs, diamanten, olie en hout -> zonder die speciale
inkomsten zouden veel oorlogen snel afgelopen zijn
Een oorlog verlamt de economie van een land -> mensen kunnen niet
meer werken (moeten vechten/vluchten), akkers blijven onbewerkt achter,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 152334. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen