Hoofstuk 23: Ecologie
Organismen en hun omgeving; 6 niveaus
o Een individu
o Een populatie (een groep van één soort in een bepaald gebied)
o Een levensgemeenschap (één gebied met meerdere populaties)
o Het ecosysteem (een gebied waarin abiotische en biotische factoren een eenheid
vormen)
o De vegetatiegordels (een klimaat)
o De aarde
(a)biotische factoren:
Abiotische factoren: factoren die tot de levenloze
natuur horen. Onder andere: temperatuur, licht,
lucht, water en de bodemstructuur
o Verschilt per micro/macroklimaat
Biotische factoren: de levende en niet-meer-
levende omgeving. Hieronder vallen plantaardig en
dierlijk voedsel, vijanden, parasieten en
soortgenoten
Tolerantiegrenzen
Optimum: de meeste gunstige omstandigheden
Minimum- en maximumwaarden zorgenn voor de
tolerantiegrenzen
o Wordt weergegeven in een
tolerantiekromme, met een abiotische
factor op de x-as
Factor die het verst van de optimumwaarde afligt bepaalt levenskansen
= beperkende factor
Licht
Planten die naast elkaar groeien beconcurreren om het licht
o Hebben wel verschillen in optimale lichtintensiteit
Schaduwplanten hebben meet chlorofyl en grotere bladeren
Temperatuur
Warmbloedige dieren hebben meer warmte nodig
Oppervlakte-inhoud-
relatie belangrijk
Extremofielen: bacteriën in
heel extreme gebieden
leven
Lucht
Voor vliegende dieren
Voor plannten voor
verspreiden zaden en
stuimeel
Water
Dient als bouwstof, oplosmiddel, tranportmiddel, warmteresevoir en koelmiddel
, Waterplanten hebben smalle dunne bladeren en slappe stengels
Waterplanten die deels boven water zijn hebben holle stengels en veel huidmondjes boven
water
Landplaten hebben cuticula (waslaagje) op de bladeren met huidmondjes aan de onderkant
tegen uitdroging
Planten in droge omgevingen hebben een dikke waslaag en weinig huidmondjes met
uitgebreide wortelstelsels
Dieren in een droge omgeving hebben een pantser tegen uitdroging en ze maken
geconcentreerde urine of ze gebruiken water dat vrijkomt bij verbranding
Bodem
Bovenste laag van de aardkorst die door planten beworteld is en waarin bodemvormende
processen zich afspelen
Gevormd door sedimentatie
Zorgen voor houvast voor planten en kleine diersoorten
Bovenste laag: humus (dode plantaardige en dierlijke resten)
o Houdt water vast
Belangrijke kenmerken: korrelgrootte (zand of klei), zuurgraad, kalkgehalte, vochtigeheid,
opgeloste zouten en bodemgesteldheid
Relaties
Intraspecifiek: tussen soortgenoten
o Vermengen van de eigenschappen zorgt voor variatie
o Vaak is er concurrentie ofwel competitie binnen een soort
Leidt vaak tot territoriumgedrag
Vaak stellen twee soorten niet 100% dezelfde eisen aan de omgeving,
waardoor er altijd één als winnaar zal uitkomen
Interspecifiek
o Voedselrelaties: eten en gegeten worden
3 groepen organismen:
Producenten (autotrofe groene planten en bacteriën): produceren
organische stoffen uit anorganische stoffen
Consumenten (heterotrofe organismen): leven van producenten of
van andere consumenten
o Bestaan uit ordes
Reducenten (heterotrofe organismen): leven van dode resten van
andere organismen en maken daar anorganische stoffen van
Weergegeven in voedselketens, voedselwebben of voedselpiramides, met
trofische niveaus om ze te onderscheiden
Piramide: elk niveau bevat minder energie en minder organismen
Vraat: opeten van planten
Predatie: het opeten van een dier door een ander dier
Prooi-predator-relatie
Reguleert het aantal prooidieren
Organismen die prooi zijn willen de pakkans zo klein mogelijk maken door
Leven in groepen beter beschermd, want predator wordt eerder
opgemerkt
Camouflage, aanmaken gifstoffen of lijken op een
gevaarlijke/onsmakelijke andere diersoort
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gabrielledrost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.