MBZ Herseninfarct
1. Korte omschrijving ziektebeeld
Een herseninfarct valt onder een CVA of beroerte. Bij een herseninfarct wordt te bloedtoevoer
naar de hersenen onderbroken door een occlusie van een slagader. Hier vindt een tekort aan
zuurstof plaats in de hersenen. Het gevolg van een tekort aan zuurstof in de hersenen ontstaat
er een cerebale ischemie. (Zelman et al., 2017, p. 288) Dit betekend dar er spraken is van focale
neurologische uitvallen en een geleidelijk dalend bewustzijn. Hierdoor kunnen delen van de
hersenen afsterven. (Cerebrale ischemie na een SAB, 2013)
2. Epidemiologie
Ongeveer 2-3 per 1000 personen per jaar krijgen een beroerte. Bij 80% van alle gevallen is er
spraken van een herseninfarct. In de leeftijdscategorie van 15-65 jaar is de incidentie 1 op de
1000 personen per jaar. Boven de 65 jaar zijn dit 10-11 op de 1000 personen per jaar. De kans
op het krijgen van een beroerte is in iedere leeftijdscategorie hoger bij mannen dan bij
vrouwen. Als je kijkt naar de totale incidentie ligt dit bij vrouwen hoger, omdat vrouwen een
hogere levensverwachting hebben. (Beroerte, 2018)
De stijging van de prevalentie is een gevolg van de vergrijzing. De incidentie blijft daar in tegen
stabiel, maar neemt wel sterk toe met de leeftijd. (Beroerte, 2018)
In Nederland overleden er in 2010, 8913 personen met een beroerte als primaire doodsoorzaak.
Daarnaast staan een beroerte op de tweede plek als het gaat om doodsoorzaak bij vrouwen. Bij
mannen staat dit op de derde plaats. (Beroerte, 2018)
3. Oorzaak
Vaak wordt een herseninfarct veroorzaakt door een bloedpropje door slagaderverkalking of een
bloedvat dat uit het hart doorschiet naar een hersenvat. Bij een bloedpropje dat veroorzaakt
wordt door slagaderverkalking is er meestal spraken van verkalking van de slagader in de hals.
Door slagaderverkalking ontstaat er een plaatselijke verdikking in de vaatwand, ook wel een
plaque. Wanneer zo’n plaque afscheurt, komt er inhoud van de plaque in contact met bloed.
Het bloed gaat stollen en zo ontstaat er een bloedstolsel op de plaque. Dit bloedstolsel kan
ervoor zorgen dat de slagader voor een korte tijd wordt afgesloten. Ook kan het zijn dat er een
stukje bloedstolsel afbreekt. Dit kan ervoor zorgen dat dit meegevoerd wordt en in een
bloedvat van de hersenen terecht komt, waardoor deze verstopt. (De Nederlandse Hartstichting,
z.d.). Er ontstaat een verhoogd risico bij een hogere leeftijd, hypertensie, atriumfibrilleren, DM,
roken, overmatig alcoholgebruik en weinige tot geen lichaamsbeweging. (Beroerte (CVA), z.d.)
Ischemie veroorzaakt de focale uitval in de hersenen. Bij 15-25% van de mensen wordt ischemie
veroorzaakt door embolie. Dit als gevolg van een hartritmestoornis, zoals atriumfibrilleren.
Daarnaast kunnen hartklepafwijkingen, een recent hartinfarct en atherosclerose van carotiden
of intracerebrale arteriën de kans op ischemie verhogen door de stolselvorming. Enkele andere
risicofactoren voor ischemie door cerebrale atherosclerose zijn, hypertensie en roken,
hypercholesterolemie, overmatig alcoholgebruik, DM, obesitas, hormoontherapie tijdens de
overgang of anticonceptie en migraine met aura. (Beroerte, 2018)
4. Normale bouw en functie/normaal menselijk functioneren
, De aa. carotides communes lopen tot diep in de weefsels van de hals door. Iedere aa. carotides
communis vertakt zich in een a. carotis externa en een a. carotis interna. De a. carotis externa
voert het bloed richting farynx, oesofagus, larynx en aangezicht. De a. carotis interna gaat naar
de schedel en loopt vanuit hier naar de hersenen en de ogen. Het is belangrijk dat er zo min
mogelijk verandering in bloedtoevoer plaatsvindt. De hersenen zijn hier namelijk erg gevoelig
voor. Complicaties zoals bewustzijnsverlies en beschadigingen aan het zenuwstelsel zijn
zeldzaam, omdat de hersenen worden verzien van bloed uit meerdere richtingen, namelijk via
de a. vertebalis en de a. carotis interna. De aa. vertebrales stijgen via e formina transveria van
de halswervels op en komen dan de hersenen binnen bij het formina magnum. In de schedel
worden ze samengevoegd tot een grote a. basilaris. Deze loopt door langs het ventrale
oppervlak van de hersenen. De aa. carotis interna voeren normaal gezien bloed naar de arteriën
van de voorste helft van de hersenen. Het overige deel van de hersenen wordt van bloed
voorzien door de aa. vertebrales. Het circulatiepatroon kan worden gewijzigd doordat de a.
carotis interna en de a. basilaris zijn verbonden in de cerebrale arteriële cirkel, ook wel cirkel
van Willis. Dit is een anastomose aan de hersenbasis rond het infundibulum van de hypofyse.
Hierdoor kunnen de hersenen ziwek cab de aa. carotides communes als van de aa. vertebrales
bloed ontvangen. Hierdoor is de kans op ernstige onderbrekingen minder.
Anatomie hersenen
De schedel is de beschermlaag van de hersenen. De schedel bestaan uit 23 beenstukken. De
hersenen zijn opgedeeld in ventrikels, ook wel hersenkamers. Dit zijn vier met vocht gevulde
holten in de hersenen. Twee ventrikels liggen in de grote hersenen. Het derde ventrikel is te
vinden in de tussenhersenen en het laatste ventrikel is te vinden in de hersenstam. Het vocht
dat door deze ventrikels stroomt maakt de hersenen schoon, ondersteunt de hersenen en helpt
bij het handhaven van de juiste temperatuur. Het corps callosum vormt de verbinding tussen de
hersenhelften. Ook zorgt het ervoor dat informatie ter beschikking komt aan beide hemisferen.
Er zijn drie meninges die het centrale zenuwstelsel omsluiten; het pia mater, arachnoidea en
het dura mater. Deze hersenvliezen dienen als bescherming van de hersenen.
Het cerebullum, ook wel kleine hersenen, zijn betrokken bij de voorbeweging en het bewaren
van het evenwicht. Bij een beschadiging worden de bewegingen minder gecoördineerd. Zo
kunnen bewegingen niet worden gecorrigeerd en kun je erg wiebelachtig zijn, vanwege de
vermindering van het evenwicht. Daarnaast zijn de kleine hersenen ook betrokken bij het
impliciet leren en vormen van leren (merkbaar in gedrag). Ook spelen ze een rol bij de taken die
een beroep doen op het werkgeheugen. De pijnappelklier, ook wel epifyse, produceert het
hormoon melatonine. Dit speelt een rol bij seksuele rijping.
De voorhoofdskwab, of wel frontaalkwab, is het grootste van de vier kwabben. Dit deel is
verantwoordelijk voor het menselijke zelfbewustzijn. Het gebied van Broca is een onderdeel van
de frontaalkwab en wordt ook wel het spraakcentrum van Broca genoemd. Dit deel van de
hersenschors is betrokken bij de verwerking van taal, spraak en voor het in stilte in zichzelf
praten. Daarnaast is dit gebied actief bij het denken aan, en uitvoeren van lichaamsbewegingen.
Wanneer dit gebied is beschadigd en de daaromheen liggende gebieden ook kan het leiden tot
afasie van Broca. De achterhoofdskwab, of wel de occipitaalkwab, ligt in het achterzijde gelegen
deel van de hersenschors en is betrokken bij het zicht.
De hippocampus ligt aan de onder-voorkant van de slaap- of het temporaalkwab. Het vormt een
onderdeel van het limbisch systeem. Dit deel speelt een belangrijke rol bij de opslag van
informatie in het geheugen, de ruimtelijke oriëntatie en het controleren van het gedrag dat
