H24 Verbintenissenrecht
Verbintenissenrecht in het BW: staat vooral in Boek 6 en Boek 7
24.2 Verbintenis
Verbintenis: is een juridische relatie tussen twee personen.
De inhoud van die relatie is een prestatie die de ene persoon verplicht is aan de andere persoon te
leveren. Het bijzondere aan een verbintenis is dat het voor de ene partij een plicht is en voor de
andere partij een recht.
Het verbintenissenrecht vind je in Boek 3, 6 en 7.
Rechtsplicht: kenmerkend voor een verbintenis is dat de ene persoon een rechtsplicht heeft ten
opzichte van een andere persoon. Zo is de koper niet zomaar in het algemeen verplicht om de
koopsom op tijd te betalen, deze plicht heeft hij ten opzichte van de verkoper. Er is alleen sprake van
een verbintenis als er tegenover de plicht van de ene partij een vorderingsrecht staat van de andere
partij.
Schuldenaar: de persoon die de prestatie moet leveren. Een ander woord is debiteur.
Schuldeiser: de persoon die recht heeft op de prestatie. Een ander woord is crediteur.
De prestatie die de schuldenaar moet leveren noemt ment schuld. Het recht van de schuldeiser op de
prestatie is een vordering.
24.3 Ontstaan van verbintenissen
Een verbintenis kan ontstaan op twee manieren:
Als de wet een persoon een verplichting ten opzichte van een andere persoon oplegt
Als twee personen een overeenkomst sluiten
De twee bronnen van verbintenissen:
De overeenkomst
De wet
Verbintenissen uit overeenkomst: een overeenkomst is een juridisch bindende afspraak tussen twee
of meer personen over het leveren van een prestatie. Dit is een vrijwillige keuze.
Wet: als er een overeenkomst ontstaat uit de wet, dan is er geen keuze. Dit gebeurt bijvoorbeeld als
iemand een auto beschadigd. Want diegene moet de schade vergoeden.
24.4 Kernbegrippen in het verbintenissenrecht
Het verbintenissenrecht heeft niet veel vast regels en duidelijke bepalingen. Dit komt goed het recht
zich tussen de levende mensen afspeelt. Daarom spreken in het verbintenissenrecht de begrippen
goede trouw, redelijkheid en billijkheid een belangrijke rol. Deze begrippen hebben als functie een
vangnet.
Goede trouw: duidt erop dat iemand bepaalde feiten niet kende en ook niet behoorde te kennen.
Redelijkheid en billijkheid: dit wil zeggen dat ze zich, vooral als zich onvoorziene omstandigheden
voordoen, redelijk moeten opstellen en samen moeten zoeken naar een rechtvaardige oplossing.
Beide partijen moeten ook rekening houden met de belangen van de wederpartij.
24.5 Kenmerken van de verbintenis
Verbintenissen zijn in rechte afdwingbaar en ze hebben een relatieve werking.
In rechte afdwingbaar: de schuldeiser kan de verplichting van de schuldenaar via de rechter
afdwingen. Wordt de fiets na de koopovereenkomst niet geleverd, dan kan de koper de rechter
vragen de verkoper te veroordelen tot levering van de fiets.
,Relatieve werking: de verbintenis werkt alleen tussen schuldeiser en schuldenaar, anderen staan
erbuiten.
Natuurlijke verbintenis: dit is een dringende morele verplichting die niet is gebaseerd op de wet en
daarom niet via de rechter kan worden afgedwongen.
24.6 Absolute en relatieve rechten
Zeggenschap over een goed of een relatie tussen personen: een absoluut recht geeft zeggenschap
over een goed en geeft aan van wie het goed is. Een relatief recht beschrijft een rechtsrelatie tussen
personen. Een relatief recht beschrijft dus rechten en plichten tussen personen.
Absolute of relatieve werking: verbintenissen hebben relatieve werking. We werken alleen tussen
betrokken partijen.
Wel of geen zaaksgevolg: dit betekent dat het recht op een goed blijft rusten, ook als dit goed in
andere handen komt. Omdat een verbintenis bestaat uit een rechtsrelatie tussen personen, heeft
een verbintenis geen zaaksgevolg. Pas als iets wordt geleverd, ontstaat er bij de koper
eigendomsrechten die zaaksgevolg hebben.
Wel of geen prioriteit: het ouder recht gaat voor het jonge recht.
Wel of geen separatist: absoluut gerechtigde zijn separatist in een faillissement. Een relatief recht is
minder sterk in een faillissement. Blijven vaak met lege handen achter.
Open of gesloten: het goederenrecht vormt een gesloten systeem, dit wil zeggen dat alle absolute
rechten op goederen worden beschreven in het BW
Het verbintenisrecht vormt een open systeem. Mensen kunnen door overeenkomsten met elkaar te
sluiten telkens nieuwe verbintenissen scheppen. Zo kunnen er steeds nieuwe rechten en plichten
ontstaan.
, H25 Rechtshandeling en overeenkomst
25.2 Rechtshandeling
Rechtshandeling: is een handeling die erop is gericht juridische rechten en plichten te scheppen.
Doel ervan is dat er iets verandert in de juridische positie van één of meer personen.
Voorbeeld: het maken van een testament of het sluiten van een overeenkomst.
Eenzijdig of meerzijdig: voor het opmaken van een testament is de wil van één persoon ( de erflater ,
dit wil zeggen de persoon die zijn testament opmaakt. Voor het sluiten van een koopovereenkomst s
de wil van twee personen nodig. Het opmaken van een testament wordt een eenzijdige
rechtshandeling genoemd, want één persoon is voldoende om dit aan te gaan.
De overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling, er zijn twee personen nodig om dit aan te
gaan.
De regels die gelden voor de rechtshandeling staan in Boek 3.
25.3 De persoon die de rechtshandeling verricht
Het BW geeft aan welke eisen een rechtshandeling moet voldoen.
De wet stelt eisen aan:
De persoon die de rechtshandeling verricht
De handeling zelf
Handelingsbekwaam: de persoon die de rechtshandeling verricht.
Iedereen vanaf zijn 18e jaar is bekwaam om zelfstandig op te reden in het recht.
Onbekwaam zijn minderjarigen en onder curatele gestelde.
Verricht een handelingsonbekwame een rechtshandeling, dan komt er wel een geldige
rechtshandeling tot stand, maar het is wel vernietigbaar. Het kan dan door de ouder of curator
worden vernietigd.
Handelingsonbevoegd: als je handelingsbekwaam bent, ben je meestal ook handelingsbevoegd. Er
zijn uitzonderingen. Het gaat om personen die door hun speciale positie ( rechter, advocaat, notaris )
in staat zijn zichzelf te bevoordelen. Om misbruik te voorkomen worden deze personen
handelingsonbevoegd verklaard. Wie het toch wel doet, verricht diegene een nietige
rechtshandeling. Er komt geen rechtshandeling tot stand.
Handelingsonbevoegdheid echtgenoot: deze bepaling wil voorkomen dat een echtgenoot, zonder
toestemming van zijn partner, schulden aangaat, verplichtingen aangaat rond de woning etc. Deze
handelingsonbevoegdheid heeft geen nietigheid tot gevolg. Je kan deze rechtshandeling wel
vernietigen.
25.4 Wil en verklaring
De eisen die de wet aan het tot stand komen van de rechtshandeling stelt, vinden we in het BW 3:
Een wil die op het rechtsgevolg is gericht
Een verklaring van deze wil
Wil: zijn wil moet gericht zijn op een bepaald rechtsgevolg.
Voorbeeld: op het tot stand brengen van rechten en plichten uit een koopovereenkomst.
Verklaring: de wil moet ook voor anderen kenbaar zijn. Dit kan alleen als de wil naar buiten komt in
de vorm van een verklaring. Te denken val aan een mondelinge mededeling, een knikje, een brief,
advertentie etc.
25.5 De overeenkomst
Overeenkomst: is een meerzijdige rechtshandeling. Een afspraak tussen twee of meer personen die
gevolgen heeft in het recht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Samira1994. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.