Snelheid is het aantal meters dat wordt afgelegd in een seconde. De
eenheid voor snelheid bestaat uit een eenheid van afstand en een eenheid
van tijd. De standaardeenheid van snelheid is de meter per seconde (m/s).
Het symbool voor snelheid is v.
Snelheid meet je met de volgende formule: Snelheid = afstand / tijd.
Soms is de tijdsduur te klein om nauwkeurig met een stopwatch te kunnen
meten. Dan gebruik je andere meetinstrumenten, zoals lichtpoortjes. Een
lichtpoortje bevat een lampje en een lichtsensor. Als je de eerste
lichtstraal onderbreekt, dan start de elektronische klok. Onderbreek je de
tweede lichtstraal, dan stopt de tijd.
Een stroboscoop is een apparaat dat regelmatige lichtflitsen geeft. Het
aantal flitsen per seconde heet de frequentie. De eenheid van frequentie is
Hz (Herz).
Bij bijvoorbeeld 5 frequentie geeft de stroboscoop 5 lichtflitsen per
seconde.
Als je een computer gebruikt bij het meten van bewegingen kun je het
resultaat direct weergeven in een grafiek. Om bewegingen met een
computer te meten, heb je een plaatssensor nodig. De plaatssensor zendt
onhoorbaar geluid uit. Hoe dichter het voorwerp bij de sensor, hoe eerder
het geluid weer terug is.
De plaats van het voorwerp is de afstand tot een afgesproken punt. In dit
geval de afstand tot de sensor. Het symbool voor plaats is x.
Als je in omgekeerde richting van de sensor wegloopt zie je de
plaatsgrafiek dalen. De snelheid blijkt dan negatief te zijn.
Paragraaf 2: plaatsgrafieken
In een plaatsgrafiek zet je de plaats uit tegen de tijd. In zo’n grafiek kun
je zien wanneer een voorwerp stil staat, een constante snelheid heeft,
versnelt, vertraagt, of omkeert. Een plaatsgrafiek heet ook wel een (x,t)-
grafiek.
Je kunt ook de snelheid bepalen uit een plaatsgrafiek. Bij een beweging
met constante snelheid stijgt de grafiek gelijkmatig. De grafiek is een
rechte lijn.
In grafiek 1 komt er elke seconde 5 meter bij. De snelheid is dus 5 m/s.
Bij grafiek 2 komt er elke seconde 8 meter bij. Ook hier stijgt de grafiek
gelijkmatig, maar hij loopt steiler dan grafiek 1. Zo zie je dat de snelheid
groter is, namelijk 8 m/s.
In grafiek 3 is de snelheid ook 5 m/s, maar dan de andere kant op. Daarom
zeg je dat de snelheid negatief is: -5 m/s.
, Een verandering van plaats of verplaatsing heet Δx , een verandering van tijd
of tijdsduur heet Δt. De gemiddelde snelheid reken je uit door de verplaatsing
te delen door de tijdsduur: Δx / Δt. Bij een rechte lijn is Δx / Δt hetzelfde als het
hellingsgetal.
Bij de bovenste grafiek hiernaast
komt steeds hetzelfde uit de
snelheid, want de snelheid is
constant. Bij de onderste grafiek
verandert de snelheid steeds.
Ook nu kun je de gemiddelde
snelheid berekenen door de
verplaatsing te delen door de
tijdsduur. Maar de uitkomst is voor
elk stuk anders, daarom moet je altijd aangeven over welk deel van de
beweging het gaat.
In het figuur hieronder zie je de
plaatsgrafiek van een wegrijdende
trein. De snelheid wordt steeds
groter. Hoe bepaal je de snelheid
op een bepaald tijdstip uit de
grafiek? Hoe groot is bijvoorbeeld
de snelheid na 20 seconden? Stel
dat de machinist na 20 seconden
zoveel gas terugneemt dat de
snelheid verder constant blijft.
Dan zou de plaatsgrafiek lopen volgends de stippellijn.
De stippellijn is de raaklijn aan de grafiek op het tijdstip 20 seconde. Om
bij een kromme plaatsgrafiek de snelheid op een tijdstip te bepalen moet
je dus eerst een raaklijn tekenen.
Paragraaf 3: snelheidsgrafieken
In een snelheidsgrafiek zet je de snelheid van een voorwerp uit tegen de
tijd. Het symbool voor snelheid is de letter v.
Aan de vorm van de snelheidsgrafiek kun je zien of de snelheid nul is, de
snelheid constant is, toeneemt, afneemt of omkeert van richting. Een
snelheidsgrafiek heet ook wel (v,t)-grafiek of snelheid-tijdgrafiek.
Stel dat je snelheid in 2 seconden toeneemt met 10 m/s. Per seconde
neemt de snelheid dan toe met 5 m/s. Dus de versnelling is 5 meter per
seconde, per seconde. Je schrijft dat als 5 m/s2 . Het symbool voor
versnelling is a.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijedeweerd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.