100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Feniks historische contexten vwo de Republiek €5,49
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Feniks historische contexten vwo de Republiek

 1 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van het hoofdstuk de Republiek van de historische context van het boek Feniks voor 6vwo (CSE stof). In de samenvatting is ook het reguliere boek opgenomen, zodat je een totaal beeld krijgt van het desbetreffende onderwerp.

Voorbeeld 2 van de 14  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 4
  • 22 april 2021
  • 14
  • 2020/2021
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (4876)
avatar-seller
elkedesmit
H1.1 Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden,
1515-1672?
Bijbehorende paragrafen boek: 4.1, 4.2, 4.5, 5.3, 5.4

Kenmerkende aspecten:
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
17. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
21. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke in West-Europa tot gevolg
had.
23. Het streven van vorsten naar absolute macht.

11de en 12de eeuw: Grote landbouwontginningen
➔ Voedseloverschotten en bevolkingsgroei.
➔ Weder opkomst van steden en handel.
12de eeuw: edelen stimuleren verdere groei van steden om zo handel, nijverheid en
daarmee hun eigen belastinginkomsten te bevorderen.
➔ Privileges voor stedelingen: ‘stadslucht maakt vrij’
➔ Meer invloed van de stedelijke burgerij op het bestuur!

14de en 15de eeuw: Nederlanden worden meer een politieke eenheid (staatsvorming,
centralisatie, unificatie).
→ Oorzaken:
1. Stedengroei
2. Het streven van de hertogen van Bourgondië ‘les Pays Bas’ (=Lage Landen) in hun
bezit te krijgen.
Idee: wie de Nederlanden bezat, bezat het meest verstedelijkte deel van Noord-Europa
(belastinginkomsten!).
→ De Hertogen van Bourgondië:
- Karel de Stoute: krijgt het hertogdom Bourgondië in leen van zijn vader de Franse
koning (1363).
- Filips de Goede: Verdere gebiedsuitbreiding door oorlog, diplomatie en
huwelijkspolitiek.
Doel: Unificatie door Centralisatie!

Probleem: Gewesten waren in grote mate zelfstandig ten opzichte van hun heer:
Adel, geestelijkheid en steden bezaten rechten (privileges) waaraan een heer zich moest
houden.
→ Centralisatiebeleid van Filips de Goede
Doel: Door meer eenheid te creëren ook meer macht krijgen over de gewesten.
- Hof wordt verplaatst naar Brussel
- Stadhouders worden aangesteld op de gewesten (toezicht houden!)
- Instellen Staten-Generaal: Vergadering van de vertegenwoordigers van alle
gewesten
- Hertogelijke hofraad; adviesraad en hoogste rechtbank

Onderwerp: verhoging van belasting
→ groeiende ontevredenheid onder edelen en rijke burgers: Het instellen van de
Staten-Generaal om belastingen centraal te regelen is een inbreuk op hun privileges
(= gewestelijke particularisme)
Kleindochter Maria van Bourgondië werd door de Bourgondische machthebbers gedwongen
het Groot-Privilege te accepteren → herstel van oude privileges.
Maria trouwt met Maximiliaan van Oostenrijk (Habsburg): Hij verklaart het Groot-Privilege
ongeldig en onderdrukt opstandige steden met geweld.
Het vormen van een Bourgondische staat in de 14e en 15e eeuw mislukt.

, Karel V:
- Geboren in 1500 in Gent
- 1517: aanvaard als heer der Nederlanden het bestuur over de gewesten.
Doel Karel V: Door een vergaand centralisatiebeleid meer eenheid creëren in de
Nederlanden.
- Beschermer katholieke geloof: Eenheid van geloof zou de eenheid binnen zijn rijk
vergroten en de gehoorzaamheid van zijn onderdanen vanzelfsprekender maken.
- Oude privileges moeten verdwijnen → uniformering van wetten en rechtspraak.
- Bij benoemingen van bestuurlijke functies kregen geschoolde juristen de voorkeur
boven edelen → afname macht adel.
- Centraal bestuursapparaat in Brussel: De drie Collaterale Raden (1531) C.S.E!

1. Raad van State (belangrijkste): adviesraad voor de landsheer: Zet samen met de
vorst of landvoogd(es) het regeringsbeleid uit. Posities voor hoge edelen,
geestelijken en juristen. Na verloop van tijd minder edelen en geestelijken en meer
Spaanse juristen.
2. Geheime Raad: Uitvoering van het beleid → had veel contact met lokale
bestuurders die de wetten moesten toepassen op de samenleving. Posities voor
universitair geschoolde juristen.
3. De Raad van Financiën: Beheerde het persoonlijke bezit van de vorst en regelde
het innen van de belastingen. Kon de Staten-Generaal bijeen roepen voor een bede
(=verzoek tot belasting). Oorspronkelijk posities voor edelen en juristen. Later minder
edelen en meer juristen.
➔ De ‘noblesse d'épée’ (adel van het degen) werd vervangen door ‘noblesse de robe’
(adel van de toga).

Adel verliest macht:
- Landvoogd en stadhouders: Plaatsvervangers van de vorst bij diens afwezigheid.
➔ Gesteund door Gewestelijk Hof.
➔ Bij afwezigheid stadhouder nemen zij zijn taken over, dit gebeurt steeds vaker
(naar Brussel of leger aanleiden).
- Gewestelijke Staten: Vergadering van vertegenwoordigers uit een gewest over
interne zaken.
- Staten-Generaal: Vergadering van vertegenwoordigers uit alle gewesten die
belastingen en beden bespreken.
1515-1543: Karel V krijgt controle over alle 17 Nederlandse gewesten en maakt ze los van
het Heilige Roomse Rijk waarbinnen zij een ‘ Kreits’ (Bourgondische Kring) hadden
gevormd.
➔ Centralisatie van de 17 gewesten → (lage) adel krijgt vooral uitvoerende taken in de
gewesten en verliezen invloed op de besluitvorming.
➔ Groeiend verzet over het verliezen van privileges als gevolg van de
centralisatiepolitiek.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elkedesmit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd