Samenvatting
Samenvatting Feniks VWO H10
Samenvatting van H1o van het boek Feniks - overzicht van de geschiedenis voor vwo. Onderdeel van het CSE 2021.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
10.1 Blokvorming in de wereld en in EuropaNA WWII: ontstaan blokvorming in Europa
→ Oprichting Verenigde Naties (VN): voorkomen oorlog.
Oorzaak: na het verslaan van de gezamenlijke vijand (Hitler) komen de grote ideologische
verschillen tussen de VS (Kapitalisme) en SU (Communisme) naar boven.
➔ Verschillen:
- Westen: vrijheid van individu, vrije verkiezingen en democratie.
- SU: niet het individu, maar collectief.
➔ Lenin en Stalin: communistische dictatuur, fabrieken staatseigendom en
geheime politie.
➔ Concentratiekampen, Goelag.
→ al zichtbaar ten tijde van de wedren om Berlijn (1945), groot wantrouwen onder de grote
drie (Roosevelt, Churchill, Stalin).
Deze tegenstellingen leiden tot politieke blokvorming.
De grote drie komen tijdens WWII meerdere keren bij elkaar:
1. Teheran (1943).
2. Moskou (1944).
3. Jalta (Feb. 1945).
4. Potsdam (Aug. 1945)
Doel: hoe kunnen we de oorlog zo snel mogelijk stoppen en hoe moet het daarna verder?
Bij Jalta: De SU mag invloed houden door de SU bevrijde gebieden.
- O.v.d. er democratische verkiezingen komen en een democratisch bestuur wordt
geïnstalleerd.
➔ Verkiezingen gemanipuleerd of niet gehouden → worden satellietstaten van SU.
➔ Communisten komen in al deze landen aan de macht.
Duitse deling:
Probleem: Wat moet er met Duitsland gebeuren?
Conferentie van Potsdam (Aug. 1945):
➔ Tijdelijke oplossing: DU wordt verdeeld in 4 bezettingszones (FR-GB-VS-SU).
➔ NAVO opgericht om Westblok te beschermen: militair bondgenootschap.
Problemen:
- SU eigenen zich zaken toe uit bezettingszones.
- Toestroom 10 miljoen vluchtelingen → chaos.
- VS leidt westelijke zone → economisch herstel alleen mogelijk door introductie
nieuwe munt → DU geen economische eenheid.
SU: dit is tegen de afspraken!
➔ Toegang tot westelijke zones blokkeren.
➔ Blokkade van Berlijn (1948)
➔ West-Berlijners via luchtbrug bevoorraad.
1949: Stalin heft blokkade op.
➔ Oost-Europese staten worden satellietstaten van de SU = Oostblok.
- Militaire hegemonie (meer macht).
- Overheersing vanuit Moskou.
, Motieven Stalin:
- Creëren bufferzone bij een eventuele aanval vanuit het Westen = IJzeren Gordijn.
- Verdere verspreiding van het communisme.
Controle over satellietstaten door totalitarisme:
- Propaganda: eeuwig gevaar vanuit DU.
- Censuur: controle over pers, media, onderwijs.
- Vervolgen politieke tegenstanders m.b.v. geheime politie (KGB, STASI).
➔ Angstcultuur in satellietstaten.
➔ Toenemende spanning tussen de VS en de SU.
➔ VS maakt zich zorgen over groeiende invloed van het communisme in de wereld.
Koude oorlog (1945-1991): term voor de spanningen tussen Oost en West.
→ Hebben nooit echt tegen elkaar gevochten, op alle vlakken oorlog maar nooit hebben de
twee legers tegenover elkaar gestaan.
- Bondgenootschappen, spionage en propaganda.
1947: President Truman (VS) nieuwe beleidslijn: ieder land dat zich bedreigt voelde door
het communisme, kon rekenen op steun van Amerika = Trumandoctrine.
➔ Onderdeel van containment politiek: tegengaan van machtsuitbreiding S.U.
Ander plan VS: Marshallplan.
- Economisch hulpprogramma gericht op Europa.
- Miljarden dollars beschikbaar gesteld voor wederopbouw.
Motief: tegenhouden communisme (politiek, arme mensen kiezen voor communisme),
opbouwen Europa (humanitair) en impuls voor Amerikaanse economie (economisch).
➔ Ook aanbod aan satellietstaten: mogen hulp niet aannemen van de SU.
➔ Snel economisch herstel West-Europa en groeiende tegenstelling tussen Oost en
West.
Tegenslag VS:
- Russen doen eerste succesvolle test met een atoombom (1949) → start
wapenwedloop (VS niet enige met nucleaire wapens).
➔ Doel: wederzijdse afschrikking.
- Als tegenkracht voor NAVO bundelt Oostblok krachten in Warschaupact.
- China wordt communistisch.
- Neerslaan Hongaarse Opstand door SU.
Volksrepubliek China ontstaat in 1949
- Ontstaan o.l.v. Mao Zedong na strijd van nationalisten tegen communisten
(winnaars).
- Grote schok voor de VS (700 miljoen nieuwe communisten!)
→ Trumandoctrine niet alleen voor Europa, maar voor heel de wereld!
1958: Grote sprong voorwaarts
Doel: China omvormen tot industriële supermacht.
- Collectieve boerderijen → volkscommunes.
- Decentralisatie industrie.
- Slavenarbeid opgelegd aan de bevolking.
→ Gevolg: 45 miljoen mensen sterven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elkedesmit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen