Naam
Naam school
Modern boek
Niveau 6
BOEKVERSLAG NEDERLANDS
Cees Nooteboom – Rituelen
PRIMAIRE GEGEVENS
TITEL
Rituelen
AUTEUR
Cees Nooteboom
ORIGINELE UITGEVER
De Arbeiderspers, Amsterdam
UITGEVER VAN GELEZEN DRUK
De Bezige Bij, Amsterdam
EERSTE DRUK
November 1980
GELEZEN DRUK
23e, Oktober 2010
AANTAL PAGINA’S
147
GENRE
Psychologische roman
VERFILMING
Rituelen(1988)
HOOFDSTUKKEN
Het boek is verdeeld in drie delen:
Intermezzo 1963,
Arnold Taads 1953 (verdeeld in 16 hoofdstukken),
en Philip Taads 1973 (verdeeld in 13 hoofdstukken).
TITELVERKLARING
De titel geeft het hoofdthema van het verhaal weer. Hier volgen enkele voorbeelden van rituelen uit het boek:
Het koken van 8 porties eten per week.
Alles wordt om een bepaald tijdstip uitgevoerd.
Typisch Oosterse rituelen, zoals bijvoorbeeld de theeceremonie.
Christelijke rituelen, zoals bijvoorbeeld de Heilige Mis.
Philip Taads heeft een ceremoniële vorm aan Inni zijn leven gegeven. Inni is geobsedeerd door de rituelen in
andermans leven. Inni heeft geen rituelen in zijn leven. Hij wilt dit namelijk niet. Rituelen zijn namelijk een poging
om vorm en zin aan het leven te geven. De enige tegenpool van al deze pogingen is de hoofdpersoon zelf, Inni
Wintrop.
ONDERTITELING
Niet van toepassing.
, MOTTO
Het boek leidt Nooteboom in met een citaat van Stendhal:
PERSONNE N'EST, AU FOND, PLUS TOLÉRANT QUE MOI. JE VOIS DES RAISONS POUR SOUTENIR TOUTES LES OPINIONS; CE N'EST PAS
QUE LES MIENNES NE SOIENT FORT TRANCHÉES, MAIS JE CONÇOIS COMMENT UN HOMME QUI A VÉCU DANS DES CIRCONSTANCES
CONTRAIRES AUX MIENNES A AUSSI DES IDÉES CONTRAIRES.
- STENDHAL, BROUILLON D'ARTICLE, 1832 1
Vertaald in het Nederlands: "Niemand is eigenlijk verdraagzamer dan ik. Ik zie redenen om alle meningen te
steunen; het is niet dat de mijne niet sterk geprofileerd zijn, maar ik begrijp hoe een mens die heeft geleefd in
tegengestelde omstandigheden ook tegengestelde ideeën heeft."
Het boek bevat 3 delen. Elk van de drie delen is van een motto voorzien.
Deel 1, Intermezzo, leidt Nooteboom in met een citaat van Theodor Fontane:
UND ALLEN PLÄNEN GEGENÜBER BEGLEITET MICH DIE FRAGE:
‘WAS SOLL DER UNSINN?’; EINE FRAGE, DIE ÜBERHAUPT GANZ
UND GAR VON MIR BESITZ ZU NEHMEN DROHT.
- THEODOR FONTANE2
Deel 2, Arnold Taads, leidt Nooteboom in met een citaat uit de Canon van de Heilige Mis:
SIMILI MODO, POSTQUAM COENATUM EST, ACCIPENS ET HUNC PRAECLARUM CALICEM IN SANCTAS AC VENERABILES MANUS SUAS:
ITEM TIBI GRATIAS AGENS, BENEDIXIT, DEDITQUE DISCIPULIS SUIS, DICENS: ACCIPITE, ET BIBITE EX EO OMNES. HIC EST ENIM CALIX
SANGUINIS MEI, NOVI ET AETERNI TESTAMENTI: MYSTERIUM FIDEI: QUI PRO VOBIS ET PRO MULTIS EFFUNDETUR IN REMISSIONEM
PECCATORUM. HAEC QUOTIESCUMQUE FECERITIS, IN MEI MEMORIAM FACIETIS.
- UIT DE CANON VAN DE HEILIGE MIS3
Vertaald in het Nederlands: "Op dezelfde wijze nam Hij na het avondmaal deze heerlijke kelk in zijn heilige en
aanbiddelijke handen, dankte U wederom, zegende hem en gaf hem aan zijn leerlingen, met de woorden: Neemt en
drinkt allen hieruit: Want di is de kelk van mijn Bloed, van het nieuw en eeuwig verbond, geheim van geloof, dat voor
u en voor allen vergoten zal worden tot vergiffenis der zonden. Zo dikwijls gij dit doen, zult gij het doen ter
nagedachtenis aan mij."
Deel 3, Philip Taads, leidt Nooteboom in met twee citaten. Een citaat van Okakura Kakuzo:
THE PHILOSOPHY OF TEA... IS A MORAL GEOMETRY, INASMUCH AS IT DEFINES OUR SENSE OF PROPORTION TO THE UNIVERSE.
-OKAKURA KAKUZO, THE BOOK OF TEA
En een citaat van E. M. Cioran:
NE PAS NAÎTRE EST SANS CONTREDIT LA MEILLEURE FORMULE QUI SOIT. ELLE N’EST MALHEUREUSEMENT À LA PORTÉE DE
PERSONNE.
- E. M. CIORAN, DE L’INCONVÉNIENT D’ÊTRE NE
OPDRACHT
Niet van toepassing.
VERBANDEN MOTTO, OPDRACHT & BOEK
Het eerste motto heeft mijns inziens betrekking tot de levenshouding van Inni Wintrop. Deze is geneigd de ratio
als iets onvermijdelijks te beschouwen. Belangrijker voor hem echter is de subjectieve ervaring, met de nadruk op
ervaring, hij laat immers voortdurend alles over zich heen komen. Gedachten en meningen zijn in vergelijking
daarmee slechts oppervlakkige verschijningen.
Ook het tweede motto had een uitspraak van Inni Wintrop kunnen zijn - het feit dat het motto voor het gehele
boek en ook dit motto, naar Inni verwijst, geeft aan, dat hij de werkelijke hoofdfiguur is, al draagt geen van de drie
delen zijn naam -, bij hem valt onzin samen met het leven, dat hem onzinnig en chaotisch voorkomt.
1
Nooteboom. (2010) P. 11
2
Nooteboom. (2010) P. 13
3
Nooteboom. (2010) P. 29
Pagina 2
