Samenvatting

Samenvatting van de Hoorcolleges Persoonlijkheidsstoornissen

2 keer verkocht

Instelling
Tilburg University (UVT)

Hey! Hierbij mijn samenvatting van de hoorcolleges van het vak Persoonlijkheidsstoornissen. De slides en de uitleg van de professor zijn in de samenvatting verwerkt. Als er vragen of opmerkingen zijn hoor ik het graag!

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 85 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 23 april 2021
Aantal pagina's 85
Geschreven in 2020/2021
Type Samenvatting

personality disorders
klinische psychologie
persoonlijkheidsstoornissen

€4,98

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Sophie Van Hove 2020 – 2021

Persoonlijkheidsstoornissen
1 HOORCOLLEGE 1: INTRODUCTIE
 Beschrijf (DSM-5)karakteristieken van persoonlijkheidsstoornissen (PDs) en PD clusters
 Beschrijf individuele PD clusters
 Beschrijf algemene historische ontwikkelingen in de diagnose van PDs in DSM
 Benoem de belangrijkste veranderingen voor PDs van DSM-IV tot DSM-5

1.1 PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
Persoonlijkheid = voortdurend stabiel patroon van de manier waarop je denkt, voelt en interacteert
met de wereld, met andere mensen en jezelf. Dat je dit op een stabiele manier doet in verschillende
contexten. Het is een beschrijving van jou in de wereld die pervasief en vrij onveranderbaar is.

Met de BIG FIVE zou je met de verschillende facetten jou persoonlijkheid aan kunnen geven.

Persoonlijkheidsstoornis = het is een stabiel patroon van innerlijke ervaring van gedrag dat verschilt
van de verwachting van een individu zijn cultuur, het is pervasief en niet flexibel, het begint in de
adolescentie en vroege volwassenheid, is stabiel over de tijd, en leidt tot klinische significante
distress of beperking in socialiteit, beroep of andere gebieden van functioneren.
Iemand kan een matige, stevige of hele erge persoonlijkheidsstoornis hebben.
Het is iets voortdurends, stabiels, het gaat over jou coherente manier om in de wereld te denken,
voelen en doen. Over jezelf in die wereld en je interactie met anderen, die vaak zal leiden tot moeilijk
functioneren.

Patronen kunnen zich op verschillende manier uiten. Het kan gaan over:
 Cognitie – manier waarop je nadenkt en interpreteert over jezelf, anderen en
gebeurtenissen.
 Affectiviteit – emoties: range, sterkte, schommelingen en of ze passen in de context.
 Interpersoonlijk functioneren
 Impuls controle
Exclusie criteria:

1

,Sophie Van Hove 2020 – 2021

Je mag niet zeggen dat iemand een persoonlijkheidsstoornis heeft, als je denkt dat het door een
andere mentale stoornis komt.  Je mag niet zomaar op een onderliggende persoonlijkheidsniveau
een stoornis gaan leggen.
Het mag geen gevolg zijn van misbruik van middelen of alcohol. Je interpretatie van het gedrag moet
je voorzichtig moet zijn.

*in andere woorden: je moet oppassen als iemand in een context, door stressoren, of mentale
toestanden dit niet zomaar mag wijten aan iemand zijn stabiele persoonlijkheid.

Voorbeeld:

De eerste zin is de kern van de persoonlijkheidsstoornis. Hieronder staan symptomen waar dit
specifiek wordt uitgewerkt.

Persoonlijkheidsstoornissen criteria DSM-5
Deze algemene omschrijving wordt gevolgd door extra informatie:
Diagnostic features – Dit is meer in verhaalvorm de omschrijving van de stoornis/symptomen, wat
zie je vaak als iemand deze stoornis heeft en wat komt er nog allemaal bij kijken.
Associated features supporting diagnosis – bv. dat iemand ook zelfmoordneigingen heeft bij de
stoornis.
Prevalentie – hoe vaak het voorkomt in de maatschappij/instellingen
Ontwikkeling en beloop
Risicofactoren en prognostische factoren – deze kunnen iets zeggen over het beloop en of mensen
van symptomen af kunnen raken
Cultuur-gerelateerde diagnostische problemen
Gender-gerelateerde diagnostische problemen – hier wordt beschreven dat een stoornis bv. vaker
aan vrouwen wordt toegeschreven omdat er een stereotype heerst, hier kan de psycholoog dan
rekening mee houden. De symptomen worden dan beschreven, waardoor de mogelijkheid bij elk
gender bekeken kan worden.
Differentiële diagnose – Stoornissen die overlap hebben worden beschreven, zodat er kan worden
bekeken of het geen andere stoornis is.
In de huidige DSM-5 staan 10 verschillende soorten persoonlijkheidsstoornissen:

2

,Sophie Van Hove 2020 – 2021

 Antisociale persoonlijkheidsstoornis
 Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD)
 Vermijdende persoonlijkheidsstoornis
 Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
 Narcistische persoonlijkheidsstoornis
 Theatrale persoonlijkheidsstoornis
 Obsessief compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCD)
 Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
 Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
 Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

De persoonlijkheidsstoornissen worden samengevat in Cluster A, Cluster B & Cluster C.
Cluster Specifieke PD Karakteristieken
Cluster A Paranoïde, Schizoïde & Raar, vreemd, excentriek
Schizotypisch
Vaak niet in psychiatrische
praktijk.
Mensen in dit cluster vaak
wantrouwen en geen behoefte
of interesse in sociaal contact.
Ook zien ze de stoornis zelf
vaak niet als probleem.

Cluster B Borderline, narcist, theatrale, Emotioneel, dramatisch, veel
antisociaal impulsiviteit, gericht op
zichzelf

Cluster C Afhankelijke, vermijdende, Angst, zorgen
obsessief-compulsieve

Cluster A PD Algemene beschrijving
Paranoïde Wantrouwen
Enige voornaamste symptoom. Het is een
stoornis die vaak met andere stoornissen
voorkomt, omdat het vaak moeilijk is om
interacties met de wereld te hebben.
Schizoïde Niet geïnteresseerd in sociale interacties,
weinig emoties bij interpersoonlijke settings

Schizotypisch Moeizame relatie met andere mensen,
excentriek in gedrag/kleding, wat samen gaat
met perceptuele distorties (wanen etc.)
Deze is uit cluster A die het meest tot lijden
leidt, en er is overlap met schizofrenie.

Cluster B PD Algemene beschrijving
Theatraal Excessief emotioneel, aandacht zoeken van
anderen om het gevoel te hebben dat ze
bestaan.

3

, Sophie Van Hove 2020 – 2021

Narcistisch Grandiositeit, bewondert willen worden, gebrek
aan empathie

Antisociaal Continu de rechten of grenzen van andere
mensen over gaan.

Borderline Stabiele instabiliteit, continu fluctueren over
emoties, zelfbeeld. Impulsiviteit.

Cluster C PD Algemene beschrijving
Vermijdende Sociale inhibitie, terugtrekgedrag, niet graag
samen met anderen werken/relaties aan gaan,
laag zelf-beeld.

Afhankelijke Vanuit slecht zelf-beeld aan andere mensen
hangen, altijd andere mensen nodig.

Obsessief-compulsieve Preoccupatie met order, controle en
perfectionisme
*Kern karakteristiek: angst over hoe jij in de wereld staat en hoe anderen jou interpreteren.

1.2 DSM EN ANDERE HANDBOEKEN
DSM(-5): Diagnostic Statistical Manual
De eerste DSM is uitgegeven in 1952/53. Het voordeel van de DSM is dat je met verschillende
wetenschappers het eens moet worden over de kernsymptomen en beschrijvingen van de
stoornissen, je gaat de betrouwbaarheid van het diagnosticeren verhogen. Je gaat allemaal a.d.h.v.
dezelfde beschrijvingen kijken naar je cliënten.
In de jaren 20’en 30’ kwam daar meer vraag naar, dat gebeurde al eerder in de medische
wetenschap. Rond de tweede wereldoorlog kwam er vooral in Amerika meer interesse in het
beschrijven van symptomen van PTSD.
In 2013: DSM-5. In NL wordt hier mee gewerkt: aan de hand van de DSM moet diagnosticeren ook
voor de zorgverzekering. Het is handig voor wetenschappers en therapeuten en voor het zorgstelsel.

Andere handboeken:
ICD-10: vooral in de VS – het internationale statische classificatie van aandoeningen en gezondheid-
gerelateerde problemen. Deze wordt gebruikt door de hele geneeskunde.
 ICD-10: classificatie van mentale en gedragsstoornissen.
In de jaren 80’ toen de DSM-3 werd uitgegeven, gingen de schrijvers van ICD-10 en DSM
samenwerken, zodat er veel overlap in beschrijving ontstond. Er is toen ook afgesproken dat we
zoveel mogelijk theorie neutraal blijven in de beschrijvingen, zodat we tot een zo valide en
omvangrijke mogelijke beschrijving van de stoornissen kunnen komen.

Psychodynamic diagnostic manual: uit theoretische psychodynamische traditie beschreven.

Hoe zit het geschiedkundig gezien?
DSM-I: andere benamingen en omschrijvingen dan dat we het nu hebben.
Door de geschiedenis heen hebben therapeuten, wetenschappers die met
persoonlijkheidsstoornissen werken, dezelfde soort cliënten zien. In een cliënt een representatie zien

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophievanhove. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting van de Hoorcolleges Persoonlijkheidsstoornissen

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud