Pedagogiek, Social Work jaar 1, semester 2, blok 3 (CHE)
Overzicht belangrijkste stof, begrippen en gedachten
De belangrijkste stof, begrippen en gedachten uit de onderstaande literatuur zijn verdeeld over zes
leertaken. Bij elke leertaak staat aangegeven welke literatuur daar uitgewerkt is.
Leertaak 1...............................................................................................................................................1
Leertaak 2.............................................................................................................................................12
Leertaak 3.............................................................................................................................................19
Leertaak 4.............................................................................................................................................26
Leertaak 5.............................................................................................................................................32
Leertaak 6.............................................................................................................................................38
Verwerkte literatuur
Boeken:
- Als opvoeden niet vanzelf gaat (Van Hoof & De Vries)
Hoofdstuk 1: paragrafen 1.1 – 1.4
Hoofdstuk 3: paragraaf 3.4
Hoofdstuk 5: paragraaf 5.3
Hoofdstuk 6
Hoofdstuk 7: paragrafen 7.1, 7.2.1, 7.2.3
Hoofdstuk 8: paragrafen 8.1 – 8.3
Hoofdstuk 9
Hoofdstuk 10
Hoofdstuk 11
Hoofdstuk 12
- Psychologie, een inleiding (Zimbardo, Johnson & McCann)
Hoofdstuk 7: paragrafen 7.1.2 – 7.1.3, 7.2.2 – 7.2.3, 7.3
Bijlagen:
- Denk in buffers (p. 11-19)
- Het herstel van het gewone leven (kort)
- Ouderschapsgroei van beginnende ouders (p. 21-31)
Site:
- Nederlands Jeugdinstituut (NJI), Dossier kindermishandeling
,Leertaak 1
Bestudeer de ondergenoemde literatuur. De vragen en begrippen op de volgende pagina’s helpen je
om de belangrijke dingen te vinden en te begrijpen. Bedenk na het maken van deze taak welke twee
vragen je zelf zou willen stellen in het werkcollege.
Overzicht te bestuderen literatuur
Bron Titel Hoofdstuk/ paragrafen Pagina’s
Boek Als opvoeden niet vanzelf gaat Hoofdstuk 1 17-32
1.1 – 1.4
Boek Als opvoeden niet vanzelf gaat Hoofdstuk 8 177-192
8.1, 8.2
Bijlage Denk in buffers 11-19
Site Nederlands Jeugdinstituut Dossier
kindermishandeling
Bijlage Het herstel van het gewone leven
1
,Als opvoeden niet vanzelf gaat: hoofdstuk 1 de paragrafen 1.1 – 1.4 (pagina’s 17-32).
1. Wat is pedagogiek en wat is orthopedagogiek?
Pedagogiek = de wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de algemene
opvoeding, het onderwijs en de hulpverlening aan kinderen en jeugdigen, met het oog op
verbetering van de praktijk. Hierbij wordt onderzocht: het pedagogisch handelen en de
effecten daarvan en opvoeding als maatschappelijk fenomeen en de factoren die daarmee
samenhangen (cultuur/normen/waarden).
Orthopedagogiek = de wetenschap die zich bezighoudt met bijzondere of specifieke
opvoeding en het in zijn ontwikkeling belemmerde kind. Daarnaast richt het zich op het
bestuderen, voorkomen en/of terugdringen van opvoedings-, ontwikkelings- en
schoolproblemen.
→ Dus pedagogiek houdt zich bezig met de algemene, gewone opvoeding en
orthopedagogiek met een specifieke groep verschijnselen, problemen die daarbij komen
kijken.
2. Bestudeer de onderstaande begrippen en gedachten die je tegenkomt in de tekst.
Orthopedagogiek
De wetenschap die zich bezighoudt met bijzondere of specifieke opvoeding, de problemen die
daarbij komen kijken en het in zijn ontwikkeling belemmerde kind. Daarnaast richt het zich op het
bestuderen, voorkomen en/of terugdringen van opvoedings-, ontwikkelings- en schoolproblemen.
Opvoeden
Het proces dat zich binnen een bepaalde gemeenschap of cultuur afspeelt tussen opvoeders en
kinderen.
Opvoeden, De Winter
Opvoeden is meer dan het aanpakken van gedragsproblemen. Het gaat om complexere zaken als
de vorming van persoonlijkheid, het ontdekken van identiteit, de zin van het bestaan en je plaats
in cultuur en samenleving.
Opvoeden, Kok
‘Het in relatie staan van opvoeder(s) en opvoedeling(en), waarin de opvoeder zich als persoon, als
zijn wijze van mens-zijn presenteert, een klimaat creëert dat persoonlijkheidsgroei bevordert en
leefsituaties zo hanteert dat deze optimale kansen bieden voor zelfontplooiing.’
- Kind én opvoeder nemen actief deel aan het opvoedingsproces. Er is sprake van
wederzijdse beïnvloeding: kind ontwikkelt en de opvoeder voedt op en groeit mee.
- Het gaat niet om het opvoedingsdoel (eindpunt), maar om een perspectief.
- Primair functioneel proces (zelfontplooiing van het kind door geborgenheid, veiligheid en
een uitnodigende (leer)omgeving) met daarbinnen intentionele momenten (het
uitoefenen van doelgerichte invloed: het kind iets leren, duidelijk maken of laten ervaren.).
Ontwikkelen eigenheid, Kok
Elk mens wordt geboren met ontwikkelingsmogelijkheden die tot uiting komen in interactie met
de omgeving. Het opvoedingsproces draagt eraan bij dat het kind deze eigenheid ontplooit. Dit
gaat beter wanneer de opvoeders op een juiste manier reageren op wat het kind aan hen vraagt.
Relatie, Kok
De relatie (tussen opvoeder(s) en opvoedeling(en)) is de basis van het opvoedingsproces; zonder
relatie is opvoeden niet mogelijk.
Opvoedingswaarden, Pels et al.
Er zijn twee belangrijke opvoedingswaarden:
1. Autonomie: zelfbepaling, zelfstandigheid. Staat meer voorop in de westerse samenleving.
2. Conformiteit: aanpassing aan de eisen van de omgeving. Staat meer voorop in de niet-
westerse samenleving.
Pedagogische Civil Society, De Winter
Opvoeden is meer dan een persoonlijk project van ouders. De Winter noemt de invloed van de
2
, sociale kwaliteit van een wijk en sterke sociale netwerken, waarin ook anderen dan de ouders zich
verantwoordelijk voelen voor het opgroeien van jeugdigen.
3
