Samenvatting Noble Vroegmoderne Geschiedenis
H 12 The Renaissance
Met schilderijen als The School of Athens van Rapheal en andere schilderijen brachten ze
christenen en klassiekers, schrijvers en kunstenaars samen, en legden ze het hele culturele
hervormingsplan van de Renaissance vast. De heropleving die deze schilderijen vieren, was
een reactie op de religieuze, sociale, economische en politieke crisis die in het vorige
hoofdstuk werd besproken. Zoals de twee schilderijen van Rapheal impliceren, waren
renaissanceschrijvers ervan overtuigd dat alle kennis, heidens en christelijk, oud en modern,
kon worden gecombineerd tot één uniforme kijk op de wereld. Italianen uit de Renaissance
schreven over zichzelf en hun tijdgenoten als mensen die de kunst '' een nieuw leven
hadden ingeblazen '', de schilderkunst 'hadden gered' en 'klassieke schrijvers hadden
herontdekt’. Deze visie komt vooral uit het werk van de negentiende-eeuwse Zwitserse
historicus Jacob Burckhardt. De Renaissance biedt ons een uitstekende gelegenheid om na te
denken over revolutionaire culturele veranderingen. Hoe moeten we dan de renaissance in
Europa karakteriseren?
Humanism and Culture in Italy, 1300-1500
Italianen wendden zich tot modellen uit de klassieke oudheid in hun pogingen om te gaan
met actuele kwesties van culturele, politieke en educatieve hervormingen. Een groep
geleerden, die bekend werden als humanisten, begon de superioriteit van de literatuur,
geschiedenis en politiek uit het verleden te betwisten.
The Emergence of Humanism
Het humanisme had aanvankelijk meer aantrekkingskracht in Italië dan elders in Europa,
omdat de cultuur in Midden- en Noord-Italië aanzienlijk meer seculier en meer stedelijk was
dan de cultuur in een groot deel van de rest van Europa. Verschillen tussen Italië en Noord-
Europa zijn ook zichtbaar in de structuur van het lokale onderwijs. In noordelijk Europa werd
onderwijs georganiseerd om de plaatselijke kerken geestelijken te bieden. In de steden van
Italië was het veel waarschijnlijker dat het onderwijs onder toezicht stond van stadsbesturen
om training te geven in boekhouding, rekenen en het opstellen van zakelijke brieven. Logica
en scholastische filosofie domineerden het universitair onderwijs in Noord-Europa in de
veertiende en vijftiende eeuw, maar hadden minder invloed in Italië, waar het onderwijs zich
concentreerde op de praktische kwesties van het stadsleven in plaats van op theologische
speculatie. Tegen 1300 was het gebruikelijk dat steden de feestdagen van hun
beschermheiligen vierden als belangrijke politieke en religieuze festivals. Literatuur uit het
begin van de veertiende eeuw legde de nadruk op de cultuur van steden. De meerderheid
van de ontwikkelde Italianen in de vroege veertiende eeuw was niet bijzonder in de ban van
gedachten aan het oude Rome. Italiaanse historici kozen ervoor om de geschiedenis van hun
geboorteplaats te schrijven.
, Petrach and Early Humansim
De eerste Italianen die bewust terugkeken naar de literaire en historische voorbeelden van
het oude Rome waren een groep Noord-Italiaanse advocaten en notarissen die Romeinse
auteurs imiteerden. Deze grotendeels emotionele fascinatie voor de antieke wereld werd
omgevormd tot een literaire beweging voor hervorming door Francesco Petrach (1304-
1374), die het idee om klassieke morele en literaire ideeën te vermengen met de zorgen van
de veertiende eeuw populair maakte. Petrach geloofde dat een tijdperk van duisternis de
Romeinse wereld scheidde van zijn eigen boekdeel en dat de scheiding alleen kon worden
overwonnen door studie en reconstructie van klassieke waarden. Petrach werkte zijn hele
leven om de geschiedenis en literatuur van Rome te reconstrueren. Petrachs humanisme
was niet wereldlijk of seculier; hij was en bleef een toegewijde christen.
Humanistic Studies
Petrach's programma van humanistische studies werd vooral populair bij de rijke oligarchie
die het politieke leven in Florence domineerde. De Florintijnse kanselier Coluccio Salutati
(1331-1406) en een generatie jonge intellectuelen die zijn cirkel vormden, ontwikkelden een
ideologie van civiel humanisme. Meer dan Petrarca zelf wilden civiele humanisten mannen
van deugdzaamheid creëren en inspireren die de leiding konden nemen in de regering en
hun medeburgers konden beschermen tegen wetteloosheid en tirannie.
Educational Reform
Een van Petrarca 'meest enthousiaste volgelingen was Guarino van Verona (1374-1460), die
de belangrijkste pleitbezorger werd van onderwijshervormingen in het Italië van de
Renaissance. Guarino legde de nadruk op een zorgvuldige studie en het uit het hoofd leren
van grote hoeveelheden religieuze geschiedenis en poëzie. Guarino's voorbeeld werd op
grote schaal gevolgd.
The Limits of Humanism
Omdat Italianen humanistisch onderwijs zagen als een voorbereiding op het openbare leven,
was het niet nodig voor arbeiders, vrouwen of anderen zonder politieke macht. Dus hoewel
veel vrouwen leerden lezen en zelfs schrijven, exposeerden ze hun leerproces op beperkte
manieren. Vrouwen handelden voorzichtig omdat veel mannen wantrouwend stonden
tegenover geletterde vrouwen. Vrouwen speelden wel een rol, maar die werd altijd
beïnvloed door aannames over wat gepast was voor een vrouw.
The Transformation of Humanism
De fascinatie voor onderwijs gebaseerd op oude autoriteiten werd versterkt door de
ontdekking in 1416, in het klooster van Sankt Gallen in Zwitserland, van een compleet
manuscript van Quintilian's Institutes of Oratory, een eerste-eeuwse verhandeling over het
juiste onderwijs voor een jonge Romeinse partriciër.