Samenvatting
Samenvatting geschiedenis Tijdvak 8
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting geschiedenis Tijdvak 8 havo 4/5
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 8; De tijd van burgers en stoommachinesIn de 19 e eeuw maakte de landbouwstedelijke samenleving in Europa en de VS plaats voor een
stedelijke samenleving. Europese mogendheden gingen de wereld overheersen. De Europese
samenlevingen democratiseerden. Politieke stromingen als het liberalisme, socialisme en
nationalisme ontstonden.
Manchester, 1835
De Franse reiziger Alexis de Tocqueville bezocht in 1835 Manchester en beschreef de smerigheid van
deze fabrieksstad. Hij was geschokt door de kommervolle omstandigheden waarin mensen woonden
en hun werk moesten doen.
Verandering en vernieuwing
Manchester was echter de meest besproken stad ter wereld: symbool van vooruitgang en hel op
aarde tegelijkertijd. Het was de eerste industriestad en hier was de industriële revolutie begonnen.
Denkers en schrijvers uit de hele wereld trokken er heen omdat hier de toekomst te zien was.
Eeuwenlang had in Europa een grote meerderheid van de bevolking in de landbouw gewerkt. Door
de industriële revolutie verloor het platteland zijn overheersende positie. Steden groeiden en de
totale Britse bevolking verviervoudigde van 10 tot 40 miljoen. De Nederlandse bevolking groeide van
2 tot 5 miljoen.
Burgerlijke cultuur
De economische ontwikkeling leidde ook tot sociale veranderingen. Velen leefden in armoede en
tegenstellingen tussen arm en rijk namen toe, maar toch gingen steeds meer mensen delen in de
groeiende welvaart. De macht van de adel nam af en van de rijke burgerij nam toe, waardoor de
burgerlijke cultuur overheersend werd. De 19 e- eeuwse burgerij bestond uit handelaren,
fabrikanten, winkeliers en zelfstandige ambachtslieden, ingenieurs, bankmedewerkers,
kantoorpersoneel en andere 'witte boorden' uit het bedrijfsleven en de zogenaamde vrije beroepen.
Hoewel verschillend hadden ze gemeenschappelijke normen en waarden, waarbij zelfbeheersing
voorop stond vooral op seksueel gebied. De burgerij was ook optimistisch. Velen geloofden dat
iedereen (vooral mannen) succes konden hebben. Vrouwen dienden te zorgen voor een veilige
thuishaven.
Europese macht
Onder invloed van de sociale en economische veranderingen ontstonden politieke stromingen zoals
het liberalisme en socialisme. Het werd de eeuw van de democratisering: de macht van de via
censuskiesrecht gekozen parlementen nam toe en steeds meer mensen kregen kiesrecht. Daarnaast
zette het feminisme zich in voor meer rechten voor vrouwen, en nam het Europese nationalisme toe.
Er ontstond hevige concurrentie tussen de industrielanden, die hun macht wilden uitbreiden over de
hele wereld door middel van koloniën.
, Paragraaf 8.1 De industriële revolutie
Deze paragraaf gaat over het kenmerkende aspect: de industriële revolutie
In Engeland begon de industriële revolutie in de 2e helft van de 18e eeuw. Zo ontstond er een
industriële samenleving waarin meer dan de helft van de bevolking in de steden woonde.
Het leger van generaal Ludd
Niet iedereen was voorstander van de industriële revolutie. Zo voerden leden van de zogenaamde
Ludd's Army acties uit, overvielen fabrieken en vernielden weefmachines. De overheid moest
soldaten sturen om de vernielingen te laten stoppen. Maar het geweld verspreidde zich naar andere
plaatsen. Ook braken er in steden hongeropstanden uit. Een groot aantal daders werd opgepakt en
tientallen van hen opgehangen of naar Australië gedeporteerd. Daardoor ging het 'luddisme' als een
nachtkaars uit.
Een trage revolutie
Het waren vooral de wevers die protesteerden tegen de verdwijning van hun traditionele handwerk.
Ze waren werkloos geworden of moesten genegen nemen met een lager inkomen, waardoor ze
armoede en zelfs honger leden. In de industrie maakten handwerktuigen plaats voor machines, die
werden aangedreven door stoom en later gas of elektriciteit. Er kwam een voortdurende
technologische vooruitgang op gang waarbij de productie werd gemechaniseerd. Vanuit Engeland
verbreidde de industrialisatie zich geleidelijk over de wereld.
Engeland komt op stoom
De industrialisatie begon met simpele uitvindingen in de textielnijverheid, maar groeide steeds
verder uit doordat men stoommachines ging toepassen, die bij elkaar werden gezet in fabrieken.
Daardoor kwam de machine-industrie, de ijzerindustrie en de steenkolenwinning tot grote bloei. De
arbeidsproductiviteit nam toe. In 1825 kon een arbeider per uur 350 keer zoveel katoendraad maken
als in 1750. Het gebruik van katoen werd steeds groter.
Landbouw- en transportrevolutie
Waarom begon de industriële revolutie juist in Groot-Brittannië ?
1) In Groot-Brittannië waren er rijke ondernemers die winst wilden maken, staken geld in machines
en namen grote aantallen arbeiders in loondienst. Het kapitalisme breidde zich zo uit van de handel
naar de industrie.
2) Ze probeerden voortdurend concurrerend te werken en betere producten te maken.
3) Door de agrarische revolutie konden steeds meer mensen worden gevoed, waardoor
arbeidskrachten beschikbaar kwamen voor de industrie.
4) Door de transportrevolutie. In Engeland liet men kanalen graven waardoor een netwerk van
waterwegen ontstond waaraan fabrieken werden gebouwd, die over de kanalen de benodigde
goederen konden aan- of afvoeren.
5) De komst van de stoommachine maakte ook de stoomlocomotief mogelijk. Hierdoor ontstond er
in Groot-Brittannië een dicht spoorwegennet dat alle belangrijke steden verbond.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anniekzwiers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen