Kenmerkende aspecten 3
§1 - Het leven van jagers en verzamelaars 5
§2 - De opkomst van de landbouw 5
HOOFDSTUK 2 - De tijd van Grieken en Romeinen 7
§1 - Wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat 7
§2 - Cultuur in het Romeinse Rijk 8
§3 - Jodendom en christendom 9
§4 - Romeinen en Germanen 10
HOOFDSTUK 3 - De tijd van monniken en ridders 11
§1 - De opkomst van de Islam 11
§2 - Hofstelsel en horigheid 11
§3 - Het feodale stelsel 12
§4 - Christendom in Europa 13
HOOFDSTUK 4 - De tijd van Steden en staten 13
§1 - De opkomst van steden 13
§2 - De stedelijke burgerij 14
§3 - Staatsvorming en centralisatie 15
§4 - kerk en staat 15
§5 - Christelijke Europa en de buitenwereld 16
HOOFDSTUK 5 - De tijd van ontdekkers en hervormers 16
§1 - De renaissance 16
§2 - De Europese expansie 18
§3 - De Reformatie 18
§4 - De Nederlandse opstand 19
HOOFDSTUK 6 - De tijd van regenten en vorsten 20
§1 - Een wereldeconomie 20
§2 - De gouden eeuw van Nederland 22
§3 - Het absolutisme 23
§4 - De wetenschappelijke revolutie 23
HOOFDSTUK 7 - De tijd van pruiken en revoluties 24
§1 - De verlichting 24
§2 - Het ancien régime 25
§3 - De democratische revoluties 25
§4 - Kolonialisme en slavernij 26
HOOFDSTUK 8 - De tijd van burgers en stoommachines 27
§1 - De industriële revolutie 27
§3 - Democratisering 29
§4 - De emancipatiebewegingen 31
§5 - De sociale kwestie 32
§6 - Het moderne imperialisme 33
HOOFDSTUK 9 - De tijd van de wereldoorlogen 34
§1 - De Eerste Wereldoorlog 34
, §2 - De economische wereldcrisis 36
§3 - De totalitaire systemen 38
§4 - Propaganda en communicatie 40
§5 - De Tweede Wereldoorlog 40
§6 - De holocaust 41
§7 - De bezetting van Nederland 42
§8 - Verzet tegen het kolonialisme 43
HOOFDSTUK 10 - Tijd van televisie en computer 43
§1 - Dekolonisatie 43
§2 - De koude oorlog 44
§3 - Welvaart en cultuur 44
§4 - Eenheid en verdeeldheid in Europa 44
§5 - Pluriforme en multiculturele samenlevingen 45
§6 - Naar de wereld van nu 45
Begrippen 45
2
,Kenmerkende aspecten
Tijdvak 1
De tijd van jagers en boeren - Prehistorie
● De levenswijze van jager-verzamelaars.
● Het ontstaan van landbouw en landbouw stedelijke samenlevingen.
● Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.
Tijdvak 2
De tijd van Grieken en Romeinen - Oudheid
● De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in
de Griekse stadstaat.
● De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
● De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa
verspreidde.
● De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van
Noordwest-Europa.
● De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische
godsdiensten.
Tijdvak 3
De tijd van monniken en ridders - Middeleeuwen
● De verspreiding van het christendom in geheel Europa.
● Ontstaan en verspreiding van de Islam.
● De vrijwel volledige vervanging in het West-Europa van de agrarische cultuur, georganiseerd
via hofstelsel en horigheid.
● Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.
Tijdvak 4
De tijd van steden en staten - Middeleeuwen
● De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
● De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
● Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke
macht het primaat behoorde te hebben.
● De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de
kruistochten.
● Het begin van staatsvorming en centralisatie.
Tijdvak 5
De tijd van ontdekkers en hervormers - Vroegmoderne tijd
● Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling.
● Het hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
● Het begin van de Europese overzeese expansie.
● De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg
had.
● Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
Tijdvak 6
De tijd van regenten en vorsten - Vroegmoderne tijd
● Het streven van vorsten naar absolute macht.
● De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht
van de Nederlandse Republiek.
● Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.
● De wetenschappelijke revolutie.
3
, Tijdvak 7
De tijd van pruiken en revoluties - Vroegmoderne tijd
● Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
● Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
● Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.
● De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten,
grondrechten en staatsburgerschap.
Tijdvak 8
De tijd van burgers en stoommachines - Moderne tijd
● De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving.
● Discussies over de ‘sociale kwestie’.
● De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
● De opkomst van emancipatiebewegingen.
● Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan
het politieke proces.
● De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionnalisme en feminisme.
Tijdvak 9
De eerste helft van de Twintigste Eeuw - Moderne tijd
● De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
● Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme /
nationaalsocialisme.
● De crisis van het wereldkapitalisme.
● Het voeren van twee wereldoorlogen.
● Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
● De Duitse bezetting van Nederland.
● Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
● Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.
Tijdvak 10
Tijd van televisie en computers - Moderne tijd
● De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop
en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
● De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
● De eenwording van Europa.
● De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
● De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
Landen afkortingen
FR = Frankrijk
NL = Nederland
RU = Rusland
DU = Duisland
GB = Groot-Brittannië
O-H = Oost-Hongarije
JA = Japan
SU = Sovjet-Unie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiesamenvattinge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.