Samenvatting van:
- Verpleegkundige Zorgverlening
- Verpleegtechnische Vaardigheden
- Communicatie & Samenwerking
- Gedragsleer
LET OP: Geneeskunde zit hier NIET in
1.2 Vitale functies
1. Vitale functies beoordelen
2. Diverse meetinstrumenten toepassen met betrekking tot het meten van
de vitale functies
De vitale functies zijn:
Ademhaling
Circulatie (polsslag en bloeddruk)
Temperatuur
Ademhaling
Je kunt de ademhaling bewaken door het waarnemen van de 4 kwaliteiten van de
ademhaling:
1. Frequentie: aantal in- en uitademingen per minuut.
2. Diepte: is er sprake van een oppervlakkige of diepe ademhaling?
3. Regelmaat: is de ademhaling regelmatig?
4. Ademhalingspatronen: is er een steeds terugkerend patroon in de ademhaling?
Volwassenen: 15 – 17 keer per minuut.
Tieners: 12 – 20 keer per minuut.
Kinderen: 20 – 30 keer per minuut.
Zuigelingen: 30 – 50 keer per minuut.
Apneu: ademhaling is afwezig.
Dyspneu: benauwdheid/kortademig.
Hyperventilatie: overademhaling.
Kussmaulademhaling: zeer diepe, ononderbroken en regelmatige ademhaling
ernstige diabetes.
Cheyne-stokesademhaling: diepte van ademhaling neemt eerst toe, daarna af en
stopt daarna even bijna stervende zorgvragers en verminderde pompfunctie hart.
Zuchtende ademhaling: regelmatige ademhaling met af en toe een zucht normaal
bij kinderen en bij hersenvliesontsteking/hersenbeschadigingen.
Happende ademhaling: gasping, diepe inademing waarbij alle
hulpademhalingsspieren worden aangespannen en het hoofd achterover wordt
geworpen, onderkaak naar beneden zakt en mond staat open stervende mensen
die al een ademhalingsstilstand hebben gehad.
Atactische ademhaling: volledig onregelmatige ademhaling qua diepte en frequentie
slaapmiddel vergiftiging, narcose en hersentumor.
,Langzame ademhaling zonder benauwdheid: geen betekenis.
Snelle ademhaling zonder benauwdheid: opwinding, hoge temperatuur en als diep
ademhalen pijnlijk is.
Enkele aspecten van de ademhaling kun je vrij eenvoudig controleren:
Geluid.
o Wanneer je een piep hoort heet dit stridor.
o Inspiratoire stridor: vernauwing zit hoog in de luchtwegen, geluid tijdens
inademing.
o Expiratoire stridor: vernauwing zit laag in de luchtwegen, geluid tijdens
uitademing.
Geur: normaal is de uitgeademde lucht geurloos. Uitademingslucht kan gaan ruiken
bij slechte gebitsverzorging, infecties in de bovenste luchtwegen, vergiftigingen en
stofwisselingsstoornissen
o Foetor ex ore: onaangenaam ruiken uit de mond.
Lichaamskleur: de kleur van de huid wordt voornamelijk bepaald door twee factoren:
doorbloeding en pigment.
o Cyanose: het blauw verkleuren van de huid en slijmvliezen.
o Centrale perifere: lippen, tong, nagelbed en oren zullen blauw kleuren.
o Perifere cyanose: vingers, tenen en neuspunten woorden blauw.
Bij het opnemen van de ademhalingsfrequentie kun je de volgende hulpmiddelen
gebruiken:
Polsteller
Secondewijzer op een horloge
Secondewijzer op een klok
Stopwatch
Circulatie (= bloedsomloop)
De circulatie zorgt ervoor dat de weefsels van zuurstof en voedingsstoffen worden voorzien
en dat afvalstoffen en koolzuur worden afgevoerd. De circulatie bestaat uit polsslag en
bloeddruk.
Polsslag
De 4 kwaliteiten van de pols
1. Frequentie: aantal slagen per minuut.
2. Regelmaat: is de pols regelmatig of niet?
3. Gelijkmatigheid: zijn de polsslagen gelijk gevuld?
4. Kracht: is de pols al of niet heftig?
Iemand in rust: 60 – 100 polsslagen per minuut.
Ouderen: 60 polsslagen per minuut.
Pasgeborene: 120 polsslagen per minuut.
, Tachycardie: frequentie van 100+ slagen per minuut.
Bradycardie: frequentie van 50- slagen per minuut.
Regulaire pols: slagen komen regelmatig.
Irregulaire pols: slagen komen onregelmatig.
Inequale pols: vulling is onregelmatig.
Equale pols: vulling van de pols is elke keer gelijk
Arteriaradiallis: plaats (op pols) waar de hartslag wordt geteld.
Bloeddruk (= tensie)
Bij de bloeddrukwaarden wordt RR vermeld: RivaRocci, dit zegt iets over de manier waarop
de bloeddruk is gemeten.
Systolische druk: bovendruk.
Diastolische druk: onderdruk.
Verschillende hulpmiddelen om de bloeddruk te meten:
Kwikbloeddruk meter (betrouwbaarste)
Digitale bloeddrukmeters
Manometerbloeddrukmeters
Continue registratie
Elektronische bloeddrukmeters of automatische digitale bloeddrukmeters (geen
stethoscoop nodig)
De gemeten waarde worden uitgedrukt in millimeter kwik of mmHg bovendruk/onderuk
mmHg.
Hypertensie: te hoge bloeddruk
Hypotensie: te lage bloeddruk
Meest voorkomende oorzaken lage bloeddruk
Uitdroging
Heftige allergische reactie
Bloedverlies
Hartinfarct/hartritmestoornis
Letsel
Te veel alcohol/bepaalde medicijnen
Lichaamstemperatuur
, Een constante lichaamstemperatuur is van belang voor het goed functioneren van de
verschillende organen.
Oorzaken verhoogde lichaamstemperatuur
Het lichaam is niet in staat om alle geproduceerde warmte kwijt te raken.
Door ziekte loopt de temperatuur gemakkelijk op.
Het temperatuurregulatiecentrum is hoger afgesteld.
Afwijkende waarden
Verhoging: 37,5°C – 38°C
Koorts: 38 °C – 41 °C
Hyperthermie: >41°C
Hypothermie (onderkoeling: <35°C
Temperatuursverloop in koortsperiode:
Kritische daling: snelle temperatuurdaling, gepaard gaand met sterk zweten.
Lytische daling: langzaam dalende temperatuur.
Febris remittens: koorts met wisseling van meer dan één graag. De laagste
temperatuur blijft hoger dan 38°C.
Febris intermittens: wisselende temperatuur. De laagste temperatuur ligt rond de
37°C.
Lichaamstemperatuur kun je op verschillende plaatsen meten:
Rectale temperatuurmeting: anus.
Orale temperatuurmeting: onder tong.
Axillaire temperatuurmeting: onder oksel.
Tympanische temperatuurmeting: in oor.
Hulpmiddelen die je kunt gebruiken om de temperatuur op te meten:
Elektrische thermometers
Orale digitale thermometers
Oor thermometers
Sondes voor continue registratie
Wegwerpthermometers
Een zorgvrager met koorts heeft extra verzorging nodig om complicaties te voorkomen
Medicijnen op het juiste moment
Geef de zorgvrager persoonlijke verzorging. Verschoon zijn kleding en bed. Dek hem
niet te warm toe.
Geef de zorgvrager de juiste mond- en oogverzorging.
Geef hem licht verteerbare voedingsmiddelen of voedsel dat hij lekker vindt en kan
hebben. Biedt de zorgvrager regelmatig dranken aan (waar voedingstoffen in zitten).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijecvc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
