Samenvatting maatschappijwetenschappen hoofdstuk 16 op basis van leerdoelen zodat je weet wat je moet kennen en kunnen op de toets. Helder en uitgebreid.
Samenvatting hoofdstuk 16
16.1 Context: piraterijbestrijding - Rol van vertrouwen in internationale relaties - uitleggen
waarom vertrouwen juist in internationale context moeilijk is, en toch cruciaal - voorbeelden
herkennen van gebeurtenissen die vertrouwen schaden of gebrek aan vertrouwen duidelijk maken.
Voor het slagen van een effectieve samenwerking tussen internationale relaties is
onderling vertrouwen en wederzijdse acceptatie nodig. Dit kan lastig zijn omdat onderling
wantrouwen in de (inter)nationale politiek een rol speelt. Daarnaast is samenwerking altijd
een kwestie van geven en nemen, waarbij niet iedereen evenveel hoeft in te leveren, want er
is asymmetrische interdependentie (afhankelijkheid) door machtsverschillen. Een kleiner
land is dus afhankelijker van een samenwerking dan een groot land. Samenwerking is
belangrijk voor de vorming en instandhouding van sociale cohesie.
Interdependentie - gevolgen van symmetrie of asymmetrie beredeneren voor macht,
samenwerking en conflict
(even wat achtergrondinfo)
Gevoeligheid: de mate dat iets je raakt en je kwetsbaarheid: dat is de mate waarop je
alternatieven hebt. Als je geen alternatieven voor de interdependentie hebt dan ben je dus
erg kwetsbaar, maar als je meerdere alternatieven hebt dan ben je minder kwetsbaar.
Asymmetrische en symmetrische interdependentie: in de werkelijkheid zal er bijna nooit
sprake zijn van symmetrische interdependentie.
Gevolgen macht, conflict, samenwerking: Bij asymmetrische interdependentie is er sprake
van machtsverschil. Op internationaal niveau leidt dit soms tot oorlog en geweld (conflict).
Als bijvoorbeeld 2 staten evenveel macht hebben kunnen zij beide niet hun eigen wil
opleggen, er is machtsevenwicht. Samenwerking is het middel om sociale en politieke
conflicten op te lossen/voorkomen.
Conflict- en harmoniemodel - redeneringen en opvatting over politiek herkennen in tekst
Conflict: groepen en organisaties met eigen doelen en belangen die d.m.v. strijdmiddelen
de politiek en bevolking door media beïnvloeden en overtuigen. Lukt dit niet/geen
compromis dan zwaardere middelen zoals bijv. stakingen/burgerlijke ongehoorzaamheid
Harmonie: overlegcultuur, bereiken van consensus staat centraal,(wanneer een
overeenstemming breed gedragen wordt)
16.2 Analyse van internationale samenwerking
Vormen van internationale samenwerking - herkennen in tekst - voor- en nadelen kunnen
herkennen van non-gouvernementele, intergouvernementele en supranationale samenwerking
Voordelen Nadelen
Non-gouvernementele - Onafhankelijk van staten - Sommige ngo’s nemen geld van een
samenwerking - Ideële doelstellingen overheid aan, zijn ze dan nog wel zo
(niet statelijke actoren) onafhankelijk in hun besluitvorming?
- In het geval van VN: geen macht, alleen
gezag. Landen hoeven zich dus niet ergens
aan te houden.
, Intergouvernementele - Biedt mogelijkheid om afspraken of -Bij conflict grote gevolgen voor onderling
samenwerking bepaalde terreinen te maken vertrouwen
(tussen staten) - Staten bepalen zelf hoeveel
soevereiniteit ze afstaan
Supranationale samenwerking -Heeft in EU gezorgd voor vrede en - Staten moeten soevereiniteit afstaan
(geen overkoepelend orgaan) welvaart - Bureaucratisch
Verschillende soorten meerderheid - effect beredeneren op snelheid en legitimiteit van
besluitvorming
- Unanimiteit: iedereen moet voor zijn; iedereen heeft vetorecht.
- ‘Gewone meerderheid’: de meerderheid moet het er mee eens zijn.
- Gekwalificeerde meerderheid: de meerderheid moet aan bepaalde eisen voldoen
(bijv. minimaal 55% waarvan de lidstaten gezamenlijk minimaal 65% van de
inwoners moet tellen).
Bij de ‘gewone meerderheid’ kan dus het snelst een beslissing worden genomen omdat de
kans het grootst is dat het besluit wordt aangenomen, omdat er maar de helft voor moet zijn.
De legitimiteit is wel niet zo groot, omdat de besluitvorming in het slechtste geval maar
representatief is voor de helft van de mensen. Bij unanimiteit duurt de besluitvorming het
langst, want iedereen moet voor zijn, dus de kans is erg klein dat iedereen voor is, waardoor
besluitvorming erg lang duurt. Als er een beslissing wordt genomen is de legitimiteit wel erg
groot, omdat het representatief is voor alle mensen die over dit besluit gaan.
Gekwalificeerde meerderheid zit hier een beetje tussenin.
Dilemma van collectieve actie - herkennen in tekst- collectief goed benoemen uit voorbeeld in
tekst - omschrijven wat free riders zijn in voorbeeld in tekst.
Collectieve goederen zijn goederen die alleen door de overheid geleverd worden zoals
dijken, wegen en onderwijs. Het dilemma hierbij is het free-riderprobleem, sommige mensen
maken gebruik van goederen/diensten zonder hiervoor te betalen of bij te dragen aan de
instandhouding ervan.
VN, IMF, wereldbank, wereldhandelsorganisatie - officiële taken en vorm van samenwerking
kennen - macht en beperkingen van de VN
VN: samenwerking op gebied van internationale recht, mondiale veiligheid, het bevorderen
van mensenrechten, ontwikkeling van de wereldeconomie en onderzoek naar
maatschappelijke en culturele ontwikkelingen.
Nauwelijks macht want niet supranationaal (lidstaten niet verplicht zich aan besluiten te
houden)
IMF en Wereldbank: oefenen macht uit door het al dan niet beschikbaar stellen van
financiële middelen aan landen die dat nodig hebben en door daar eisen aan te verbinden.
Wereldhandelsorganisatie: staten maken afspraken over regels die gelden bij de
internationale handel. Taak: bevordering internationale handel, beslechting van
handelsconflicten en opheffing van handelsbarrières.
VN-veiligheidsraad - bevoegdheden kennen, wat zou veiligheidsraad kunnen doen in voorbeeld uit
tekst?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliabeekman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
