Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648
Opstand in de Nederlanden (1515-1572)
Tijdlijn
1515 Karel V wordt heerser over een groot deel van de Nederlanden
1521 Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms
1531 Instelling drie Collaterale Raden
1543 Karel V heeft alle Nederlanden in handen
1550 Instelling van de Bloedplakkaten
1555 Filips II erft de Nederlanden
1566 - Smeekschrift der Edelen - Beeldenstorm
1567 De hertog van Alva komt aan in de Nederlanden
1572 De geuzen ontketenen de Opstand in Holland en Zeeland
Personen
Karel V (1500-1558)
Heer der Nederlanden
Keizer van het Duitse Rijk
Aartshertog van Oostenrijk
Koning van Spanje
Dreigingen door het groeiende Osmaanse (Turkse) rijk en de Reformatie in
Centraal-Europa.
Hertog van Alva (1507-1582)
Hertog van Alva en Huéscar
Generaal
Landvoogd van de Nederlanden
1567 einde aan politieke onrust en beeldenstorm door Raad van Beroerten.
Filips II (1527-1598)
Heer der Nederlanden
Koning van Spanje
Koning van Portugal (vanaf 1580)
1555 helft van het rijk van zijn vader Karel V, ook dezelfde problemen,
grotendeels in Spanje, na 1559 nooit meer naar de Nederlanden.
Willem van Oranje (1533-1584)
Prins van Orange
Graaf van Nassau
Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht
Lid van de Raad van State
Uit een Luthers gezin, maar katholieke opvoeding door Karel V ->
vooraanstaande edelman. Grote leider van de Opstand, vermoord door
aanhanger van Filips II.
Voorbeelden
1521 - Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms
Karel V zat voor en wilde dat Luther zijn ketterij herriep. In 1517 had Luther de
aflatenhandel bekritiseerd en hij wilde een einde maken aan de heiligenverering
en de andere soorten ‘bijgeloof’. Vanwege deze houding deed de paus hem in de
ban. Nu nog één kans om uitspraken terug te nemen -> nee -> vogelvrij. Kreeg
bescherming van Duitse vorsten.
1531 - Instelling drie Collaterale Raden
Raad van State; advies over beleid
, Geheime Raad; wetten voorbereidden en uitvaardigde en toezag op
uitvoering door steden en gewesten
Raad van Financiën; opstelling begroting en bedes
Hoge edellieden, maar ook ambtenaren. Onderdeel van centralisatiepolitiek en
een oorzaak voor het verzet.
1550 - Instelling van de Bloedplakkaten
Iedereen die zich schuldig maakte aan ketterij, moest de doodstraf krijgen. Een
oorzaak van het verzet.
Ontstaan van de Republiek (1572-1588)
Tijdlijn
1572 De geuzen nemen Den Briel in
1573 Alva verlaat de Nederlanden
1574 Ontzet van Leiden
1575 Spanje ging bankroet
1576 Pacificatie van Gent
1578 Alteratie van Amsterdam
1579 Unie van Utrecht
1580 Filips II deed Willem van Oranje in de ban
1581 Plakkaat van Verlatinghe
1584 Willem van Oranje wordt vermoord
1588 - De Noordelijke Nederlanden gaan verder als zelfstandige republiek - De
Spaanse Armada wordt verslagen
Personen
Hertog van Alva (1507-1582)
Hertog van Alva en Huéscar
Generaal
Landvoogd van de Nederlanden
1567-1573
Elizabeth I (1533-1603)
Koningin van Engeland
Koningin van Ierland
Werd gezien als ketter door Filips II, in de ban door paus. Opstandelingen en
Elizabeth hadden dus een gemeenschappelijke vijand.
Voorbeelden
1574 - Het Ontzet van Leiden
Leiden sloot zich aan bij de Opstand in 1572. Strategisch gelegen dus Alva wilde
Leiden hebben en soldaten lagen een jaar voor de muur te wachten. Dijken
werden doorgestoken. 3 oktober 1574 voerden de geuzen de stad binnen.
1578 - Alteratie van Amsterdam
Katholieke stadsbestuur van Amsterdam bleef trouw aan Filips II. Propaganda,
aanvallen en economische blokkade -> situatie onhoudbaar en bestuur werd
afgezet - op vreedzame wijze. Zonder bloedvergieten.
1581 - Plakkaat van Verlatinghe
Het volk is er niet om alles te doen wat de vorst beveelt en hem onderdanig als
slaaf te dienen. Geschreven door de Staten-Generaal in Amsterdam. Niet
onafhankelijkheidsverklaring; niet alle zeven noordelijke gewesten tekenden en
juist wel enkele zuidelijke, en de noordelijke gewesten zochten eerst nog naar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljagpronk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.