Samenvatting
Samenvatting H5 en H6, filosofie havo 5
Samenvatting voor je eindexamen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: sensor • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
(Berlin)Negatieve vrijheid: Je kan doen en laten wat je wil, zonder belemmeringen
Positieve vrijheid: Jij bepaalt jezelf, door te handelen in overeenstemming met datgene wat je echt
wilt. De vrijheid om jezelf te ontwikkelen/bepalen (onderwijs, goede zorg, gezonde levensstijl--> dit
vraagt wel iets van je, ook als je daar geen zin in hebt offers! )
Spanning tussen negatieve en positieve vrijheid= positieve vrijheid betekent meestal dat je een deel
van je negatieve vrijheid opgeeft.
Klassiek liberalisme: mensen weten zelf het beste wat hun voorkeuren zijn en wat ze willen. De
overheid moet individuen zoveel mogelijk vrijheid geven
-nachtwakerstaat: de overheid bemoeit zich zo min mogelijk met het leven van haar
burgers en beschermt alleen de klassieke grondrechten/negatieve vrijheden
Smalle moraal --> Kleine overheid, veel negatieve vrijheid
Sociaal liberalisme: de overheid moet zich actief met de levens van burgers bemoeien; je kunt alleen
in positieve zin vrij zijn in een samenleving met goede gezondheidszorg, onderwijs en sociale
zekerheid die voor iedereen toegankelijk is
-verzorgingsstaat: niet alleen de veiligheid en onafhankelijkheid van burgers garanderen
maar ook de positieve vrijheid van burgers vergroten
Brede moraal--> grote overheid, veel positieve vrijheid, burgers minder vrijheid
Gevaar van sociaal liberalisme: negatieve vrijheid wordt ingeperkt
In een totalitair regime hebben mensen totaal geen vrijheid meer. Hoe zorg je ervoor dat sociaal
liberalisme de verzorggingsstaat geen totalitair regime wordt?
Kritiek van klassiek liberalen op de verzorgingsstaat: doordat de overheid zich actief met de levens
van burgers bemoeit, brengt zij de negatieve grondrechten van burgers in gevaar
Klassiek liberalisme, twee vooronderstellingen:
1. Mensen weten zelf het best wat ze willen en wat hun voorkeuren zijn; (past bij
introspectietheorie)
2. Mensen zijn in staat te handelen op basis van hun redenen en voorkeuren
Kritiek op de twee vooronderstellingen van het klassiek liberale mensbeeld:
> Kritiek op 1 - Aangepaste voorkeuren zijn voorkeuren waarvan we zelf oprecht geloven dat het
onze eigen voorkeuren zijn maar die, vaak onbewust, zijn aangepast aan onze sociale omgeving. We
kunnen dus niet zelf bepalen wat we willen.
> Kritiek op 2 – de omgeving waarin wij keuzes maken (de ‘keuzearchitectuur’) is nooit neutraal; er
gaat een sturende werking uit van onze sociale omgeving (Thaler en Sunstein)
Individualistisch mensbeeld: de mens is een vrij en rationeel wezen met eigen verantwoordelijkheid
Overheid vormt een obstakel
Maar: zijn mensen in staat als individu autonome keuzes te maken?
Aangepaste voorkeuren: voorkeuren waarvan we zelf oprecht geloven dat het onze eigen
voorkeuren zijn maar die, vaak onbewust, zijn aangepast aan onze sociale omgeving (kritiek op eerste
veronderstelling)
Nudges & Milgram-experiment:
, Aangepaste voorkeuren vs. Introspectietheorie:
Descartes zegt je bent alwetend en onfeilbaar (bewust) dit gaat in tegen impliciete oordelen en
aangepaste voorkeuren.
Aangepaste voorkeuren vs. Deliberatietheorie:
Deliberatietheorie zegt zelfkennis komt door kennis van buiten, je omgeving. Bij aangepaste
voorkeuren krijg je onbewust dingen van je omgeving. Deliberatietheorie zegt, jij bepaalt zelf wat je
vindt.
Keuzearchitectuur= de keuze is zo ontworpen dat je keuze beïnvloedt wordt.
vb. Je huis aanpassen omdat je opgroeide kind gaat kruipen, er moeten geen gevaarlijke dingen op
grijpafstand liggen.
Honneth – Erkenningstheorie (relationele opvatting van autonomie)
Je hebt ervaring nodig om te doen wat je wilt. Je kunt pas echt doen wat je wilt, als anderen jou
erkennen en waarderen. Autonomie heeft te maken met zelfvertrouwen.
Relationeel begrip van autonomie: we zijn pas autonoom wanneer anderen ons erkennen
Drie vormen van erkenning:
1. Liefde: de basale erkenning die we nodig hebben van je directe erkenning, waardoor je genoeg
zelfvertrouwen hebt.
2. Respect: gelijk voor de wet, je hebt dezelfde rechten en plichten als anderen.
3. Sociale waardering: Je hebt de waardering nodig van je omgeving.
Een autonoom leven heb je: als aan alle drie de vormen van erkenning is voldaan
Nudge-paternalisme: de overheid moet een actieve rol spelen in het vergroten van de autonomie
van het individu door mensen duwtjes te geven in de richting van wat ze willen
vb. de plaatjes van vieze ziektes op een pakje sigaretten, is een nudge.
Argument voor nudge-paternalisme: de sociale omgeving beïnvloedt onze autonomie, dus de
overheid kan die beïnvloeding net zo goed positief gebruiken
Argument tegen nudge-paternalisme: het houdt geen rekening met de individuele verschillen tussen
mensen en hun levensopvattingen
Thaler en Sunstein over nudge-paternalisme: nudges zijn goed voor onze autonomie omdat ze ons
in staat stellen daadwerkelijk te handelen naar onze eigen keuzes en zijn dus geen vrijheidsbeperking
-Geven nudges wel ruimte voor individuele verschillen?
-Erkennen dat er verschillende levensvisies- en stijlen zijn is de basis van een liberale democratie
-Klassieke grondrechten zijn gebaseerd op onze pluriformiteit (onderlinge verscheidenheid)
-Niet elke nudge betekent een even grote inbreuk op onze autonomie (denk aan snelheidsillusies)
Interne autonomie: mensen weten zelf het best wat ze willen en wat hun voorkeuren zijn.
Externe autonomie: mensen kunnen pas autonoom zijn als de sociale omgeving hen daartoe de
mogelijkheid geeft en in relatie tot de mensen om je heen
Je moet mensen helpen om te doen wat ze willen --> externe autonomie
Dit past bij het sociaal liberalisme, nudge-paternalisme
negatieve vrijheid Positieve vrijheid
●Klassiek liberalisme ●Sociaal liberalisme ●Totalitair regime
interne autonomie Externe autonomie
Mill
Schadebeginsel (Mill): een individu moet vrijheid krijgen tot het punt dat hij een ander schaadt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper andreakrist. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen