Kwalitatieve onderzoeksmethodologie
Kwalitatief onderzoek in organisaties
H1 Kwalitatief onderzoek in organisaties.
§1 De onderzoekscyclus
Onderzoek is een cyclisch proces dat bestaat uit verschillende fasen die je
achtereenvolgens, maar soms ook gelijktijdig doorloopt. Een onderzoek omvat de
fasen van het formuleren van een doelstelling en vraagstelling, het verkrijgen van
toegang tot een organisatie, het meetbaar maken van de begrippen die je wilt
onderzoeken, het verzamelen van data, het analyseren daarvan en het
beantwoorden van de vraagstelling door middel van een conclusie en een discussie.
§2 Kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek betreft alle vormen van onderzoek die zijn gericht op het
verzamelen en interpreteren van talig materiaal om op basis daarvan uitspraken te
doen over een (sociaal) verschijnsel in de werkelijkheid. Het empirische materiaal in
kwalitatief onderzoek kan bestaan uit transcripties van interviews, veldverslagen van
observaties en documenten. De rijkheid van het materiaal uit een open interview
zorgt ervoor dat je binnen een kwalitatief onderzoek op basis van een relatief klein
aantal waarnemingseenheden uitspraken kunt doen over een specifiek verschijnsel
in de sociale werkelijkheid.
§3 Onderzoek binnen organisaties
Organisatie is een min of meer formeel samenwerkingsverband tussen groepen
mensen gericht op een gemeenschappelijk doel. Specifiek soort informatie via
kwalitatief onderzoek: uitspraken over processen in de tijd; organisatieculturen;
context van een verschijnsel (inhoud en omstandigheden); meervoudige causaliteit
(samenhang van oorzaken). Minder goed voor het berekenen van de sterkte van een
verband. Veel waarnemingseenheden helpen om precieze uitspraken te doen over
een relatief klein aantal relaties tussen variabelen.
§4 Mixed-methodsonderzoek
Veel onderzoek omvat een mengvorm van kwantitatieve en kwalitatieve
dataverzamelingsmethoden. Beide vormen van dataverzameling kunnen elkaar goed
aanvullen. Beide vormen van onderzoek vragen om verschillende methoden van
analyse en interpretatie. Beide vormen van dataverzameling en analyse vullen
elkaar uitstekend aan en kunnen elkaars tekortkomingen compenseren.
§5 Theoretische of praktische doelstelling
Een theoretische doelstelling is het leveren van een bijdrage aan theorieën die een
bepaald aspect van de werkelijkheid in organisaties beschrijven of verklaren. Een
praktische doelstelling ligt meer op het terrein van het beschrijven, verklaren,
evalueren of veranderen van de situatie in een concrete organisatie.
,H2 De doelstelling en vraagstelling
§1 De doelstelling
Een doelstelling is een methodologisch hulpmiddel dat beknopt en kernachtig
vastlegt welke bijdrage het onderzoek beoogt te leveren. Door deze bijdrage
zorgvuldig te formuleren breng je duidelijke sturing en richting aan in je onderzoek.
De belangrijkste functie die de doelstelling vervult, is dat deze de basis legt voor de
centrale vraagstelling van je onderzoek. De doelstelling bestaat daarbij uit een
verbinding tussen een extern en intern doel. Het externe doel verwijst naar de
theoretische of praktische bijdrage die het onderzoek beoogt te leveren. Je moet ook
aangeven door middel van welke specifieke kennis je deze bijdrage wilt gaan
leveren, het interne doel. De vraagstelling zet het externe doel van het onderzoek
om in een intern doel.
§2 Theoriegericht onderzoek
Theoriegericht onderzoek beoogt vooral bij te dragen aan de wetenschappelijke
kennis over een verschijnsel in een organisatie. Bestaande verklaringen voor het
verschijnsel moeten worden verfijnd of een verklaring ontbreekt nog helemaal. Het
onderzoek dient ertoe deze kennis te verkrijgen of verder uit te bouwen. Het
belangrijkste kenmerk van theoriegericht onderzoek is dat het doen van algemeen
geldige uitspraken over een sociaal verschijnsel vooropstaat en dat de
toepasbaarheid van deze kennis van secundair belang is. In het geval van een
toetsend onderzoek zal het onderzoeksproces vertrekken vanuit bestaande theorie
om van daaruit waarnemingen te verrichten die erop zijn gericht deze te toetsen en
eventueel te ontkrachten= deductief onderzoek. Onderzoek dat is gericht op
theorievorming zal eerder vertrekken vanuit empirische waarnemingen en door
middel van systematische vergelijking van waarnemingen abstraheren om tot
algemeen geldige uitspraken (hypothesen) te komen, die de basis kunnen vormen
voor nieuwe theorieën= inductief onderzoek.
De empirische cyclus
Theorie toetsen
Hoe kun je aan algemeen geldige theorie over een sociaal verschijnsel toetsen aan
de hand van waarneming wan een of slecht enkele organisaties waarbinnen dit
verschijnsel optreedt. Als onderzoeker dien je van tevoren vast te leggen hoe het
sociale verschijnsel zich volgens de theorie zou moeten voordoen in een organisatie
> concrete verwachtingen of hypothesen. Vervolgens toets je of deze verwachtingen
ook feitelijk uitkomen in deze organisatie. Is dit niet zo dan kan je onderzoek
, bijdragen aan het definiëren van de grenzen van het domein van de theorie. Voor
het bevestigen van een algemeen geldige uitspraak zou je een oneindig aantal
voorbeelden nodig hebben.
Theorievorming
Je kan een sociaal verschijnsel in beeld brengen en van daaruit proberen patronen
te onderkennen in de wijze waarin het zich voordoet > analytische generalisatie:
alleen de algemene patronen die aan een verschijnsel ten grondslag liggen worden
gegeneraliseerd. Building block-procedure: door een verklaring te leveren voor een
verschijnsel binnen een beperkt domein kan daaruit in een latere fase een meer
algemene theorie worden afgeleid. De methode van overeenstemming verwijst naar
het selecteren en onderzoeken van organisaties die zo veel mogelijk verschillen,
maar waarin toch hetzelfde verschijnsel optreedt. Omdat veel contextvariabelen
verschillen, kan de onderzoeker concluderen dat de variabelen die in beide gevallen
overeenkomen een verklaring geven voor charismatisch leiderschap. De methode
van verschil verwijst naar het selecteren van organisaties die heel sterk op elkaar
lijken, maar waar in het ene geval een sociaal verschijnsel wel optreedt en in het
andere geval niet. Het waarschijnlijk beperkte aantal aspecten waarin beide
organisaties van elkaar verschillen, kan de verklaring vormen voor de variatie.
§3 Praktijkgericht onderzoek
Praktijkgericht onderzoek heeft als doel een bijdrage te leveren aan het veranderen
of verbeteren van de praktijk binnen organisaties. Een organisatie heeft een
probleem en dat moet opgelost worden en daarvoor is kennis nodig over de
oorzaken van het probleem. De interventiecyclus beschrijft welke fasen je doorloopt
bij het oplossen van een praktijkprobleem in een organisatie. Wat is het probleem
precies, waarom is het een probleem en voor wie is het een probleem =
probleemanalyse. Analyse maken van de oorzaken van een probleem. Een ontwerp
maken van mogelijke oplossingen van een probleem > ex-ante-evaluatie: een
evaluatie voorafgaand aan de uitvoering van een interventie. Het is van belang dat
de oplossingen feitelijk toe te passen zijn en een verandering aanbrengen in de
feitelijke situatie door middel van een interventie. Ook is het van belang de
verandering te evalueren, om te begrijpen of de oplossingen het gewenste effect
hebben teweeggebracht: ex-post-evaluatie (evaluatie na afloop van de uitvoering
van een interventie.
De interventiecyclus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittrutten02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.