Een goede samenvatting van hoofdstuk 1 en 2 van Geschiedenis Memo bovenbouw vwo Leer/opdrachtenboek met ISBN-nummer 978 94 020 5661 7.
De samenvatting is duidelijk en compact waardoor je de stof snel kan opnemen.
Hoofdstuk 1 betreft de tijd van Jagers en Boeren en Hoofdstuk 2 de Romeinse oudheid...
De eerste bewijzen van landbouw komen uit 11.000 v.C. , Abu Hureya, Syrië. Daar werden dikke
graankorrels aangetroffen, de bewoners van het dorp hadden steeds de beste graanoogsten
bewaard om daarmee de volgende oogst te zaaien.
Paragraaf 1.1
De eerste mens, tevens jager-verzameler, is de Homo Habilis.
De Homosapiens leefden in de prehistorie tijdens het einde van de ijstijd en lieten schilderingen
achter.
Kenmerken Jagers-verzamelaars:
1. Nomaden
2. Zelfvoorzienend
3. Weinig bezit
4. Kleine groepen ± 20 à 30 p.
5. Kleine sociale verschillen
6. Handel en ruilen
9000 – 6000 v.C. eerste landbouwsamenlevingen in het Midden-oosten
7000 v.C verspreiding landbouwsamenlevingen naar Noord-Afrika
6000 v.C verspreiding naar Europa
Na de ijstijd ontstond een vruchtbaar gebied. De natuur leverde op sommige plekken zoveel voedsel
op dat men zich er voor lange tijd ging vestigen.
Dit was het begin van de agrarische revolutie -> kenmerk; men ging de natuur naar zijn hand zetten.
De overgang van de landbouw heeft voor het eerst in het Midden-Oosten plaatsgevonden (120.000
v.C.)
Ontstaan landbouwsamenlevingen:
o Door de vestiging groeide de bevolking zo snel dat de natuur het niet meer bij hield en men
gedwongen werd zelf gewassen te verbouwen.
o Volgens een andere theorie ontstond er een voedseltekort door de verandering van het
klimaat. Men was niet meer gewend aan het nomaden bestaan en ging zelf gewassen
verbouwen.
Gevolgen agrarische revolutie:
o Er ontstond een snelle bevolkingsgroei; boeren produceerde een overschot aan eten en
vrouwen konden sneller kinderen krijgen (door het sedentair (gevestigd) bestaan).
o De jacht maakte plaats voor de veeteelt (vanaf 7500 v.C).
o Nieuwe uitvindingen, technieken en gereedschappen (zoals pottenbakken).
o Sociale verschillen groeien.
Het neolithicum (‘nieuwe steentijd’) heeft zijn naam te danken aan het gebruik van deze nieuwe
gereedschappen. Later kwam de bronstijd (3000 v.C.) en nog later de ijzertijd (1200 v.C.).
Oorzaken gezondheid boeren vergeleken met jagers-verzamelaars:
o Mislukte oogsten
o Eenzijdiger voedsel
o Intensief/gevaarlijk werk
o Infectieziekten doordat de bevolking en het vee dicht op elkaar leefden.
, Casus 1.2
Uit kunstschatten uit koningsgraven (zoals die van Pu-abi uit Ur) kan men zien hoe welvarend een
samenleving was en met welke samenlevingen er handel werd gedreven.
Ur was de belangrijkste havenstad uit de regio en had gunstige landbouw.
Paragraaf 1.2
Ontstaan steden in Mesopotamië vanaf 3300 v.C.:
o Door jaarlijkse overstromingen bij de Tigris en de Eufraat bleef elk voorjaar een laagje slib
achter. Boeren irrigreerde hun akkers en bouwden dijken en waterreservoirs.
Door de overvloeidige oogsten kon de bevolking groeien en ontstonden er steden.
Belangrijke kenmerken die ontstonden bij stedelijke gemeenschap:
o Specialisatie 1
o Ontstaan schrift 2
o Ontstaan sociaal bestuur 3
o Religie speelt een belangrijke rol 4
Ontstaan arbeidsverdeling en hiërarchie:
o Door de overvloedige oogsten kon men zich specialiseren in andere beroepen. Er ontstond
een arbeidsverdeling. 1
o Doordat sommige beroepen zoals kooplieden en priesters welvarend en invloedrijk waren
ontstond er een hiërarchie. Er kwamen verschillende sociale lagen.
o Na een tijd werden machtige leiders zoals stadsbestuurders tot koning gekroond. Hun positie
werd erfelijk. Koningen voerden het bestuur uit m.b.v. ambtenaren. 3
Agrarische gemeenschappen gebruikten al vanaf 8000 v.C. voorwerpen om d.m.v. symbolen
goederen te registreren.
Rond 3300 v.C. ontstond in Soemerië het schrift bestaande uit nummers en symbolen. Het
beeldschrift werd aangevuld met tekens die klanken etc. uitdrukten, om zo ook namen van mensen
te registreren.
Symbolen werden vervangen door spijkertekens; het spijkerschrift. Hiermee verlieten de Soemeriërs
de prehistorie. Rond 2600 v.C. ontstond literatuur (alleen door de top te lezen).
Pas in 1500 v.C. werd door de Feniciërs een alfabetischschrift ontwikkeld die makkelijk te leren was.
Paragraaf 1.3
Aboe Simbel (Egyptisch Rijk) was de eerste staat ter wereld (3100 v.C.).
Kenmerken van een staat:
o Afgebakend gebied
o Centraal bestuur
o Rechtssysteem dat voor het hele gebied geldt
o Geweldsmonopolie (alleen de overheid mag geweld gebruiken en mensen straffen)
Taken van de farao:
o Farao was de hoogste rechterlijke macht, de rechtsregels waren gebaseerd op zijn uitspraken
en hij oordeelde over ernstige misdrijven. (steden en regio’s hadden wel hun eigen
rechtbanken voor kleine vegrijpen)
o Farao was verantwoordelijk voor de verdediging van de grenzen van de staat
Rol van ambtenaren:
o Orde houden (land verdelen na overstroming, belasting innen)
o Irrigatiesystemen onderhouden
o Stad beschermen tegen vijanden
Farao’s wilden het volk voorhouden dat zij hun taak goed vervulden. Farao’s waren zich bewust van
hun verantwoordelijkheid, ookal voerden ze veel taken niet goed uit. Bijna alles gebeurde in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MerelLijzenga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
