Hoofdstuk 4
Par 29. Historische achtergrond 1800-1875
Eind van verlichting zorgde voor politieke veranderingen:
- Liberalisme (vrijheid): burgerij streefden naar meer politieke invloed en
onafhankelijkheid
- Slavernij werd afgeschaft
Economische verandering:
- Industriële revolutie
Politieke situatie in Nederland
1795 komen de patriotten in opstand tegen verenigde nederlanden → de Bataafse
republiek werd uitgeroepen → maar in 1810 maakte Napoleon het een Franse
kolonie → 1815 napoleon verslagen → 1830 zuiden kwam in opstand = België
Van verlichting → romantiek → realisme → nieuwe tijd: Fin de siècle
Par 30. De romantiek
Romantiek:
In 18e eeuw negatief: fantasie, vergezocht, overdreven
Eind 18e eeuw positief: Aanduiding van een nieuwe cultuurstroming die lijnrecht staat
tegenover ideeën van de verlichting.
De kunst moest de persoonlijke opvatting van de kunstenaar weergeven omdat ze
individualisten waren. Voorbeelden zijn:
- Rusteloos zwerven
- Drankmisbruik
- Liefdesaffaires
- Armoede
- Experimenteren met drugs
- Revolutionair
- Onmaatschappelijk
Ook wel bohémiens werden deze kunstenaars genoemd.
De wetenschap:
Er onstond volkenkunden ook wel culturele antropologie genoemd → volkskunde =
folklore bestudeerde westerse bevolkingsgroepen → taalwetenschap: welke talen
zijn aan elkaar verwant? en oorsprong → literatuurwetenschap: verleden van
exotische landen stond centraal → muziekwetenschap
Par. 32 Literatuur
Als reactie op het rationalisme in de literatuur ontstonden de twee gevoelens en het begrip:
2 Sehnsucht = intens gevoel van pijn door onbereikbaarheid van geluk
Die twee gevoelens waren weer inspiratiebronnen voor nieuwe teksten →
tegengestelde begrippen kwamen vaker voor: ‘lieflijk geweld’
Antirationalisme leidde tot een nieuw geloof: verhouding tussen mens en opperwezen
Romantici inspireerde zich ook door middeleeuwse teksten in plaats van de
klassieke oudheid → middeleeuws poëzie genre herleefde als de ballade (lied met
een verhaal) en als sprookjes
3 Escapisme = het willen ontsnappen aan de alledaagse realiteit → veel
belangstelling voor onnatuurlijke → griezelverhalen en veel verhalen uit het
verleden werden (opnieuw) uitgebracht → nieuwe genres ontstaan zoals
historische romans, griezelromans (sciencefiction) detectiveromans en sprookjes
Historische romans kwamen voort uit gothic novels: horror + mystery + romantiek
→ historische romans onderscheid zich omdat de historische achtergrond
authentieker is. Belangrijke schrijver is Sir Walter Scott
Griezelromans: van alle angsten van de mensen werden verhalen geschreven →
Frankenstein (Mary Shelley). Bekendste SF schrijver is Jules Verne. (de la terre à la
lune, voyage au centre de la terre en Vingt mille lieues sous les mers) Moderne SF
verhalen werden ook wel voyages extraordinair
Detectiveromans → gesloten kamer mysterie = iemand wordt vermoord in een
binnenaf hermetisch gesloten kamer → bedacht door bekende schrijver Poe
Sprookjes, ook wel volkssprookjes: waren eerst mondeling maar werden ook
opgeschreven → werd een verzameling aan sprookjes: Kinder und Hausmärchen
van gebr. Grimm → later gingen schrijvers zelf sprookjes bedenken:
cultuursprookjes, waren moeilijker → schrijver Deen Hans Christian Andersen →
door sprookjes gingen ze weer terug naar hetzelfde gevoel/fantasie/verbeelding
als in het verleden: de middeleeuwen.
Par. 33 Het realisme
19e eeuw: niet alleen maar romantiek!
Onderwerpen uit het dagelijks leven en niet uit de geschiedenis of mythologien
Daarnaast komt het realisme = een reactie op het gevoel uit de romantiek
Pendelbeweging: gevoel/verbeelding VS verstand en realiteit
Dit verwisseld continue
Belangrijke realistische schilders: Gustave Courbet en Jean Francois Millet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irenevandriel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.