Deze samenvatting is van hoofdstuk 4 Cel en leven uit het Nectar 3e editie biologie 4 vwo leerboek. Het behandelt de belangrijke aspecten van elke paragraaf! Bovendien zijn alle belangrijke BINAS tabellen benoemd per stukje samenvatting. Zo weet je precies wat en waar je het terug kunt vinden in BI...
Hoofdstuk 4 Cel en leven
Nectar 3e editie biologie 4 vwo leerboek
Inhoudsopgave binas-tabellen 6e editie
§1 Levende cellen (CE/SE) 91A + 100
§2 Industrie op miniformaat (CE) 67H + 67L + 76B + 79B + 79C
§3 Transport bij cellen (CE) 67G + 75 + 79D
§4 DNA: het besturingssysteem van de cel (CE en SE) 67H + 71A + 71C + 71E + 76B
§5 Ongecontroleerde celgroei (CE)
§1 Levende cellen
biologische eenheid met ieder een eigen organisatieniveau; op elk hoger niveau wordt het
organisatieniveau ingewikkelder: er ontstaan emergente eigenschappen
moleculen bouwstenen van organellen en andere celstructuren
cel kleinste levende eenheid van een organisme
cellen oefenen een gezamenlijke functie uit door hun rangschikking
in een weefsel, orgaan of orgaanstelsel oefenen groepen van cellen in onderlinge
samenwerking een functie uit
weefsel is een samenhangend geheel van gelijksoortige cellen met dezelfde
bouw en functie(s)
orgaan deel van een organisme met één of meer functies
- gevormd uit meerdere weefsels
orgaanstelsel aantal organen die gezamenlijk een bepaalde functie hebben
organisme individu, een levend wezen
populatie groep individuen van één soort die zich onderling kunnen voortplanten
ecosysteem verzameling van populaties en abiotische factoren in een natuurlijk begrensd
gebied
nieuwe eigenschap in hoger niveau
emergente eigenschap kan worden waargenomen als het organisatieniveau verandert
bv. spiercellen kunnen alleen samentrekken, zenuwcellen kunnen alleen signalen doorgeven;
samen met cellen die stevigheid geven vormen ze een hart dat ritmisch kan samentrekken
levenskenmerken
stofwisseling, voortplanting, prikkelwaarneming en reactie, voedselopname, groei en ontwikkeling
cel kleinste levende eenheid van een organisme
bevat een of meer microscopische kleine structuren (organellen)
elke celkern bevat DNA-moleculen
grootte van het oppervlak bepaalt de snelheid van uitwisseling van stoffen met de omgeving
eencelligen staan met hun hele oppervlak in direct contact met de omgeving
waarmee ze stoffen uitwisselen
- oppervlak-volumeverhouding is relatief groot
meercellige organismen staan niet met alle cellen direct in contact met hun
buitenomgeving
- groter organisme → oppervlak-volumeverhouding kleiner
- groei → toename volume is sterker (x3) dan toename uitwendig oppervlak (x 2)
- volume (aantal cellen dat zuurstof behoeft) neemt sneller toe dan het oppervlak
waarmee een organisme zuurstof uit de omgeving kan opnemen
celdifferentiatie: ontstaan van verschillende cellen met specifieke functies
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ribizlik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
