Stichting MEE Amstel en Zaan
Adviesrapport
Hoe stichting MEE Amstel en Zaan ondersteuning kan bieden aan brussen en hun ouders
De ondersteuning die brussen en ouders in een gezin met een kind die extra aandacht
behoeft nodig hebben
_____________________________________________________________
Hogeschool InHolland Amsterdam
Social Work
04-01-2021
.
1
,Voorwoord
Mijn interesse in problematiek rondom brussen ontstond door persoonlijke ervaringen met
brussen binnen mijn familie. Ik zag wat het ‘’brus zijn’’ met mijn nicht deed en zie dat nog steeds.
Ik heb altijd een hechte relatie gehad met mijn nicht. We zijn even oud. Toen ze 15 jaar was,
kreeg ze er een broertje bij, mijn neefje. Na 2 jaar kreeg haar broertje de diagnoses klassiek
autisme en een verstandelijke beperking. Op dit moment is haar broertje 12 jaar oud.
Omdat ik zo dichtbij sta, weet ik hoe zwaar de situatie is voor haar. Sinds kort woont zij op
zichzelf en dit heeft haar goed gedaan. Ze houdt ontzettend veel van haar broertje, kent hem als
geen ander. Toen zij nog thuis woonde was het zwaar voor haar. Haar broertje kan niet praten.
Hij pijnigt zichzelf, slaat kreten uit en kan je zomaar uit het niets knijpen of krabben. Knuffelen
doet hij af en toe, als hij daar zin in heeft. Kusjes geven ook. Stil zitten of stil zijn lukt hem niet. Dit
zorgde ervoor dat mijn nicht nooit rust had thuis. Ze maakte veel ruzie met haar ouders, ze
begreep de keuze niet om hem thuis te houden, zag het leven zelfs niet meer zitten. Ze voelde
zich niet gezien en begrepen. Desondanks stond en staat ze nog steeds altijd voor haar broertje
klaar. Zo voert ze hem, speelt met hem, verschoont zijn luier, weet wat hij leuk vindt. Ze is al heel
jong volwassen geworden. Omdat ik dit zo dichtbij meemaak kan ik me redelijk verplaatsen in
haar situatie.
Ik ben Pamela Boot, 27 jaar oud. Ik woon samen met mijn partner en onze 2-jarige zoon in
Zaandam. Pas sinds het begin van mijn stage bij stichting MEE Amstel en Zaan kwam ik erachter
dat mijn nicht een ‘’brus’’ is. Een brus ben je als je een broer of zus hebt met een beperking,
chronische ziekte, psychisch probleem of verslaving. Brus is een afkorting van de twee woorden
broer en zus (Bruurs, 2016).
Zelf ben ik mijn moeder op 19-jarige leeftijd verloren. Ik nam toen de zorg voor mijn vader op me
en moest ook leren om voor mezelf te zorgen. Ik zette mezelf op de tweede plek. Een andere
situatie, maar het liet me wel inzien hoe verandering in een gezin ervoor kan zorgen dat alle
rollen veranderen en zelfs het hele leven kan veranderen. En ook ik wilde me graag sterk
houden. Net zoals mijn nicht. Nu ik zelf moeder ben, zie ik het ook vanuit het perspectief van een
ouder. Het lijkt mij ontzettend zwaar om een zorgintensief kind te hebben en daarnaast nog
voldoende aandacht, steun en liefde te kunnen geven aan de andere kinderen binnen het gezin,
zonder dat je jezelf voorbij rent of jezelf schuldig voelt.
Vanwege mijn persoonlijke ervaringen met mijn gehandicapte neefje en met het verliezen van
mijn moeder op jonge leeftijd, heb ik genoeg redenen om Social Worker te worden. Met mijn
kennis en met mijn professionele inzet wil ik iets kunnen betekenen voor een ander. Mensen met
elkaar verbinden, mezelf met een ander verbinden. Iemand zich weer sterk laten voelen,
gelukkig, gemotiveerd. Eenieder draagt iets moois en iets krachtigs met zich mee, hoe fijn is het
als ik dat bij iemand naar boven kan halen?
2
, Inhoudsopgave
1. Inleiding Blz. 4
2. Probleemdefinitie Blz 5.
- Doelgroep Blz. 5
- Aanleiding Blz. 5
- Probleemomschrijving Blz. 8
Microniveau Blz. 8
Mesoniveau Blz. 9
Macroniveau Blz. 12
- Vraagdefinitie Blz. 13
- Doelstelling en belang Blz. 13
3. Analyse Blz. 14
- Aanpak stichting MEE Amstel en Zaan Blz. 15
- Risico- en beschermende factoren Blz. 18
- Ondersteuningsbehoeften brussen Blz. 24
- Maatschappelijke ontwikkelingen Blz. 25
- Bestaande methodieken Blz. 26
4. Oplossingsscenario’s Blz. 29
- Oplossingsscenario 1 Blz. 29
- Oplossingsscenario 2 Blz. 31
5. Advies Blz. 32
6. Literatuurlijst Blz. 33
7. Bijlagen Blz. 35
- Verantwoording onderzoeksmethoden Blz. 35
- Vragenlijst brussen Blz. 35
- Vragenlijst professionals Blz. 36
- Vragenlijst ouders brussen Blz. 37
- Vragenlijst zorgbehoevend kind Blz. 38
- Feedbackvragen oplossingsscenario’s Blz. 39
3
, 1. Inleiding
Dit jaar heb ik mijn stage als cliëntondersteuner bij stichting MEE Amstel en Zaan mogen
afronden. Ik heb daar stagegelopen vanaf september 2019. Ook zal ik mijn
afstudeeronderzoek in de vorm van een advies schrijven voor stichting MEE Amstel en Zaan.
Ik heb in de praktijk kennis mogen maken met veel uiteenlopende doelgroepen en situaties.
MEE biedt ondersteuning aan mensen met een (vermoeden van een) beperking,
bijvoorbeeld een lichamelijke of verstandelijke beperking, chronische ziekte of een vorm van
autisme.
Als onafhankelijk cliëntondersteuner voorzag ik cliënten van informatie en advies, met
betrekking tot de rechten van een cliënt, de zorgvormen en het zorgaanbod. Daarnaast bood
ik bemiddeling tussen zorgaanbieder en cliënt en bood ik ondersteuning bij het maken van
een zorg- of ondersteuningsplan (MEE Amstel en Zaan, z.d.).
Als cliëntondersteuner verduidelijkte ik hulpvragen van mensen met een beperking en reikte
ik advies aan voor eventuele oplossingen. Ik bevorderde de eigen kracht van de cliënt en ik
leerde de cliënt om zijn of haar netwerk te benutten. Ik zorgde ervoor dat mensen met een
beperking deel konden nemen aan netwerken in de buurt, ik versterkte deze netwerken en ik
bevorderde inclusie en een volwaardig burgerschap voor deze cliënten (MEE Amstel en
Zaan, 2014). Daarnaast mocht ik verschillende keren brussen bijeenkomsten bijwonen,
organiseren en uitvoeren.
Ik werkte in een team en met alle relevante medewerkers binnen MEE Amstel en Zaan en
met professionals van andere organisaties. Zo werkte ik samen met medewerkers in de
wijkteams, zorghulpverlening, instanties van zowel formele als informele zorg,
samenwerkingspartners, collega consulenten van externe organisaties en instellingen en
belangenorganisaties (MEE Amstel en Zaan, 2014).
Vier kerntaken zijn belangrijk als cliëntondersteuner, namelijk het bieden van individuele
dienstverlening, samenwerking met andere organisaties, signaleren en ontwikkelen en
interne kwaliteitsbevordering (MEE Amstel en Zaan, 2014).
Zoals ik eerder al benoemde mocht ik meerdere malen brussen trainingen bijwonen,
organiseren en uitvoeren. De brussen (broers/zussen in één woord) training is voor kinderen
en jonge mantelzorgers vanaf 8 jaar. Deze training is bedoeld voor kinderen die een
broer(tje) of zus(je) hebben met een verstandelijke of lichamelijke beperking, psychische
problemen of een combinatie.
Door actief deel te nemen aan de brussen trainingen heb ik een duidelijk beeld gekregen van
deze doelgroep. Deze doelgroep is kwetsbaar, zij maken zich zorgen om hun broer(tje) of
zus(je) en willen er graag over praten. In de praktijk heb ik gesignaleerd dat veel
cliëntondersteuners werkzaam bij stichting MEE Amstel niet voldoende kennis bezitten over
brussen en ook niet weten welk aanbod er voor hen is.
4
