Overzichtelijke samenvatting over de Tweede Wereldoorlog uit het boek: Werkboek 3 Vwo Geschiedeniswerkplaats. In deze samenvatting worden hoofdstuk 3.1 t/m 3.3, 4.2 en 4.4 samengevat en staan de kenmerkende aspecten van de tijd van jagers en boeren tot en met tijd van televisie en computer.
3.1 Oorlog in Europa
Op 1 september 1939 viel Duitsland Polen binnen, twee dagen later verklaarde Frankrijk en
Groot-Brittannië Duitsland de oorlog.
Na 1933 begon Hitler met het herbewapenen van Duitsland. In 1936 en 1937 sloot Duitsland
vriendschappen met Italië en Japan. Ze werden ook wel de asmogendheden genoemd. Hitler
wilde over Europa heersen en de Germanen meer levensruimte geven. Hitler wilde eerst alle
Duitstalige in een land. In 1938 kwam er een nazi aan de macht in Oostenrijk, zij werden een
Duitse provincie. Maar ook wilden Hitler de Duitstalige uit Tsjecho-Slowakije en Polen
verenigen. Geen enkel land was tot nu toe in actie gekomen hiertegen. Chamberlain, de
Britse premier, hoopte door toe te geven aan Hitler zijn eisen hem rustiger te maken. Dit
wordt appeasementpolitiek genoemd. Hitler en Stalin slootte in 1939 een niet
aanvalsverdrag op. Zo wilde Hitler een twee frontenoorlog voorkomen. Stalin en Hitler
verdeelde Polen onderling. Eerst zou Duitsland Polen aanvallen en twee weken later zouden
de Russen komen. In april 1940 bezette Duitsland Noorwegen en Denemarken. Op 10 mei
begon Duitsland een blitzkrieg tegen Nederland, België en Frankrijk. Alleen de Britten
vochten terug. Op 21 juni 1941 begon operatie Barbarossa tegen de Sovjet-Unie. In
december 1941 sloot de VS zich aan bij de geallieerden. In 1943 bezette de Britten en de
Amerikanen Zuid-Italië en Mussolini werd gearresteerd. De Duitsers bevrijdde hem weer.
Pas op 6 juni 1944, D-day, zette de geallieerden troepen in op het land. De zomer erna
werden Frankrijk, België en Nederland bevrijd. In januari 1945 vielen de Russen Duitsland
binnen. Eind april veroverde ze Berlijn. Hitler vermoorde zichzelf en liet zijn lijk verbranden
zodat de geallieerden hier niks meer mee konden doen.
Begrippenlijst:
Blitzkrieg: Bliksemoorlog, snelle beweeglijke oorlogvoering.
Diplomatie: het voeren van overleg tussen staten.
Heim ins Reich: Hitlers politiek om alle etnische Duitsers in het Duitse rijk te verenigen.
Lebensraum: Gebieden in Oost-Europa die de Duitsers nodig hadden om te leven.
Vazalstaat: Staat in dienst van een andere staat.
, 3.2 Bezet Nederland
Na de capitulatie op 15 mei 1940 wisten de Nederlanders niet wat ze konden verwachten.
De ministers en de koningin waren gevlucht naar Londen. De nazi Seyss-Inquart werd
rijkscommissaris van Nederland. Seyss-Inquart behandelde het Nederlandse volk op het
begin goed zodat zij niet in opstand kwamen. Er veranderde niets behalve dat iedereen zijn
huis moest verduisteren in de avond en de straatverlichting verdween. De Duitsers wilde zo
voorkomen dat geallieerden piloten zich konden oriënteren. Toch was er wel een beetje
onderdrukking. Gelijk van 15 mei 1940 werden de kranten verteld wat ze wel en niet
mochten publiceren. En vanaf juni 1940 werden de vakbonden gelijkgeschakeld. Dit hield in
dat ambtenaren en leraren moesten verklaren dat ze geen joodse voorouders hadden. Wie
er drie of vier had, werd ontslagen. Ook degen die weigerde dit te verklaren werden
ontslagen. Het eerste grote protest was in februari 1941. NSB’ers vielen geregeld joden aan
en die vochten terug. Hierbij kwam een NSB’er om. Toen er twee dagen later weer
gevochten werd, pakten de Duitsers bij razzia’s 400 joden op. Mensen gingen hiertegen in
protest. Hiervan werden er honderden opgepakt en drie van geëxecuteerd met vijftien leden
van een verzetsgroep. In april 1943 moesten de Nederlanders hun radio inleveren.
Honderdduizenden Nederlanders moesten dwangarbeid verrichten in Duitsland en
honderdduizenden doken hiervoor onder. Het verzet nam toe. Er werden valse
voedselbonnen gemaakt, persoonsbewijzen, en er werden illegale kranten gemaakt. Soms
werden foute politiemannen of SS’ers vermoord. De Duitsers schoten dan vaak onschuldige
burgers dood. Op 5 september 1944 leek de bevrijding van Nederland dichtbij. Premier
Gerbrandy zei op Radio Oranje dat de geallieerden de Nederlandse grens waren
overgestoken. Het leidde tot Dolle Dinsdag. Tienduizenden NSB’ers vluchtte naar Duitsland.
Pas op 12 september werd Maastricht als eerste grootte stad bevrijd. Vijf dagen later
probeerde de geallieerden operatie Market Garden. Ze wilden de bruggen over de rivieren
veroveren om zo Duitsland in te komen, maar deze slag werd verloren. Op Radio Oranje
klonk de term de kinderen van Versteeg moeten onder de wol. Dit was het sein voor een
spoorwegenstaking. Spoorwegmensen doken onder, locomotieven en spoorbruggen werden
vernield. Dat moest het Duitse troepenvervoer verhinderen. Maar het pakte verkeerd uit en
er kwamen voedseltekorten. In april 1945 werden Oost- en Noord-Nederland door Canadese
troepen bevrijd. Zij waren populair onder de Nederlandse vrouwen en vele raakte zwanger
van een Canadees. Op 5 mei kwam de Duitse bevelhebber in Nederland naar de Canadese
bevelhebber prins Bernhard in hotel De Wereld en tekende hij de Duitse capitulatie. Twee
dagen later arriveerde de geallieerden in West-Nederland en zij waren ook vrij.
Begrippenlijst:
Censuur: Het verbieden van boeken, films radio-uitzendingen en andere publicaties.
Collaboratie: Samenwerken met de vijand.
Fout: Nederlanders die in de Tweede Wereldoorlog aan de Duitse kant stonden.
Gelijkschakeling: Het aanpassen van organisaties aan de totalitaire ideologie van de nazi’s.
Razzia: Jacht op een groep mensen door de politie of het leger.
Rijkscommissaris: De hoogste vertegenwoordiger voor de Duitsers in Nederland.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucasyoussef. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
