Verwerkingsopdracht 4 – Kartonnen dozen
1.
Schrijver: Tom Lanoye
Titel: Kartonnen dozen
Motto: Ik begroef mijn hoofd in zijn kleren.
Het siste als een zuur.
Alles hield op, nooit meer te doven.
Steen voor de oven, kop van glazuur.
Langzaam ontplofte de literatuur.
Uitgever: Promotheus
Jaar eerste druk: 1991
Gelezen druknummer: 1e druk voor E-book (2012)
Aantal pagina's: E-book (aantal bladzijdes staat niet vermeld)
Datum uitgelezen: 21-04-2021
2. korte samenvatting
Dit boek is een autobiografische roman over de eerste jeugdliefde van Tom Lanoye, de
hoofdpersoon. Hij blikt terug op zijn leven en vertelt over zijn jeugdherinneringen en vooral
over zijn eerste keer dat hij verliefd werd. In het begin van het verhaal verteld Tom dat hij
de jongste is in een gezin van 5 kinderen. Als kind trekt hij veel op met de 4 vrouwen die
hem hebben opgevoed, namelijk zijn oudste zus, zijn moeder, zijn familievriendin Wieske
die bij hun in woont en zijn peetmoeder Pit Germaine. Op jonge leeftijd heeft Tom al snel
door dat hij op mannen valt.
Het liefdesavontuur van Tom begint als hij meegaat op kindervakantie in de Ardennen die is
georganiseerd door het ziekenfonds Christelijke Mutualiteiten. Hier is hij 10 jaar oud. Hier
ontmoet hij de jongen genaamd Z. in het verhaal, waarop hij verliefd op wordt later in het
verhaal. Ze verblijven in dezelfde slaapzaal in bedden naast elkaar. ‘s Avonds praten ze veel
met elkaar en komen ze erachter dat ze in dezelfde straat wonen. Tom is direct verliefd op
de jongen. Ze lijken erg veel op elkaar en dat trekt hem juist tot Z. aan. Als de vakantie over
is verliezen ze elkaar uit het oog en ontmoeten ze elkaar pas weer als ze bij elkaar in de klas
komen op de middelbare school.
Op de middelbare school komen ze naast elkaar te zitten op de eerste bank voor in de klas,
gedurende de volgende zes schooljaren blijven ze daar ook bij elkaar zitten. Ze raken goed
met elkaar bevriend, en fietsen elke dag samen naar school. Tom is smoorverliefd op Z.,
maar hij durft hier niks over te zeggen.
Tom maakt kennis met zijn seksualiteit en zijn verlangen naar Z. door zelfbevrediging. Dit
loopt uiteindelijk uit tot een soort obsessie, als hij het op zo veel mogelijk plekken wil doen.
Als Tom 14 jaar oud is gaat hij voor de tweede keer op vakantie met het ziekenfonds, Z. zal
hier ook weer mee gaan. Deze keer gaan ze op vakantie naar de Zwitserse Alpen. Hier
ontstaan een ‘spelletje’ tussen Tom en Z., Waarbij ze elkaar steeds uitdagen om elkaar
, onverwachts te kussen om en om. Tom durft hier nog steeds niet te zeggen dat hij Z. leuk
vindt, uit angst voor afwijzing. Door dit spelletje verlangt hij steeds meer naar Z.
In de bovenbouw krijgt Tom een opdracht van zijn docent Nederlands om een verhaal te
schrijven, hier ontdekt hij dat hij een passie heeft voor schrijven en er ook goed in is. Voor
het examenjaar gaan ze op examenreis, deze keer naar Griekenland. Het is de derde reis die
ze samen zullen doorbrengen. Doordat er een fout is gemaakt met de boeking van de
accommodatie moeten de jongens op kamers met tweepersoonsbedden slapen. Z. kiest
ervoor om samen met Tom op een kamer te liggen. ‘s Avonds in bed bespreken de jongens
hun seksuele verlangens, waarbij Z. verteld dat hij er soms over na denkt hoe het is om het
met een jongen te doen. Ze kussen elkaar, maar als Tom over wil gaan op meer loopt Z. weg
en vraagt een andere kamer aan. De rest van de vakantie praten ze niet met elkaar.
Op de laatste schooldag voor de eindexamens verteld Z. aan Tom dat hij niet op jongens valt
en dat het een ‘fase’ was. Tom blijft achter met een gebroken hart.
In de tijd na school vindt Tom het moeilijk om Z. niet meer te zien, daarom meldt hij zich aan
bij de turnvereniging waar Z. ook traint, om hem te kunnen blijven zien en bevriend te
blijven. Na een tijdje wordt het Tom allemaal te veel en kan hij het niet meer aan om Z. te
zien op een niet romantische manier, daarom neemt hij voorgoed afscheid. Hier is hij
inmiddels 17. Voor een laatste keer vraagt Tom Z. om een afscheidskus, maar deze krijgt hij
niet. Dit is het einde van het liefdesavontuur tussen Tom en Z.
Het verhaal eindigt met Tom die volwassen is. Hier vertelt hij dat hij nooit helemaal over zijn
eerste liefde heen is gekomen en dat hij nog vaak aan Z, denkt. Inmiddels is hij getrouwd
met een man en Z. is getrouwd met een vrouw en heeft ook kinderen. Tom heeft zijn droom
om een beroemde schrijver te worden wel waargemaakt.
3. Dingen die opvallen in het taalgebruik
Bijna het hele verhaal wordt in de ik-vorm verteld, maar op één punt wordt het verhaal op
een andere manier verteld. Tom praat over zichzelf in de tweede persoon als hij vertelt over
zijn ambitie voor het schrijverschap: "Je had altijd al geweten dat je schrijver was. Je had
talent. Dat wist je, dat voelde je. Je had ambitie om minstens even beroemd te worden als
de auteurs die je de afgelopen maanden had gelezen. (...)" Hier vertelt hij eigenlijk in het nu,
als hij volwassen is in plaats van in het verleden van zijn jeugdverhalen.
4. analyse-aspecten
Tijd en ruimte
Het verhaal begint bij de geboorte van Tom, in 1958, en vanuit hier wordt er voortvertelt,
stilstaand bij enkele leeftijden: 10 jaar, 14 jaar, 18 jaar. Om uiteindelijk bij het heden te
komen. Het verhaal loopt volledig chronologisch.
Het verhaal speelt zich af op verschillende plaatsen, allemaal in Europa: in de Ardennen, in
Zwitserland, Griekenland en het provincienest P. Echte ruimtebeschrijvingen zijn er eigenlijk
helemaal niet in het verhaal, het gaat meer over de gebeurtenissen die het belangrijkst zijn.
De plekken doen er hierbij niet toe.
Wijze van vertellen
