6.1 Inleiding
Bewijsovereenkomsten en vaststellingsovereenkomsten hebben een bijzonder karakter
omdat zij procesrechtelijke elementen kennen. Een bewijsovereenkomst wordt in de
beroepspraktijk gebruikt om de bewijslevering in een procedure over een toekomstig geschil
te regelen of vereenvoudigen. De vaststellingsovereenkomst wordt vaak gebruikt om een
eenmaal ontstaan geschil te beëindigen.
6.2 Bewijsovereenkomst
Een bewijsovereenkomst is een overeenkomst die tot doel heeft om, voordat een eventueel
conflict ontstaat, afspraken te maken over de bewijsmiddelen die in een procedure gebruikt
mogen worden wanneer er een conflict mocht ontstaan. Een bewijsovereenkomst staat
altijd in dienst van een andere overeenkomst. Een bewijsovereenkomst is daarmee een
hulpovereenkomst. Bewijsovereenkomsten zijn vaak opgenomen in de algemene
voorwaarden.
De bewijsovereenkomst behoort tot het burgerlijk procesrecht. De gevolgen van een
bewijsovereenkomst zijn geregeld in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Art. 153
Rv bepaalt dat bewijsovereenkomsten kunnen worden gesloten, voor zover zij er maar niet
toe leiden dat bepalingen van dwingend recht opzij worden gezet.
6.3 Vaststellingsovereenkomst
De vaststellingsovereenkomst is geregeld in art. 7:900 t/m 910 BW. Art. 7:900 lid 1 BW
bepaalt: ‘bij een vaststellingsovereenkomst binden partijen, ter beëindiging of ter
voorkoming van onzekerheid of geschil omtrent hetgeen tussen hen rechtens geldt, zich
jegens elkaar aan een vaststelling daarvan, bestemd om ook te gelden voor zover zij van de
tevoren bestaande rechtstoestand mochten afwijken’.
Voor de kwalificatie van een vaststellingsovereenkomst is het dus belangrijk om vast te
stellen of een overeenkomst het doel heeft onzekerheid of een geschil tussen twee of meer
partijen te voorkomen of te beëindigen door vast te stellen wat tussen hen de
rechtstoestand zal zijn.
In situaties waarin iemand een ander schade berokkent, is het vaak niet mogelijk om de
hoogte van een schadevergoeding exact vast te stellen, omdat er moet worden gewerkt met
aannames en schattingen. Een vaststellingsovereenkomst maakt aan deze onzekerheid een
einde door de hoogte van de schadevergoeding vast te stellen.
Elke overeenkomst die in de praktijk wordt gebruikt om een einde te maken aan een geschil
of onzekerheid en ook verder voldoet aan de bepalingen van art. 7:900 e.v. BW, is daarmee
een vaststellingsovereenkomst.
Partijen kunnen ook iemand aanwijzen om een schikking op te stellen. Zij wijzen dan een
derde aan die hen een bindend advies zal geven.
Er is in art. 7:900 t/m 910 BW geen artikel te vinden dat een vormvereiste stelt aan de
totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst. Een bijzondere vorm is dat de
vaststellingsovereenkomst ook wel wordt vastgelegd in het proces-verbaal van een zitting bij
de rechter.
, Hoofdstuk 6 Bijzondere overeenkomsten
Een vaststellingsovereenkomst waarin de hoogte van een te bepalen geldbedrag wordt
vastgesteld, kan worden afgesloten met een finaal kwijtingsbeding. Dat duidt aan dat er
geen vorderingen meer resteren en dat het de bedoeling van partijen is om de zaak definitief
af te ronden.
Volgens art. 7:900 lid 2 BW bepaalt: ‘de vaststelling kan tot stand komen krachtens een
beslissing van partijen gezamenlijk of krachtens een aan een van hen of aan een derde
opgedragen beslissing’. Volgens lid 2 is het dus mogelijk dat een derde, zoals een
deskundige, de beslissing omtrent de vaststelling neemt.
Om de wettekst van de regeling rond de vaststellingsovereenkomst goed te kunnen
begrijpen is het van belang te zien dat de wetgever steeds onderscheid maakt tussen de
vaststellingsovereenkomst, de beslissing en de vaststelling. De beslissing is de
(rechts)handeling die leidt tot de vaststelling. De vaststelling is de rechtstoestand die tussen
partijen zal gelden. Als in de vaststellingsovereenkomst de vaststelling al is opgenomen,
vallen beslissing, vaststelling en vaststellingsovereenkomst samen. Als een derde of een van
de partijen zelf, op een later tijdstip de beslissing zal nemen, is dat niet zo. De
vaststellingsovereenkomst bepaalt dan wie de beslissing zal mogen nemen die tot de
vaststelling leidt.
Wanneer een vaststellingsovereenkomst is gesloten en een vaststelling tot stand is
gekomen, hebben partijen vastgelegd welke rechtstoestand zij wensen dat er tussen hen
komt te gelden, ongeacht wat de werkelijke rechtstoestand blijkt te zijn.
Dat aan alle formele vereisten moet worden voldaan, volgt uit artikel 7:901 BW.
Dat deze rechtshandelingen nog moeten worden verricht en dat niet kan worden volstaan
met de vaststellingsovereenkomst zelf is het dispositieve stelsel. Een stelsel waar de
vaststellingsovereenkomst zou volstaan is een declaratief stelsel, waar de verklaring
(declaratie) van partijen volstaat. Een dispositief stelsel biedt voordelen vanuit het oogpunt
van rechtszekerheid.
Een vaststellingsovereenkomst heeft geen terugwerkende kracht. De nieuwe rechtstoestand
geldt pas vanaf het moment van het sluiten van de vaststellingsovereenkomst en het
verrichten van de eventueel benodigde rechtshandelingen. Derden die inmiddels rechten
hebben verkregen, kunnen door een vaststellingsovereenkomst niet worden benadeeld (art.
7:903 BW).
Onder omstandigheden kan een vaststellingsovereenkomst echter wel gevolgen hebben
voor derden. Een situatie waarin een vaststellingsovereenkomst de hoogte van een
vordering die een partij op een andere partij heeft wijzigt, terwijl een derde een pandrecht
op die vordering heeft. In deze situatie wijzigt de vaststellingsovereenkomst het recht van
een derde wel en geldt art. 7:903 BW niet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maximehendrix. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
