College 3 – Overheid en Privaatrecht
Deel 1: vorderingen
Totstandkoming van een reguliere overeenkomst met de overheid
1. Besluit ter voorbereiding van een privaatrechtelijke rechtshandeling
Art. 160(1)(e) Gemeentewet
Het college is in ieder geval bevoegd (…) tot privaatrechtelijke rechtshandelingen van de
gemeente te besluiten.
Art. 158(1)(e) Provinciewet
Gedeputeerde staten zijn in ieder geval bevoegd (…) tot privaatrechtelijke rechtshandelingen
van de provincie te besluiten.
NB: dit voorbereidingsbesluit is géén appellabel besluit, zo bepaald art. 8:3(2) Awb. Men zal
zich wat betreft dit besluit tot de civiele rechter moeten wenden op grond van 6:162 BW.
2. Overeenkomst over een vermogensrecht
Doet zich een geschil voor omtrent deze overeenkomst, dan zijn er twee opties:
Nakoming inspanningsverplichting? Art. 3:296 BW
Nagekomen, maar het er niet mee eens schadevergoeding? Art. 6:74 e.v. BW
Totstandkoming van een bijzondere overeenkomst met de overheid: bevoegdhedenovereenkomst
1. Besluit ter voorbereiding van een privaatrechtelijke rechtshandeling
Art. 160(1)(e) Gemeentewet
Het college is in ieder geval bevoegd (…) tot privaatrechtelijke rechtshandelingen van de
gemeente te besluiten.
Art. 158(1)(e) Provinciewet
Gedeputeerde staten zijn in ieder geval bevoegd (…) tot privaatrechtelijke rechtshandelingen
van de provincie te besluiten.
NB: dit voorbereidingsbesluit is géén appellabel besluit, zo bepaald art. 8:3(2) Awb. Men zal
zich wat betreft dit besluit tot de civiele rechter moeten wenden op grond van 6:162 BW.
2. Overeenkomst over de uitoefening van een publiekrechtelijke bevoegdheid1
3. Besluit/feitelijke handeling ter uitvoering van de overeenkomst
De bevoegdhedenovereenkomst is gesloten om een publiekrechtelijke bevoegdheid uit te
oefenen. Dit impliceert dat deze uitoefening op de overeenkomst moet volgen.
1
Het feit dat deze overeenkomst niet uitmondt in een privaatrechtelijke rechtshandeling omtrent een vermogensrecht, maar in een
publiekrechtelijke bevoegdheid, toont het specifieke karakter van de bevoegdhedenovereenkomst.
, Geschil over een bevoegdhedenovereenkomst (met de overheid): de route
1. Besluit ter voorbereiding van een privaatrechtelijke rechtshandeling
Niet appellabel, men moet zich wenden tot de civiele rechter op grond van art. 6:162 BW
2. Overeenkomst over de uitoefening van een publiekrechtelijke bevoegdheid
Doet zich een geschil voor omtrent deze overeenkomst, dan zijn er twee opties:
Nakoming inspanningsverplichting? Art. 3:296 BW
Nagekomen, maar het er niet mee eens schadevergoeding? Art. 6:74 e.v. BW
De overeenkomst komt in beeld middels de inkleuring van de toerekenbare
tekortkoming. Dit gebeurt via het besluit dat op de overeenkomst zou volgen, maar
dat niet aan de eisen uit de overeenkomst voldoet. Dientengevolge legt het besluit niet
letterlijk een gewicht in de schaal voor de civiele rechter, maar kan het besluit wel
inkleuren dat een tekortkoming als toerekenbaar wordt beschouwd.
3. Besluit/feitelijke handeling ter uitvoering van de overeenkomst
Doet zich een geschil voor omtrent het resultaat van de overeenkomst, namelijk het besluit of
de feitelijke handeling, maak dan een onderscheid omtrent de publiekrechtelijke status van het
besluit bij de bestuursrechter.
Niet appellabel? Bijv.: wijziging van een avv. Vordering onrechtmatig
overheidshandelen bij de civiele rechter op grond van art. 6:162 BW
Appellabel? Art. 8:1 jo 7:1 Awb
Geen besluit ontvangen? Art. 6:2(b) jo 6:12 Awb (beroep zonder bezwaar)
De overeenkomst komt in beeld middels een beroep op het vertrouwensbeginsel. Om aan
te tonen dat men het niet eens is met het besluit en om dit dientengevolge als een
onrechtmatige overheidshandeling aan te merken, moet de eiser middels de overeenkomst
aantonen dat andere toezeggingen gedaan zijn dan uiteindelijk zijn gerealiseerd. De
overeenkomst kan dus kracht bij zetten dat het besluit onrechtmatig is. Als er géén besluit
genomen is, toont de overeenkomst aan dat afgesproken is dat een bevoegdheid zou
worden ingezet die zou uitmonden in een besluit.
En de formele rechtskracht dan?
In Etam/Zoetermeer bleek dat formele rechtskracht van een besluit geen gevaar is voor het
uitoefenen van de civiele rechten. Wanneer men de bezwaar- en beroepstermijn laat
verstrijken dan moeten – kort gezegd – niet (tijdig) of zonder succes bij de bestuursrechter
aangevochten besluiten rechtmatig en onaantastbaar worden geacht. Ondanks deze formele
rechtskracht werd de eiseres in Etam/Zoetermeer toch ontvankelijk verklaard bij de civiele
rechter.
Dit in verband met het onderscheid dat te maken valt binnen een bevoegdhedenovereenkomst
omtrent: 1) de overeenkomst zelf; 2) het rechtsgevolg van de overeenkomst (het besluit).
Deze twee rechtshandelingen kennen ieder een eigen rechtsgang. Dientengevolge hoeven de
civiele en de bestuursrechter geen rekening met elkaar te houden.
Vraag student: waarom gebruikt de bestuursrechter in Etam/Zoetermeer de terminologie: ‘nakoming’?
Bij de bestuursrechter kan de burger geen nakoming van de overeenkomst vorderen. Men moet de
vordering vertalen naar het bestuursrecht: 1) het besluit klopt niet, ondanks vertrouwen op reeds
gemaakte afspraken; 2) afspraak, en vervolgens geen besluit. Soms wordt in dit kader binnen het
bestuursrecht, privaatrechtelijk jargon gehanteerd. Men stelt dan dat nakoming dient te volgen.
Bedoelend dat het afgesproken besluit dient te volgen op de afspraak. Binnen het bestuursrecht valt dit
niet te vorderen op grond van art. 3:296 BW/nakoming te eisen bij de rechter. De burger moet dan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robinUM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.