100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home

Samenvatting

Hoofdstuk 5 evolutie Samenvatting Biologie voor Jou Havo 4

 8 keer bekeken  1 keer verkocht

samenvatting hoofdstuk 5 evolutie met oefenopgaven

Voorbeeld 2 van de 7  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 5 evolutie
  • 16 mei 2021
  • 7
  • 2020/2021
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
  • Middelbare school
  • HAVO
  • Biologie
  • 4
Alle documenten voor dit vak (2040)
avatar-seller
emelieborth
Biologie H5 Evolutie

Paragraaf 1, de indeling van de levende natuur

Binas 78
De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen; bacteriën, archaea en
eukaryoten.
De aanwezigheid van organellen (deel van een cel met een eigen functie
bijv. celkern)
- Prokaryote organismen (bacteriën en archaea) hebben geen celkern,
vacuolen, mitochondriën of endoplasmatisch reticulum, eencellig.
- Eukaryoten organismen (schimmels, planten en dieren) hebben wel
celkernen, vacuolen, mitochondriën en een endoplamatisch
reticulum, eencellig of meercellig.
- Protisten; restgroep eencellige eukaryoten, en meercellig planten
die niet goed zijn in te delen bij schimmels, planten en dieren.
- Wel celwanden; bacteriën, archaea, schimmels en planten.

Organische stoffen; afkomstig van organismen of van producten van
organismen.
- Relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen.
- De moleculen bevatten altijd een of meer koolstofatomen.
- Bijv. koolhydraten, eiwitten, vetten.
Anorganische stoffen; zowel in organismen voorkomend als in de levenloze
natuur.
- Kleine, eenvoudig gebouwde moleculen
- Bijv. koolstofmono-oxide, koolstofdioxide, water, keukenzout,
zuurstofgas.

Autotrofe organismen; kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen.
- Hebben geen andere organismen nodig voor hun voedsel.
- Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu.
- Planten en enkele soorten bacteriën en archaea.
Heterotrofe organismen; kunnen geen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen.
- Hebben andere organismen nodig voor hun voedsel.
- Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu.
- Schimmels en dieren en de meeste soorten bacteriën en archaea.

Individuen behoren tot 1 soort als ze in staat zijn zich onderling voort te
planten en daarbij vruchtbare nakomelingen voort te brengen. Een soort
bestaat uit een of meer populaties; een groep individuen van dezelfde
soort in een bepaald gebied die samen een voortplantingsgemeenschap
vormen.
Linnaeus voerde de binaire naamgeving in. Iedere soort heeft;
- Een geslachtsnaam= voorop en met hoofdletter.
- Een soortaanduiding= met kleine letter.
- Vaak nog de naam (afgekort) van de naamgever.

, - Bijv. Bellis perennis L. (madeliefje)


Paragraaf 2, prokaryoten

Prokaryoten; bacteriën en archaea.
Bacteriën
- Veel soorten hebben slechts 1 kringvormig chromosoom. Bij
sommige soorten komen ook plasmiden voor; kleinere, kringvormige
chromosomen.
- Voortplanting voornamelijk door deling.
- Pathogene bacteriën kunnen ziekten veroorzaken (bijv. cholera,
longontsteking, tuberculose)
- De meeste zijn heterotroof: ze voeden zich met dode resten van
organismen.
- Cyanobacteriën zijn autotroof; ze bevatten chlorofyl en blauwe
pigmenten.
- Bacteriën worden door de mens gebruikt bij; de productie van
sommige producten (yoghurt, kaas), de productie van
wasmiddelenzymen, de afvalwaterzuivering en de productie van
geneesmiddelen en hormonen.

Paragraaf 3, eukaryoten

Schimmels
- Zijn heterotroof; ze voeden zich met dode resten van organismen.
- Gisten zijn eencellige schimmels. Ze worden ook tot de protisten
gerekend.
- Meercellige schimmels bestaan uit schimmeldraden. Ze planten zich
voort door sporen die ontstaan aan het uiteinde van
schimmeldraden die omhoog groeien, of in paddenstoelen.
- Schimmels kunnen ziekten veroorzaken (o.a. zwemmerseczeem)
- Schimmels worden door de mens gebruikt bij; de bereiding van
sommige voedingsmiddelen (o.a. brood, alcohol) en de productie
van penicilline (een antibioticum).


Planten
Hebben celwanden en hebben chloroplasten (bladgroenkorrels)
Worden ingedeeld in de 5 volgende stammen;
- Wieren (algen) worden ook tot de protisten gerekend. Bijv. boomalg
(eencellig en zeesla (meercellig)
- Mossen, bijv. haarmos
- Paardenstaarten, bijv. heermoes
- Varens, bijv. mannetjesvaren
- Zaadplanten; naaktzadigen, bijv. naaldbomen en bedektzadigen
(zoals appelboom en paardenbloem)


Dieren

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emelieborth. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
Gratis  1x  verkocht
  • (0)