Thema 3 Gaswisseling en uitscheiding
basisstof 1 Het ademhalingsstelsel van de mens
gaswisseling: met het ademhalingsstelsel neemt het lichaam gassen uit de lucht op en
geeft het gassen aan de lucht af.
Gezonde longen zijn heel belangrijk voor het goed functioneren van de gaswisseling.
De neusholte is bekleed met neusslijmvlies. De buitenste laag cellen van het neusslijmvlies
bestaat uit trilhaarepitheel waarin slijmproducerende cellen en trilhaarcellen voor komen.
Redenen waarom inademen door de neus gezonder is dan inademen door de mond:
- Neusharen houden grote ingeademde stofdeeltjes tegen.
- Kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven aan het slijm kleven.
→ Dit slijm wordt door bewegingen van de trilharen naar de keelholte
bewogen en samen met het speeksel doorgeslikt.
- De binnenstromende lucht wordt vochtig gemaakt door het slijm en verward
door het bloed.
- Het reukzintuig keurt de binnenstromende geur.
De neusholte is door nauwe openingen verbonden met de bijholten ook bekleed met
slijmvlies.
Bij verkoudheid zwelt het neus- en bijholte slijmvlies op, waardoor de uitgangen van
de bijholten worden afgesloten. → Het slijm in de bijholten hoopt zich op en
veroorzaakt een drukkend gevoel.
Tussen de keelholte en de luchtpijp zit het strottenhoofd. Hierin liggen de stembanden.
In de wand van de luchtpijp zitten hoefijzervormige kraakbeenringen.
,De luchtpijp splitst zich in twee bronchiën. Ook in de wanden hiervan zitten
kraakbeenringen.
De bronchiën vertakken in bronchiolen waarvan de wanden spierweefsel bevat dat wordt
beïnvloed door het autonome zenuwstelsel.
→ Door de samentrekking of ontspanning van dit spierweefsel kunnen bronchiolen
vernauwen of verwijden. Dit is van invloed op de hoeveelheid lucht die per
ademhaling wordt in- en uitgeademd.
Bij astma zijn door samentrekking van het spierweefsel de bronchiolen vaak vernauwd. →
kleinere hoeveelheid lucht per ademhaling.
Onder invloed van het orthosympatische deel van het autonome zs en van het hormoon
adrenaline worden de bronchiolen verwijd. → grotere hoeveelheid lucht per ademhaling.
Ook de binnenwand van de luchtpijp, bronchiën en bronchiolen is bekleed met slijmvlies
waarvan de buitenste laag uit trilhaarepitheel bestaat.
longblaasjes (alveoli): bevinden zich aan de uiteinde van de fijnste bronchiolen.
Ze hebben een wand van maar één cellaag dik en die aan de binnenkant is bedekt
met een dun laagje vocht (alveolair vocht).
Om de longblaasjes heen zit een netwerk van fijne bloedvaatjes → longhaarvaten.
, Vanuit de lucht in de longblaasjes (alveolaire lucht) lost zuurstof eerst op in het alveolaire
vocht; van daaruit vindt diffusie plaats naar het bloed in de longhaarvaten.
Deze diffusie wordt vooral veroorzaakt door het verschil in zuurstofspanning (pO2)
tussen het alveolaire vocht en het bloedplasma.
In de longhaarvaten zit koolstofdioxide opgelost in het bloedplasma.
Door het verschil in koolstofdioxidespanning (pCO2) vindt diffusie plaats van het
bloedplasma naar het alveolaire vocht; van daaruit wordt koolstofdioxide afgegeven
aan de alveolaire lucht.
Factoren die de uitwisselingssnelheid vergroten (vastgesteld in de wet van Fick):
- Het diffusieoppervlak: door de vele longblaasjes is dit groot.
- Kleine diffusieafstand: dunne wand van longblaasjes en haarvaten.
- Groot verschil in pO2 en pCO2: door ventileren van de lucht in de longblaasjes en
door stroming van het bloed in de longhaarvaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carolienlamboo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.