College aantekeningen

Hoorcolleges Interdisciplinair Onderzoek naar Sociale Problemen ISW

0 keer verkocht

Instelling
Universiteit Utrecht (UU)

Aantekeningen van de eerste vier hoorcolleges van IOSP (interdisciplinair onderzoek naar sociale problemen) te gebruiken voor deeltentamen 1.

[Meer zien]

Laatste update van het document: 3 jaar geleden

Voorbeeld 3 van de 53 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 21 mei 2021
Bestand laatst geupdate op 14 december 2021
Aantal pagina's 53
Geschreven in 2020/2021
Type College aantekeningen
Docent(en) N.v.t.
Bevat Alle colleges

robuustheid
betrouwbare cijfers
reproduceerbaarheid
repliceerbaarheid
generaliseerbaarhei
interdisciplinair onderzoek
multidisciplinair onderzoek
monodisciplinair onderzoek
transdisciplinair onderzoek

Volgen

revelips Lid sinds 4 jaar 35 documenten verkocht

Hoorcolleges IOSP

HC1. Introductie interdisciplinair onderzoek naar sociale problemen

1.1 Wat is interdisciplinariteit?
Sociale wetenschappers zijn niet zeer gedisciplineerd; we interesseren ons voor sociale problemen (wicked
problems). Degelijke problemen hebben een aantal eigenschappen die het onderzoek doen naar en oplossen
van deze problemen moeilijk maken. Je hebt meestal onvoldoende en vaak zelfs tegenstrijdige informatie. Vaak
is er niet een enkele oplossing, omdat het probleem vanuit verschillende perspectieven kan worden benaderd
(psychologisch, pedagogisch, sociologisch, antropologisch, etc.). Bij ISW gebruiken we elementen uit al deze
disciplines om onderzoek naar wicked problems te doen.
De meeste hedendaagse problemen zijn wicked problems: bijv. coronacrisis, sociale ongelijkheid,
gezondheidsbevordering en migratie. Al deze problemen zijn te groot en te complex om een enkele oplossing
te hebben. Vaak veranderen de problemen ook over tijd of vragen ze in de ene context om een andere
oplossing dan in de andere context.

Aanpak sociale problemen
Er is onenigheid over wat interdisciplinariteit betekent, maar iedereen is het eens over de aanpak van sociale
problemen:
 Teamwerk: niemand is de baas; iedereen is nodig (wel handig om een coördinator aan te wijzen om de
samenwerking te faciliteren).
 Regelmatigheden ontdekken: waarom en onder welke omstandigheden? Als je weet hoe iets wordt
veroorzaakt en welke regelmatigheden er zijn dan kun je er iets aan doen. Pas dan kun je effectieve
interventie/preventie strategieën bedenken die helpen om het probleem op te lossen, te voorkomen
of in ieder geval minder erg te maken.
 Zooming in and zooming out: gezien de complexiteit van de problemen moet je daarom vaak kunnen
switchen (zooming in and out); soms moet je inzoomen op een specifiek aspect van een probleem en
dan weer kijken naar het grotere plaatje. Denk aan de vraag: how do you eat the elephant. Antwoord:
piece by piece.

Het i-woord (interdisciplinariteit)
Sommige mensen maken duidelijk verschil tussen verschillende typen onderzoek.
 Interdisciplinariteit kan worden vergeleken met een stoofschotel: ingrediënten zijn gedeeltelijk te
onderscheiden.
o Het werken tussen meer dan één discipline, de grenzen vervagen.
o Interactie tussen disciplines om tot een nieuw, geïntegreerd begrip te komen.
 Multidisciplinariteit kan worden vergeleken met een salade: ingrediënten blijven gescheiden en zijn te
onderscheiden.
o Het werken met meerdere disciplines, de grenzen worden behouden.
o Meerdere maar verschillende disciplinaire perspectieven die een onderwerp, kwestie of idee
onderzoeken.
o Het probleem wordt eerst door de ene en vervolgens door de andere discipline bekeken.
 Trans disciplinair kan worden vergeleken met een taart: de ingrediënten kunnen niet langer worden
onderscheden en het resultaat is iets compleet nieuws.
o Discipline-overschrijdend werken, grenzen opheffen.
o Overschrijdt de grenzen van disciplines om een kwestie te onderzoeken met behulp van een
gezamenlijke aanpak voor onderzoek.
o Wetenschappers werken samen met maatschappelijke partners.

Definitie interdisciplinairteit OESO: interdisciplinariteit is een zelfstandig naamwoord dat de interactie beschrijft
tussen twee of meer verschillende disciplines. Deze interactie kan gaan van eenvoudige communicatie van
ideeën tot de wederzijdse integratie van ordenende concepten, methodologie, procedures, epistemologie,
terminologie, gegevens en termen in een gemeenschappelijke inspanning voor een gemeenschappelijk
probleem met voortdurende intercommunicatie tussen de deelnemers uit de verschillende disciplines.

,Het komt erop neer dat interdisciplinariteit op een continuüm kan worden geplaatst; soms is het een informele
uitwisseling en soms is het volledige integratie van concepten, methoden en onderzoeken. Het continuüm
onderstreept dat interdisciplinariteit bepaald wordt door het probleem.

Het probleem betaalt het type onderzoek
Het continuüm wordt duidelijk aan de hand van dit plaatje.
Hierbij wordt onderzoek geplaatst op twee dimensies; op de y-
as de dimensie over of er alleen maar wetenschappelijke
partners betrokken zijn of ook andere partijen en op de x-as de
graad van integratie van kennis en methode.
Omdat het gaat over continue dimensies is er vaak een grijs
gebied waarbij het onduidelijk is in welke categorie een bepaald
onderzoek precies valt; er zijn namelijk geen harde grenzen.

Onderzoeksvragen: voorbeelden uit de coronacrisis
 Heb ik corona? = mono (medisch)
 Hoe kunnen we voorkomen dat mensen naar het
strand gaan? = trans (gedragswetenschappers, handhavers, maatschappijwetenschappers en
burgemeesters)
 Hoe reageren mensen op inperkingen van hun vrijheid en autonomie? = multi of inter (psychologen,
filosofen en sociologen)
 Waarom zijn sommige mensen vatbaarder voor de gevolgen van social distacing dan anderen? = inter
of multi (public health professionals, epidemiologen en psychologen). Let op: lijkt een grijs gebied.
 Hoe verspreidt informatie over corona zich op Twitter? = inter (psychologie,
communicatiewetenschap, algoritmes).
 Hoe kom je tot een effectieve aftands-maatregel? = multi en/of inter en/of trans (virologen o.i.d. om
gepaste afstand berekenen, psychologen voor gedragsveranderingen, communicatiewetenschappers,
handhavers, etc.).
 Waarom hebben mensen die zich langdurig eenzaam voelen meer kans op hart- en
vaataandoeningen? = multi en/of inter: psychologen, medici, epidemiologen en
gedragswetenschappers.
 Hoe kun je een wijk inrichten om verbondenheid tussen mensen te stimuleren? = begint multi en
wordt inter: psychologen, sociologen, architecten en ingenieurs.

Interdisciplinariteit heeft dus verschillende definities: in de meest extreme definitie wordt vanuit verschillende
disciplines op den duur een nieuwe discipline gemaakt. Er is dan sprake van echte integratie van concepten van
methoden, ook wordt er nieuwe taal ontwikkeld. Wanneer je naar onderzoeken kijkt die als interdisciplinair
gelabeld zijn, komt het vaak voor dat ze eigenlijk multidisciplinair blijken. In een minder strenge definitie is
interdisciplinariteit probleem georiënteerd en betrek je de disciplines die je nodig hebt om het probleem te
onderzoeken. Afhankelijk van het aspect van het probleem waarin je geïnteresseerd bent kun je ook inzoomen
op één specifiek vraagstuk.
In de discussie rondom de definitie van interdisciplinariteit kan de vraag worden gesteld of interdisciplinariteit
een doel of een middel is. Bij ISW is interdisciplinariteit een middel dat ons helpt om ons doel te bereiken; het
verwerven van nieuwe kennis die we nodig hebben om toekomstbestendige antwoorden te vinden op
hedendaagse sociale problemen.

Recap
Monodisciplinariteit Onderzoek afgebakend binnen één discipline.
Transdisciplinariteit Samenwerking tussen wetenschappers en maatschappelijke partners.
Multidisciplinariteit Meerdere disciplines dragen bij aan een gezamenlijk onderzoeksdoel maar ieder
gebruikt zijn eigen methode en concepten.
Interdisciplinariteit Middel om kennis te verkrijgen over sociale problemen, waarbij het probleem de
(IOSP) aanpak bepaald. We zijn dus probleem-georiënteerd.

, 1.2 Wat is betrouwbaar en robuust onderzoek?

Het belang van cijfers: zelden zo duidelijk als in deze wonderbaarlijke tijden
Ook al heb je niks met cijfers, op het moment kun je er niet aan ontsnappen. Een huidig sociaal probleem:
helpen de genomen maatregelen om de coronabesmettingen te beperken?
Welke cijfers gebruik je om deze vraag te beantwoorden?
 Aantal nieuwe besmettingen? Niemand weet precies hoe hoog dit getal ligt, omdat het alleen gaat om
bevestigde gevallen.
 Aantal ziekenhuisopnamen?
 Aantal opnames op de intensive care?
 Aantal mensen die van het virus genezen?
Het is een wicked problems: er is niet één goed antwoord, maar beleidsmakers moeten keuzes maken en
daarvoor hebben ze cijfers nodig uit betrouwbaar onderzoek.

Bij het coronavirus is het niet alleen van belang om te weten hoeveel gevallen er zijn, maar ook om te weten
hoe snel dat getal groeit. Als het aantal dagelijks met meer dan één vermenigvuldig spreken we van
exponentiële groei; een lijn die steeds steiler gaat lopen. Het is belangrijk dat de grafieken van de coronacijfers
in proportie worden geplaatst zodat je een duidelijk beeld hebt van de aantallen coronagevallen. Als er een
piek is op een bepaald moment in de grafiek zou je als burgemeester of beleidsmaker kunnen kijken wat er
toen is gebeurd om te voorkomen dat het opnieuw gebeurt.

Het belang van cijfers: cijfers kunnen levens redden mits ze betrouwbaar zijn
Cijfers moeten:
 Verzameld worden (het liefst op grote schaal).
 Vergelijkbaar zijn.
 Geïnterpreteerd kunnen worden.
Voorbeelden:
 Kun je cijfers uit NL en IT vergelijken? Je vergelijkt hierbij appels met peren; de verschillen tussen de
landen zijn zo groot dat een vergelijking onmogelijk is. Cijfers werken alleen als je ze in een context
plaatst.
o In Italië zijn meer ouderen.
o In Italië wonen meer generaties in een huis, daardoor is de besmettingsgraad groter.
o Italië heeft andere maatregelen op andere momenten genomen.
 Kun je maatregelen nemen op basis van interviews met aanhorige van ouders in een verzorgingshuis
of verpleegsters? Nee, dat kan niet.
o De antwoorden worden gekleurd door hun normen en waarden, deze generaliseren niet naar
andere mensen.

Om cijfers uit wetenschappelijk onderzoek op een waarde te schatten is het nodig om met een helikopterview
naar wetenschappelijk onderzoek te kijken.
 Publication bias: voor de carrière van een wetenschapper is het bevorderlijk om zoveel mogelijk
wetenschappelijke artikelen te publiceren omdat dat helpt bij een promotie. Meer dan 70% van alle
gepubliceerde studies hebben positieve bevinden. Het is simpelweg onmogelijk dat zoveel van onze
hypothesen waar zijn. Negatieve resultaten worden dus niet gepubliceerd.
o Filedrawer problem: studies met negatieve resultaten of geen effecten als uitkomst worden in
de ‘filedrawer’ gestopt en niet gepubliceerd. Wetenschappelijke tijdschriften hebben een
voorkeur om vernieuwende en significante resultaten te publiceren, waardoor niet
significantie resulaten dus niet worden gepubliceerd.
o P-hacking/harking: het jagen op significante effecten zodat je artikel gepubliceerd wordt. Je
bereikt dit bijv. door de studie te stoppen zodra het resultaat significant is en dus niet omdat
je genoeg proefpersonen hebt. Meerdere hypotheses toetsen en alleen die presenteren die
een significant effect geven. Proefpersonen uitsluiten om de kans op een significant resultaat
te verhogen. Mensen zijn daarom vaak ook sceptisch als een p-waarde heel dicht bij de .05
ligt.
 Replication crisis: er is een vermoeden dat de resultaten van een onderzoek niet worden gerepliceerd
wanneer het onderzoek opnieuw wordt uitgevoerd.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.