Week 1: Guy E. Poitras, Inventing North America:
Canada, Mexico, and the United States, Ch.2: THE
THREE STATES OF NORTH AMERICA
Hun plaats in de wereld
Noord-Amerika (Canada, de VS en Mexico) is een vrij ongewone, zelfs
bevoorrechte verzameling van staten. Waarom is Noord-Amerika
bijzonder:
- Het is een enorm continent en bevat 2 van ’s werelds grootste
staten; alle 3 zijn transcontinentaal (Canada, de VS en Mexico
hebben alle drie kustgrenzen aan twee of meer oceanen of andere
grote waterlichamen). De grootste qua territorium is Canada (5
tijdzones), de VS is ’s werelds vierde staat qua grootte; Mexico is
14e.
- Bevolking is ook kenmerkend; de VS, Mexico en Canada zijn
respectievelijk 4e, 11e, en 31e op de wereldranglijst van grootste
populaties.
- Economisch vermogen: VS en Canada zitten aan de top qua
economisch vermogen; Mexico is de uitzondering maakt het lastig
om Noord-Amerika als een regio te definiëren.
- Politieke omgeving: Canada staat heel hoog op de lijst van
burgerlijke en politieke rechten, de VS iets lager maar nog hoog en
zelfs Mexico scoort in een globale context relatief hoog op dit
gebied.
Op het gebied van etnische diversiteit lijkt Noord-Amerika meer op de rest
van de wereld; Mexico is de meest homogene maatschappij van de drie;
de twee ‘immigranten’ maatschappijen de VS en Canada zijn zeer
heterogeen. Op het gebied van inkomensgelijkheid nemen geen van de
drie staten een leidende positie in de wereld, alhoewel ze wel in de
bovenste helft van de ranking staan. Over het algemeen staan de drie
staten van Noord-Amerika een beetje apart van de rest van de wereld; hun
onderscheidende kenmerken zijn gebied, economie en politieke vrijheid.
Maar, qua etnische diversiteit en inkomensongelijkheid lijken ze weer
meer op de rest van de staten van de wereld.
Binnen Noord-Amerika
Binnen alle regio’s en binnen alle staten spelen eenheid en diversiteit zich
tegen elkaar uit. Geschiedenis, cultuur, mensen, economie en politiek
geven vorm aan de vooruitzichten van het regionalisme.
Drie paden
Noord-Amerika heeft meerdere tijdperken meegemaakt. Het
prekoloniale tijdperk duurde meerdere millennia; volken uit Azië
migreerden naar Noord-Amerika gedurende een prehistorische ijstijd
(11500 of meer jaar geleden). De inheemse volkeren van Noord-Amerika
werden zwaar geraakt door de bezetting vanuit het oosten. De
Europeanen kwamen naar Noord-Amerika om dit te ontdekken maar ook
,om de prekoloniale volkeren te onderwerpen. De originele bewoners
van de VS stonden in de weg en werden vermoord of naar reservaten
overgeplaatst, zodat Manifest Destiny kon doorgaan. In Canada hadden
de Aboriginals eenzelfde lot; de Inuit, de Eerste Naties en de Mètis
werden gezien als problemen hun aantallen en invloed nam sterk af
in de 20 e eeuw. Ook in Mexico waren de Europeanen uit op verovering,
maar hier zat het net even anders want hier kregen de kolonisten te
maken met goed opgebouwde beschavingen en complexe
maatschappijen. Toen het Azteekse Rijk viel door Hernán Cortés,
werden de inheemse volkeren niet vermoord belangrijk voor Mexico’s
cultuur later.
Elke staat kreeg een gelijksoortige maar aparte ervaring in het volgende
stadium: de koloniale periode. Hoewel de VS en Canada ‘kinderen van
een gedeelde moeder’ waren, kreeg de VS een wat andere relatie met
haar ‘moeder’. Anderhalve eeuw van koloniale heerschappij eindigde met
een oorlog om nationale bevrijding; de VS stapte uit het Rijk, Canada niet.
Nog een verschil: Canada had te maken met twee dominante kolonisten:
Engeland en Frankrijk. Mexico was 3 eeuwen lang het juweel van het
Spaanse rijk; zij hadden dus verreweg de langste ervaring met het
kolonialisme. Koloniaal Mexico werd bestuurd door de conquistadors, de
kerk en grootgrondbezitters (semifeodale maatschappij belemmering
opkomst moderne maatschappij). Toen onafhankelijkheid kwam voor
Noord-Amerika, kwam dit relatief snel voor de VS en Mexico, maar duurde
het langer voor Canada. Mexico had het langst moeite met haar
onafhankelijkheid; in 1848 verloor het een oorlog waarin ze ongeveer de
helft van haar gebied (Texas, California etc.) kwijtraakte. Daarna kwam
Frankrijk nog in 1860 om hun onafhankelijkheid af te pakken voor 5 jaar.
Ook de VS had in het begin moeite met haar zelfbestuur, binnenlandse en
buitenlandse problemen. De problemen van particularisme (het streven
van kleine staten of onderdelen van staten om een zo groot mogelijke on-
afhankelijkheid te bewaren) en de slavernij werden pas opgelost in de
Burgeroorlog. Canada kreeg haar onafhankelijkheid op een geleidelijke
manier, waardoor het een andere ervaring kreeg.
Culturen en volkeren
De culturen en waarden van Noord-Amerika tonen aan hoe de staten
samenkomen maar ook hoe ze verschillen. De VS, Canada en Mexico
hebben een breed cultureel verwantschap maar als je binnen de regio kijkt
zie je meer verschillen dan gelijkenissen. Als het om cultuur en waarden
gaan dan zou Mexico niet bij Noord-Amerika horen in de jaren 1990;
Mexico heeft een Iberisch-Katholieke cultuur, waar de VS en Canada
Engels-Protestants zijn (behalve Quebec). Deze twee dominante culturen
kijken verschillend naar de basiswaarden van het leven zoals tijd, werk,
onderwijs etc. De culturen hebben ook gelijkenissen: de VS, Canada en
Mexico hebben allemaal een voorkeur voor een autoriteit gebaseerd op
rationaliteit i.p.v. traditie. Noord-Amerika is ook een erg religieuze regio;
de nadruk op traditionele religieuze waarden zie je in alle 3 de staten. De
,culturele verschillen tussen de 3 staten variëren in hun belang en zijn
misschien zelfs al aan het verdwijnen. Mexico is het meest onderscheidend
met haar mix van Europese Iberische cultuur en inheemse culturen.
De politieke cultuur in Noord-Amerika heeft Europese wortels. De politieke
traditie in de VS komt van John Locke, die van Canada van Edmund Burke.
De VS heeft wel meer afstand gedaan van de Europese filosofie, terwijl
Canada heel erg lijkt op Europa. De VS en Canada zijn dan misschien
zussen, maar zeker geen tweeling. Mexico is een ander verhaal, het is
cultureel gezien nauwer verbonden met Latijns-Amerika. Mexico hoort
eerder bij het culturele gebied van Latijns-Amerika.
Staat: Waarden: Intellectuele
invloed:
De VS Liberaal, Whig, individualistisch, John Locke, Thomas
antistaat, populistisch, ideologisch Hobbes
Canada Mercantilistisch, groep-georiënteerd, Edmund Burke
pro-staat, eerbiedig, Tory, socialistisch
Mexico Patrimonialisme, centralisme, Thomas Aquinas,
caudilloisme, pro-staat, corporatisme Jean-Jacques
Rousseau
De VS is multi-etnisch; je hebt witten, latino’s, afro-Amerikanen etc.
Hoewel etniciteit een belangrijke rol speelt in het definiëren van de VS als
een pluralistische maatschappij, is de situatie in Canada nog
gecompliceerder. Het particularisme van de groep was lange tijd Canada’s
belangrijke burgerwaarde. Logisch ook: Quebec en de rest van Canada
geeft de staat een binationaal karakter. Voorbij Quebec is Canada ook een
multinationale natie: Inuit, Eerste Naties, Mètis, recente immigranten uit
Hong Kong, Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa. Canada heeft moeite
met zijn multinationale identiteit. Hoewel Canada groot is, is het niet
dichtbevolkt. De meeste mensen leven in het centrale gebied, waarin ook
60% van het nationale inkomen wordt verdiend en waarin de meeste
representatie in het Lagerhuis gevonden wordt. 1/5 e van de Canadezen
spreken Frans, de meeste spreken Engels en sommigen beide. De
katholieken in Canada leven voornamelijk in Quebec. De plaats van
Quebec in Canada blijft Canada’s grootste issue. De meeste inwoners van
Quebec zien zichzelf als een aparte maatschappij wiens cultuur en taal
wordt bedreigd door assimilatie met de protestantse anglofiele
meerderheid. De cultuuroorlog tussen Quebec en de rest gaat vooral over
taal; Canada is officieel tweetalig maar in realiteit verdeeld tussen Frans-
en Engelstalige Canadezen. Het zou wel eens kunnen dat Noord-Amerika
ooit van 3 naar 4 onafhankelijke staten gaat. De inheemse Canadese
naties willen ook erkenning en zelfs zelfbestuur.
Mexico is meer een etnische eenheid dan de VS en Canada. Hoewel de
bevolking over veel verdeeld is, delen ze wel een cultuur en identiteit. De
dominante identiteit is mesties: een mix van inheems en Europees bloed
en cultuur. De Mexicanen zijn echter niet een homogene groep;
particularisme en culturele nuances spelen een rol. Mexicanen zijn
, verenigd in taal, religie en nationale mythes; hun verschillen zijn
regionaal, economisch en in mindere mate cultureel van aard. Mexico
wordt verscheurd tussen zijn traditionele nationale en culturele erfgoed en
de aantrekkingskracht van de Engels-Protestantse cultuur van de VS
groot gat tussen arm en rijk.
Nati onale politi ek
De drie staten hebben grondwetten, federalisme, politieke partijen,
Westelijke regeringsinstituties en democratische ideologieën de
politieke basis voor eenheid in Noord-Amerika. Maar, er zijn ook
belangrijke verschillen binnen deze politiek. De grondwet die elke staat
heeft dient een eigen uniek doel. Voor de VS diende de grondwet als een
innovatieve oplossing om een nieuwe staat te regeren in de 18 e eeuw.
Volgens de ideeën van John Locke en Thomas Jefferson is de grondwet
gebaseerd op het idee dat een goede regering zo min mogelijk regeert
(dus een beperkte regering). In Canada was het doel van de grondwet om
niet de regering te beperken maar om ‘vrede, orde en een goede regering’
op te zetten. Binnen de grondwet zie je Canada’s struggle om
onafhankelijk te worden van Groot-Brittannië en de kwestie Quebec. In
Mexico werd de constitutie opgesteld in 1917 om een einde te maken aan
een decennium van revolutie; de constitutie had niet als doel om de
regering te beperken maar om een stabiele politieke orde te creëren die
acceptabel was voor alle facties en coalities die het oude systeem omver
hadden geworpen.
Federalisme komt in alle drie de staten voor. Een federaal systeem
verdeeld de macht tussen nationale en lokale (staat/provincie) niveaus,
want het houdt rekening met de enorme grootte en diversiteit van de
staten. Hoe gecentraliseerd of gedecentraliseerd deze federale systemen
moeten zijn blijft een constant kenmerk van Noord-Amerikaanse politiek.
Het federalisme van de VS was een waarachtige constitutionele innovatie
van de 18e eeuw. Canada is een echt federaal land; het sterke gevoel van
regionalisme binnen Canada maakte het federalisme meer
gedecentraliseerd dan in de VS. In Mexico overheerste eerst de
centralisatie bij het federalisme, maar nu lijkt het de andere kant op te
gaan. Tot recentelijk waren staatsgouverneurs van dezelfde partij als de
leidende nationale regeringspartij; de gouverneurs deden wat de
presidenten wilden. De president had ook constitutionele autoriteit ome en
staatsgouverneur te verwijderen. Nu de Mexicaanse politiek wat begint te
openen en competitiever begint te worden, gaat het Mexicaanse
federalisme waarschijnlijk meer de kant van de VS en Canada op (dus
meer gedecentraliseerd).
Partijsystemen reflecteren nationale verschillen en samenkomende trends.
In de VS heb je het tweepartijensysteem; de sterke belangengroepen en
zwakke partijen geven weinig ruimte voor derde partijen. In Canada heb je
meer kleinere, regionale partijen die op nationaal en provinciaal niveau
soms winst maken. De partijen zijn uiteenlopend en niet-ideologisch,
