Samenvatting van het vak Samenspel van Genen en Omgeving van de bachelor Psychologie jaar 2 op de VU. Mocht je nog op- of aanmerkingen hebben hoor ik dat graag. Heel veel succes met leren!! Liefs Roos
Samenspel van Genen en Omgeving
Hoorcollege 1 – Historisch perspectief & Mendel......................................................................2
Hoorcollege 2 – De biologische basis van erfelijkheid...............................................................9
Hoorcollege 3 – Nature, nurture en het menselijke gedrag.......................................................16
Hoorcollege 4 – De wisselwerking tussen genen & omgeving................................................23
Hoorcollege 5 – Gene finding...................................................................................................27
Hoorcollege 6 – Substantie (mis)bruik.....................................................................................33
Hoorcollege 7 – Cognitieve vaardigheden en handicaps..........................................................40
Hoorcollege 8 – Ontwikkeling psychopathologie.....................................................................48
Hoorcollege 9 – Persoonlijkheidsstoornissen...........................................................................54
Hoorcollege 10 – Persoonlijkheidsstoornissen en psychopathologie.......................................57
Hoorcollege 11 – Gezondheid, gedrag en leeftijd.....................................................................63
Hoorcollege 12 – Epigenetica, Genexpressie, Gedrag, GWAS, identieke tweelingen ............68
Hoorcollege 13 – (Gedrag) genetica.........................................................................................74
, 2
Hoorcollege 1 – Historische perspectief & Mendel
Genen in het algemeen:
Hoeveel % van je genen deel je? ààà
Alle stappen van de ontwikkeling van een kind
zitten in de genen:
Genen en mentale stoornissen:
Maar genen spelen ook een hele belangrijke rol in geestelijke ziekten.
- Je wordt geboren met een set van genen, die al meer of minder sensitief zijn voor
bepaalde stoornissen.
- De blauwe strepen zijn
verschillende studies en
de horizontale strepen
zijn de stoornissen en
hoe de heritability is.
o Als de
heritability = 1
dan betekent dat
dat alle
verschillen
(tussen
bijvoorbeeld
kinderen met
ADHD) kunnen
worden verklaard
door de
genetische
verschillen tussen kinderen.
o De heritability van lengte is bijvoorbeeld heel hoog.
o En ongeveer 75% van de verschillen in ADHD-symptomen tussen kinderen
wordt verklaard door genetische verschillen in die kinderen.
Heritability: de variantie (de individuele verschillen) die wordt verklaard door de genetische
verschillen.
Onderzoeken:
, 3
- Een studie wees uit dat genen betrokken zijn bij de tijdslengte van een attentional
blink (dat je een bepaalde stimulus niet opmerkt als je een andere stimulus krijgt). Dus
bij de lengte van hoe lang je ‘blind’ bent voor die bepaalde stimulus. De variantie in
deze lengte tussen individuen wordt verklaard door genetica.
- Een andere studie wees uit dat genen ook een rol spelen in de moralen en
overtuigingen waar je in geloofd. Het is een interactie met de omgeving.
- Studies wezen ook uit dat genen ook een rol spelen bij carrière keuzes.
- Genen spelen ook een grote rol bij atletiek en sport performance. Ook in een interactie
met de omgeving. Frenkie de Jong heeft de goede genen (genen), maar hij is
doorgebroken omdat hij ook op het goede moment met de juiste mensen enz was
(omgeving).
- Genen spelen ook een rol in ouderschapsrol en opvoedstijl.
Nature gaat altijd samen met nurture.
Genen en omgeving spelen altijd een rol in complexe (menselijke) traits.
Een stukje geschiedenis:
Hippocrates:
- Vroeg zich af hoe een kind
ontstaat.
- De gemmules vormen een
ei’tje en in dat ei’tje is
mannelijk en daar zaten al
alle onderdelen van een
menselijk lichaam.
o Het vrouwelijk
ei’tje diende dan
alleen nog maar als ‘oven’ om het een volmaakte baby
te laten worden.
Pythagoras:
- Dacht dat er in iedere spermacel een heel volmaakt mensje zat.
- De moeder was dan wederom weer alleen de ‘’oven’’ om het
tot een volmaakt baby te maken.
Aristoteles:
- Observeerde dat moeder stopte met menstrueren wanneer ze
zwanger was.
- Dacht dat het bloed van moeder werkt gebruikt samen met de
zaadjes van vader.
- En dacht dat de temperatuur het gender van het kind
beïnvloedde.
Carl Linnaeus:
- Maakte een classificatiesysteem over het dierenrijk.
- Dat was voornamelijk gebaseerd op karakteristieke gelijkenissen.
- Hij liet ons in zien waarom een hond bijvoorbeeld gerelateerd is aan een wolf.
Jean-Baptiste de Lamarck:
- Had een theorie over hoe soorten ontwikkelen.
, 4
- Jean-Baptiste zei dat elk soort ontwikkelt zich en past zich aan aan de omgeving.
Waardoor ze uiteindelijk allemaal hetzelfde worden.
Charles Darwin:
- Zei dat alle dieren en soorten
zich aanpassen aan de
omgeving waar ze in leven,
waardoor ze juist allemaal
anders worden.
- En het gaat over overleven en
reproduceren.
- Zei dat het begint met één
vogeltje en dat het dan afhangt
van de mate en het soort
voedsel wat daar dan voor vogel
uit ontstaat.
Francis Galton:
- Observeerde zijn eigen
omgeving.
- Hij ging kijken wie er een
genie was en wie niet.
- Hij kwam er toen achter dat
dat wel in de familie moest
zitten.
- Ook was hij geïnteresseerd in
hoe de mensen eruitzagen. Hij
maakte allerlei foto’s van
mensen uit zijn familie om
verschillen en gelijkenissen te
observeren.
Cognitieve vaardigheid:
In dit diagram zie je de overlap in cognitieve
vaardigheid tussen familieleden of mensen die
geen familieleden zijn.
- Op de y-as zie je hoe vergelijkbaar de
cognitieve vaardigheden waren.
- Op de x-as zie je de verschillen in de
genetische verbondenheid.
- Identieke tweelingen zijn genetisch
identiek aan elkaar. Ze hebben dezelfde
set van genen. Ze zijn niet compleet
identiek wat betreft cognitieve
vaardigheid maar het komt wel in de
buurt.
o Cognitieve vaardigheid wordt
dus voornamelijk bepaald door
genen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooszeelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
